Gia Lai: Vùng biên khởi sắc

Nắng gió vùng biên không thể thay đổi màu xanh cây lúa đang thì con gái trên đồng đất xã Ia Piơr, Ia Lâu- dải đất vùng biên của huyện Chư Prông (Gia Lai).

Gần trọn cuộc đời gắn bó với xã Ia Lâu- vùng đất bây giờ thuộc địa giới hành chính xã Ia Lâu và Ia Piơr, già Ksor Glup nói chưa khi nào ông tin hạt lúa giúp người dân quê ông khá lên như bây giờ. Lạ thật, tầm vài năm trước, 3 kg đậu xanh không đổi được 1 kg gạo. Thế mà giờ này... Hỏi nguyên nhân cây lúa phát triển nhanh đến vậy, già Glup bảo nhờ công trình thủy lợi Ia Lâu. Dưới cái nhìn của ông, thủy lợi Ia Lâu là sợi dây thắt chặt tình đoàn kết, sẻ chia kinh nghiệm làm nông giữa 12 dân tộc anh em trong xã Ia Lâu và Ia Piơr.

Nông dân đưa cơ giới vào đồng ruộng. Ảnh: Đ.T

Chị Đinh Thị Thắm, làm 7 sào lúa 2 vụ. Nước thủy lợi Ia Lâu nuôi cây lúa phát triển, năng suất đạt 5,5 đến 6 tạ/sào, thu mỗi năm 8 đến 8,5 tấn. Hạt lúa lại có giá, gia đình nào cũng làm lúa nước, ít 2 đến 3 sào, nhiều 1 ha trở lên. Đến vụ thu hoạch lúa chất đầy nhà thì đói sao được. Ở Ia Lâu có nhà chị Siu H’Piă thu 400 bao lúa/năm; xã Ia Piơr có gia đình Kpă Bloe ở làng Phung thu 250 bao lúa/năm, mỗi bao nặng 60 kg, tiền bán lúa đếm mỏi tay chưa hết. Nghe vậy, nhưng rảo mắt khắp nhà chị Thắm lại chẳng thấy “vựa lúa tại gia”. Hiểu cái nhìn của tôi, chị nói thời nay ai giữ lúa trong nhà để mọt nó ăn? Nông dân chỉ để lại lúa đủ ăn đến vụ giáp hạt, một ít làm giống vụ sau, còn bao nhiêu bán lấy tiền đầu tư việc khác sinh lợi nhiều hơn, mua sắm vật dụng trong nhà cho con cái nó mừng.

Công trình thủy lợi Ia Lâu có 7 km kênh mương chính, hơn 30 km kênh mương cấp 1, kênh mương nội đồng dẫn nước vào cánh đồng 331 ha xã Ia Lâu, Ia Piơr. Một năm 2 vụ lúa. Nhân đôi diện tích, nhân với năng suất lúa bình quân đạt từ 5,5 đến 6 tấn/ha, mỗi năm 2 xã vùng biên này sản xuất trên 4.000 tấn lúa. Chủ tịch Hội Nông dân xã Ia Piơr ông Nguyễn Mạnh Tất nhìn nhận: Đồng tiền bán lúa giúp nhà nông “phất” lên cũng là lúc nông dân Ia Piơr nhận ra giá trị kinh tế của cây lương thực này để rồi mọi nhà tận dụng quỹ đất, nguồn nước, tự học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật trồng lúa, tìm mua giống lúa mới phát triển 360 ha lúa nước 1 vụ.

Cũng theo cách trên, diện tích lúa nước 1 vụ ở xã Ia Lâu đạt gần 210 ha, năng suất lúa không thấp hơn lúa 2 vụ đã thấy tổng sản lượng lúa nông dân 2 xã Ia Lâu, Ia Piơr sản xuất mỗi năm trên 10.000 tấn.

Bây giờ, đôi chân già Glup không còn những bước đi mạnh mẽ, nhưng vẫn ước có thêm 1 ha lúa nước 2 vụ để trồng lúa. Không lâu nữa đâu, mong ước của ông sẽ thành hiện thực khi hồ chứa nước Plei Pai dự kiến đưa vào vận hành cuối tháng 3-2011 tưới cho 100 ha lúa nước 2 vụ xã Ia Lâu.

Nguồn nước từ hồ chứa này tiếp tục bổ sung cho công trình Ia Lâu qua hệ thống kênh mương kết nối 2 công trình dài 2.700 mét, đưa diện tích lúa nước 2 vụ xã Ia Lâu, Ia Piơr tăng thêm 200 ha. Lúc đó, vùng đất Ia Lâu, Ia Piơr trở thành vựa lúa lớn thứ 2 của tỉnh sau vựa lúa Ayun Hạ, làm nên những cuộc đổi đời cho nhà nông.