25 năm xây dựng và trưởng thành

(GLO)- Cục Hải quan Gia Lai-Kon Tum được thành lập theo Quyết định số 229/TCHQ-TCCB ngày 30-5-1990. Là đơn vị hành chính trực thuộc Tổng cục Hải quan, thực hiện quản lý nhà nước về hải quan và tổ chức thực thi pháp luật về hải quan, các quy định khác của pháp luật có liên quan trên địa bàn hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Kể từ mốc lịch sử ấy đến nay, Cục Hải quan Gia Lai-Kon Tum đã có 25 năm xây dựng và trưởng thành, thực hiện tốt chức năng là người “gác cửa biên giới trên mặt trận kinh tế”.
 
Cách đây vừa tròn 25 năm, năm 1990, sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế; tuy hoạt động giao lưu thương mại quốc tế chưa sôi động, nhưng Đảng bộ và nhân dân của tỉnh Gia Lai-Kon Tum đã tiếp nhận đường lối đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo như một luồng gió mới nhằm kích thích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, sản xuất, kinh doanh, khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương. Chính trong bối cảnh đó, lãnh đạo tỉnh và Tổng cục Hải quan đã thống nhất thành lập Hải quan Gia Lai-Kon Tum (Cục HQ GL-KT) với 2 cửa khẩu đường 18 qua Lào và cửa khẩu đường 19 qua Campuchia. Có thể khẳng định, việc thành lập Cục HQ GL-KT đã thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của lãnh đạo tỉnh và Tổng cục Hải quan trong lĩnh vực đối ngoại và quốc phòng-an ninh.

Trong những ngày mới thành lập, địa bàn quản lý của Cục HQ GL-KT trải rộng trên 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum (được tách ra từ tỉnh Gia Lai-Kon Tum năm 1991). Thời kỳ này, đất nước đang chuyển mình từ cơ chế kinh tế kế hoạch hóa sang cơ chế quản lý kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa dẫn đến các chính sách, chế độ và luật pháp về quản lý hàng hóa, về thuế xuất nhập khẩu, về thủ tục hải quan còn thiếu, chưa rõ ràng, chưa được đồng bộ và hoàn thiện; đồng thời, biên chế của đơn vị lúc đó chỉ có 21 người và chỉ có 2 người có trình độ đại học.

Do vậy, Cục HQ GL-KT đã gặp không ít khó khăn trong việc tổ chức thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hải quan trên địa bàn, khó khăn về cơ sở vật chất, về đội ngũ cán bộ, nhân viên, về sự đồng cảm, thấu hiểu đối với công tác hải quan của nhân dân, của các ngành, các cấp tại địa phương. Đặc biệt là phải đối phó với vấn nạn buôn lậu thuốc lá ngoại có vũ trang của người nước ngoài tại khu vực biên giới Đức Cơ trong những năm 1991-1994. Song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, của cấp ủy và chính quyền 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum, sự phối hợp của các ngành, các cấp cũng như sự nỗ lực phấn đấu bền bỉ của tập thể cán bộ, công chức trong đơn vị, Cục HQ GL-KT đã và đang không ngừng phát triển về mọi mặt.
 

25 năm qua, từ chỗ 2 cửa khẩu chủ yếu phục vụ cho cư dân biên giới, các hoạt động biên mậu nhỏ lẻ vào 6 tháng mùa khô, còn mùa mưa hầu như không hoạt động gì, đến nay đã trở thành 2 cửa khẩu quốc tế và 2 Khu Kinh tế Cửa khẩu Quốc tế là Lệ Thanh và Bờ Y đang và sẽ trở thành đầu mối giao lưu kinh tế quan trọng của khu Tam giác phát triển vùng kinh tế Việt Nam-Lào-Campuchia. Đồng thời lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương xác định đây là vùng kinh tế động lực của tỉnh Gia Lai và Kon Tum trong thời gian tới.

25 năm qua, Cục HQ GL-KT đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần vào thắng lợi chung của toàn ngành và thúc đẩy các hoạt động đầu tư, thương mại, xuất nhập khẩu tại Gia Lai và Kon Tum; nỗ lực vượt khó để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Từ chỗ kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm khoảng 3 đến 5 triệu USD, đến nay đã tăng gần 35 lần, lượng phương tiện vận tải xuất nhập cảnh khoảng 25 ngàn lượt và khoảng trên 100 ngàn lượt hành khách xuất nhập cảnh mỗi năm.

Trong công tác giám sát và quản lý về hải quan và quản lý thuế xuất nhập khẩu, đã thực hiện đúng mục tiêu của Hải quan Việt Nam là: Tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, bảo vệ cộng đồng doanh nghiệp và an ninh quốc gia, bảo đảm thu ngân sách có hiệu quả với phương châm “Thuận lợi, tận tụy, chính xác”.

Cục cũng đã mạnh dạn, kiên quyết trong chuyển đổi phương pháp quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm (kiểm tra sau thông quan), tăng cường và nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro (kiểm tra có trọng điểm) thay vì kiểm tra thực tế toàn bộ hàng hóa xuất nhập khẩu trước khi thông quan như trước.

Do đó, đã rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Cụ thể, thời gian thông quan của một lô hàng giai đoạn 1990-1999 là 2 ngày, đến giai đoạn 2000-2005 rút xuống 8 giờ và hiện nay chỉ còn từ 15 phút đến 1 giờ. Công tác cải cách thủ tục hành chính luôn được đơn vị chú trọng. Cục HQ GL-KT là một trong những cơ quan đi đầu trong cải cách thủ tục hành chính tại địa phương. Đơn vị đã thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 38/1994/NQ-CP của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ chức; đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước giai đoạn 2007-2010 (Đề án 30) của Chính phủ. Triển khai tốt chương trình hành động cải cách, hiện đại hóa hải quan giai đoạn 2006-2008; kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa giai đoạn 2008-2010, định hướng đến năm 2020… Bên cạnh đó là áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008. 

Việc đẩy mạnh, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động nghiệp vụ tại Cục HQ GL-KT cũng rất được chú trọng. Theo đó, trang bị hệ thống công nghệ thông tin đến từng chi cục, từng địa điểm làm thủ tục hải quan; 100% cán bộ, công chức được trang bị máy vi tính để phục vụ công tác. Hai Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh và Bờ Y đã trang bị màn hình cung cấp thông tin cho người khai hải quan, máy soi hành lý…

Đến nay, hầu hết các khâu nghiệp vụ, quản lý điều hành đã được tin học hóa. Những năm gần đây, các đơn vị trực thuộc đã triển khai áp dụng thủ tục khai báo hải quan điện tử, khai báo từ xa. Đặc biệt việc triển khai thành công hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS/VCIS) trong năm 2014 đã tạo thuận lợi tối đa cho việc thông quan nhanh hàng hóa, tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam. Hoạt động của đơn vị cũng được điều hành thông qua mạng Netoffice.

Trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, Cục HQ GL-KT đã chủ động, linh hoạt phối hợp với các cơ quan có liên quan như Công an, Biên phòng, đồng thời bám sát địa bàn, chỉ đạo xây dựng phương án đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây buôn lậu lớn có tổ chức; đã triệt tiêu tận gốc các nhóm buôn lậu có vũ trang của một số đối tượng nước ngoài, thu giữ hàng triệu bao thuốc lá ngoại...

Từ đó, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới giảm đáng kể. Từ khi thành lập đến nay, lực lượng đã bắt giữ, xử lý gần 420 vụ với trị giá hàng hóa gần 25 tỷ đồng. Từ những năm mới thành lập, số thu ngân sách mỗi năm chưa đến 1 tỷ đồng, năm 2009 thu hơn 70 tỷ đồng, năm 2010 khoảng gần 100 tỷ đồng, đến cuối năm 2014 là 280 tỷ đồng và tính đến ngày 20-5-2015, số thu ngân sách đã đạt gần 166 tỷ đồng.

Ông Hà Thái Long-Cục trưởng Cục Hải quan Gia Lai-Kon Tum nhấn mạnh: “Nhờ có sự đoàn kết nhất trí cao, phát huy được sức mạnh của tập thể, đơn vị đã vượt qua giai đoạn khó khăn gian khổ nhất, không vấp ngã, thoái hóa, biến chất trước những tác động tiêu cực ngoài xã hội. Cán bộ công chức Cục HQ GL-KT đã kiên định vững vàng về phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, tận tâm, tận lực trong công việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao”.

Thành tích và những kết quả đạt được trong 25 năm xây dựng và trưởng thành của Cục HQ GL-KT là đáng tự hào, thể hiện sự nỗ lực vươn lên của đội ngũ cán bộ, công chức hải quan trong thực hiện sứ mệnh người “gác cửa biên giới trên mặt trận kinh tế”, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội địa phương”.

Ông Long cho biết thêm, phát huy thành tích đã đạt được, thời gian tới, Cục HQ GL-KT tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan; nâng cao chất lượng, đảm bảo năng suất, hiệu quả công tác, từng bước xây dựng lực lượng hải quan trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Hà Duy