Ngay sau khi tuyên bố sẽ có những biện pháp hạ mặt bằng lãi suất, Ngân hàng Nhà nước đã "hiện thực hóa" bằng việc gỡ bỏ "trần" huy động vốn cho các tổ chức tín dụng nhằm khơi thông "đầu vào", tạo điều kiện để giảm lãi suất.
Thông tư 22 vừa được ký ban hành ngày 30-8 thực sự là một tín hiệu vui cho thị trường tiền tệ, khi mà nỗi lo của không ít ngân hàng về việc làm sao đảm bảo tăng trưởng tín dụng, cũng như hạ lãi suất đang thường trực.
Nội dung quan trọng nhất của Thông tư 22 là việc loại tỷ lệ “cấp tín dụng từ nguồn vốn huy động” ra khỏi danh mục các tỷ lệ an toàn vốn mà các nhà băng phải đảm bảo theo quy định cũ. Như vậy, kể từ 1-9, các ngân hàng sẽ được phép cho vay quá 80% vốn huy động. Đối với các tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tỷ lệ 85% cũng sẽ được gỡ bỏ.
Tuy nhiên, hoạt động cho vay của các nhà băng vẫn sẽ bị giới hạn bởi các tỷ lệ an toàn khác, theo quy định tại Thông tư 13, bao gồm: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (vốn tự có so với tổng tài sản, hiện quy định ở mức 9%), giới hạn tín dụng (đối với từng nhóm khách hàng), tỷ lệ khả năng chi trả và giới hạn vốn góp-mua cổ phần tại doanh nghiệp.
Trước đó, việc không đưa tiền gửi không kỳ hạn của các tổ chức kinh tế, Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm Xã hội, hay ngay cả phần vốn tự có… vào “vốn huy động” để tính tỷ lệ trên, hay ngay cả tiền vay tổ chức tín dụng nước ngoài về cho vay lại cũng bị giới hạn 80%... được các thành viên thị trường cho là bất hợp lý; thậm chí là lo ngại những nguồn vốn đó sẽ bị “nằm chết”.
Với việc sửa đổi quy định này tại Thông tư 13 trước đó, một rào cản trong sử dụng vốn để cho vay đã được gỡ bỏ, đồng nghĩa với các tổ chức tín dụng có thêm điều kiện để tận dụng các nguồn vốn trước kia phải "nằm kho" để đẩy mạnh cho vay, cũng như giảm chi phí để có thêm cơ sở thực tế hưởng ứng chủ trương hạ lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra.
Một chuyên gia ngân hàng nhận định, đây được cho là giải pháp hỗ trợ giảm lãi suất bằng sự cân đối lại các nguồn vốn trong hệ thống, thay vì Ngân hàng Nhà nước phải tăng cung tiền để giảm lãi suất có thể dẫn tới áp lực tăng lạm phát.
Chuyên gia này cũng cho rằng, quyết định này cũng được kỳ vọng sẽ giúp các nhà băng luân chuyển vốn hiệu quả hơn giữa thị trường sơ cấp với liên ngân hàng, tăng trưởng tín dụng trong giới hạn 20% và hạ được lãi suất cho vay.
Mục đích chính của Ngân hàng Nhà nước là khơi thông hơn tín dụng của hệ thống ngân hàng với nền kinh tế. Với quy định cũ thì 20% vốn huy động được sẽ nằm dưới nhiều dạng khác như nộp dự trữ bắt buộc, giấy tờ có giá, hay đầu tư khác.
Như vậy, bây giờ ngân hàng thương mại có thêm nguồn vốn cấp cho nền kinh tế, tăng thanh khoản và hỗ trợ giảm lãi suất cho vay.
Bình luận về động thái này của Ngân hàng Nhà nước, chuyên gia tài chính ngân hàng Cấn Văn Lực cho rằng, việc điều chỉnh chính sách này sẽ chỉ góp một phần nhỏ vào việc hạ lãi suất. Ngân hàng có nhiều tiền hơn để cho vay, nhưng đó vẫn là tiền được huy động từ dân cư với lãi suất tương đối cao.
"Thực tế nếu có thể vay lãi suất thấp thì các doanh nghiệp có thể trả nợ trước hạn để chuyển sang khoản vay lãi thấp nhưng ngân hàng thì không thể trả lãi cho người dân trước hạn để yêu cầu lãi suất huy động thấp hơn", chuyên gia này nói.
Chính vì vậy, theo ông Lực, để giảm thiểu rủi ro cho hệ thống ngân hàng thương mại thì Ngân hàng Nhà nước cần theo dõi sát sao hệ thống. Nếu có tín hiệu cho thấy vốn cho vay ra quá nhiều, thanh khoản có vấn đề, nợ quá hạn tăng lên nhưng lãi suất chưa giảm như mong đợi thì phải có biện pháp can thiệp ngay.
| Ảnh minh họa |
Nội dung quan trọng nhất của Thông tư 22 là việc loại tỷ lệ “cấp tín dụng từ nguồn vốn huy động” ra khỏi danh mục các tỷ lệ an toàn vốn mà các nhà băng phải đảm bảo theo quy định cũ. Như vậy, kể từ 1-9, các ngân hàng sẽ được phép cho vay quá 80% vốn huy động. Đối với các tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tỷ lệ 85% cũng sẽ được gỡ bỏ.
Tuy nhiên, hoạt động cho vay của các nhà băng vẫn sẽ bị giới hạn bởi các tỷ lệ an toàn khác, theo quy định tại Thông tư 13, bao gồm: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (vốn tự có so với tổng tài sản, hiện quy định ở mức 9%), giới hạn tín dụng (đối với từng nhóm khách hàng), tỷ lệ khả năng chi trả và giới hạn vốn góp-mua cổ phần tại doanh nghiệp.
Trước đó, việc không đưa tiền gửi không kỳ hạn của các tổ chức kinh tế, Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm Xã hội, hay ngay cả phần vốn tự có… vào “vốn huy động” để tính tỷ lệ trên, hay ngay cả tiền vay tổ chức tín dụng nước ngoài về cho vay lại cũng bị giới hạn 80%... được các thành viên thị trường cho là bất hợp lý; thậm chí là lo ngại những nguồn vốn đó sẽ bị “nằm chết”.
Với việc sửa đổi quy định này tại Thông tư 13 trước đó, một rào cản trong sử dụng vốn để cho vay đã được gỡ bỏ, đồng nghĩa với các tổ chức tín dụng có thêm điều kiện để tận dụng các nguồn vốn trước kia phải "nằm kho" để đẩy mạnh cho vay, cũng như giảm chi phí để có thêm cơ sở thực tế hưởng ứng chủ trương hạ lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra.
Một chuyên gia ngân hàng nhận định, đây được cho là giải pháp hỗ trợ giảm lãi suất bằng sự cân đối lại các nguồn vốn trong hệ thống, thay vì Ngân hàng Nhà nước phải tăng cung tiền để giảm lãi suất có thể dẫn tới áp lực tăng lạm phát.
Chuyên gia này cũng cho rằng, quyết định này cũng được kỳ vọng sẽ giúp các nhà băng luân chuyển vốn hiệu quả hơn giữa thị trường sơ cấp với liên ngân hàng, tăng trưởng tín dụng trong giới hạn 20% và hạ được lãi suất cho vay.
Mục đích chính của Ngân hàng Nhà nước là khơi thông hơn tín dụng của hệ thống ngân hàng với nền kinh tế. Với quy định cũ thì 20% vốn huy động được sẽ nằm dưới nhiều dạng khác như nộp dự trữ bắt buộc, giấy tờ có giá, hay đầu tư khác.
Như vậy, bây giờ ngân hàng thương mại có thêm nguồn vốn cấp cho nền kinh tế, tăng thanh khoản và hỗ trợ giảm lãi suất cho vay.
Bình luận về động thái này của Ngân hàng Nhà nước, chuyên gia tài chính ngân hàng Cấn Văn Lực cho rằng, việc điều chỉnh chính sách này sẽ chỉ góp một phần nhỏ vào việc hạ lãi suất. Ngân hàng có nhiều tiền hơn để cho vay, nhưng đó vẫn là tiền được huy động từ dân cư với lãi suất tương đối cao.
"Thực tế nếu có thể vay lãi suất thấp thì các doanh nghiệp có thể trả nợ trước hạn để chuyển sang khoản vay lãi thấp nhưng ngân hàng thì không thể trả lãi cho người dân trước hạn để yêu cầu lãi suất huy động thấp hơn", chuyên gia này nói.
Chính vì vậy, theo ông Lực, để giảm thiểu rủi ro cho hệ thống ngân hàng thương mại thì Ngân hàng Nhà nước cần theo dõi sát sao hệ thống. Nếu có tín hiệu cho thấy vốn cho vay ra quá nhiều, thanh khoản có vấn đề, nợ quá hạn tăng lên nhưng lãi suất chưa giảm như mong đợi thì phải có biện pháp can thiệp ngay.
Theo TTXVN