Ngân hàng nhà nước ngày 10.7 đã phát đi văn bản cảnh báo tới tất cả các tổ chức tín dụng và người dân cẩn thận với loại hình "cho vay online" dựa trên nền tảng công nghệ số P2P.
Ngân hàng nhà nước cảnh báo các tổ chức tín dụng và người dân cẩn thận với loại hình "cho vay online" dựa trên nền tảng công nghệ số P2P. Ảnh Tiêu Phong
Đây là một loại hình mới được gọi là ứng dụng cho vay ngang hàng (hay còn gọi là P2P Lending), được thiết kế và xây dựng trên nền tảng công nghệ số, kết nối trực tiếp người đi vay và người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính.
Theo đó, toàn bộ hoạt động vay, trả nợ (gốc, lãi) giữa người đi vay và người cho vay được nền tảng giao dịch trực tuyến của công ty vận hành ghi nhận và lưu trữ bằng các bản ghi điện tử, số hóa trên hệ thống cơ sở dữ liệu của công ty P2P Lending, được đăng tải cho khách hàng đăng ký tham gia nền tảng truy cập.
Trong văn bản, Phó thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Kim Anh khuyến cáo các tổ chức tín dụng thận trọng trong việc ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác với các công ty cho vay ngang hàng (P2P Lending), tránh rủi ro và không ảnh hưởng đến hoạt động uy tín của tổ chức tín dụng, cũng như uy tín, an toàn của hệ thống ngân hàng.
Tại Việt Nam, một số công ty đăng ký ngành nghề kinh doanh là tư vấn tài chính, môi giới tài chính và tự giới thiệu là các công ty P2P Lending cung cấp dịch vụ kết nối nhà đầu tư và người đi vay. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện chưa có quy định về hoạt động này.
Tín dụng đen có xu hướng len lỏi lên mạng qua hình thức P2P. Ảnh: Ngọc Thắng
Với đặc thù trên, theo Ngân hàng nhà nước, P2P Lending có thể góp phần phổ cập tài chính, mở rộng khả năng và tạo thêm kênh tiếp cận nguồn lực tài chính, cách thức cho vay đối với nền kinh tế nhất là với các đối tượng yếu thế trong xã hội. Từ đó, có thể góp phần đẩy lùi tình trạng “tín dụng đen”. Tuy nhiên, hoạt động này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như rủi ro cho vay, rủi ro thông tin, rủi ro phòng chống rửa tiền và rủi ro an ninh mạng. Có thể tác động bất lợi, bất ổn đến an sinh xã hội...
Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân
Trong đó, một số công ty cầm đồ sử dụng nguồn tiền từ các khoản vay nước ngoài hoặc các khoản vay từ các cá nhân, tổ chức trong nước để cho vay lại. Một số đối tượng có thể lợi dụng mô hình này thực hiện hành vi bất hợp pháp (hoạt động tín dụng đen, cho vay nặng lãi, cho vay cầm đồ biến tướng, hoạt động tài chính đa cấp…) và đưa ra quảng cáo sai sự thật, hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất cạnh tranh để lừa đảo, chiếm dụng vốn của người dân. Từ đó, gây tác động tiêu cực tới cuộc sống của người dân, gây bất ổn an ninh kinh tế và ổn định xã hội.
Ngoài ra, một số công ty P2P Lending lợi dụng việc thiếu thông tin, thiếu hiểu biết của người dân để quảng cáo và đưa ra thông tin không rõ ràng, sai lệch, dẫn đến nhà đầu tư hiểu nhầm về việc các hoạt động đầu tư/cho vay qua các nền tảng của công ty P2P Lending đều được bảo hiểm rủi ro.
Từ đó, Ngân hàng nhà nước khuyến cáo, các tổ chức tín dụng cần nghiên cứu, tìm hiểu nắm rõ các rủi ro phát sinh từ hoạt động P2P Lending. Đặc biệt thận trọng trong việc ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác với các công ty P2P Lending để đảm bảo việc thỏa thuận, ký kết thực hiện hợp đồng giữa các tổ chức tín dụng và các công ty cho vay ngang hàng đúng quy định pháp luật.
“Trong quá trình giao dịch, hợp tác với các công ty P2P Lending, các tổ chức tín dụng xem xét, đề nghị các công ty này công bố đầy đủ thông tin, minh bạch, trung thực các thông tin. Thường xuyên theo dõi việc công bố thông tin về quan hệ hợp tác giữa công ty P2P Lending với tổ chức tín dụng để kịp thời phát hiện thông tin được công ty P2P Lending công bố không chính xác, không đầy đủ, có thể gây tổn hại cho người tiêu dùng và các bên liên quan (nếu có) để có giải pháp xử lý phù hợp”, Phó thống đốc Nguyễn Kim Anh lưu ý.
Anh Vũ (Thanh Niên)