* Bạn đọc K.X. (xã Ia O, huyện Ia Grai) hỏi: Bạn em là Y.S. 19 tuổi lấy vợ P.S. 16 tuổi, vậy có gọi là tảo hôn hay không? Nếu có thì bạn này có bị chế tài gì của pháp luật hay không?
- Luật sư Bùi Thanh Vũ-Trưởng Văn phòng Luật sư Vinh Phú kiêm Trưởng Chi nhánh Gia Lai-trả lời:
Khoản 8 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: “Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của luật này”. Và điểm a khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình quy định về tuổi kết hôn của nam là từ đủ 20, nữ là từ đủ 18 tuổi trở lên. Như vậy, trong trường hợp này, hôn nhân giữa Y.S. và P.S. được xem là tảo hôn vì cả hai đều chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, nếu người nào tổ chức cho 2 người này tảo hôn thì người đó được xác định là có hành vi tổ chức tảo hôn.
Hành vi tảo hôn và tổ chức tảo hôn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm. Cụ thể:
- Điều 58 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15-7-2020 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã có quy định:
“1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án”.
- Ngoài ra, người nào tổ chức tảo hôn có thể chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 183 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): “Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm”.
Trường hợp nếu P.S. chưa đủ 16 tuổi mà Y.S. có hành vi quan hệ tình dục với P.S. thì Y.S. sẽ chịu trách nhiệm hình sự về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự:
“1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của bộ luật này, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm:
a) Phạm tội 2 lần trở lên;
b) Đối với 2 người trở lên;
c) Có tính chất loạn luân;
d) Làm nạn nhân có thai;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
e) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm”.
GLO