Các vấn đề hạt nhân ở khu vực Trung Đông dự kiến là chủ đề chính trong hội nghị của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) khai mạc ngày 13-9 tại Vienna Áo.
Trong hội nghị kéo dài một tuần này, các quan chức IAEA dự kiến thảo luận rộng rãi báo cáo do ông Amano soạn thảo về các vấn đề hạt nhân gây lo ngại của Iran, Syria cũng như các vấn đề liên quan đến khả năng hạt nhân của Israel.
Phát biểu tại hội nghị, Giám đốc IAEA Yukiya Amano đã chỉ trích Tehran vì từ chối hai thanh sát viên hạt nhân của cơ quan này.
Ông nói: "Tôi rất lấy làm tiếc về quyết định của Iran phản đối việc chỉ định hai thanh sát viên mới đây đã tiến hành thanh sát tại Iran". Ông nhấn mạnh các quan chức IAEA không thể xác nhận rằng tất cả nhiên liệu hạt nhân ở Iran đều nhằm mục đích hòa bình, viện lẽ rằng cơ quan này không có đủ thông tin.
Ông Amano đồng thời kêu gọi Iran hợp tác hơn nữa trong việc làm rõ bản chất các hoạt động hạt nhân của nước này.
Trong khi đó, Iran đã phản bác báo cáo bằng văn bản của ông Amano và những phát biểu tại hội nghị này là mang động cơ chính trị. Đại diện của Iran tại IAEA Al- Asghar Soltanieh cho rằng đây không phải là báo cáo công bằng về Iran, khiến người ta đặt dấu hỏi về uy tín của IAEA.
Liên quan đến khả năng hạt nhân của Israel, báo cáo của IAEA nêu rõ rằng trong chuyến công tác tại Israel vào cuối tháng trước, ông Amano đã mời nước này tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), đồng thời đặt tất cả các cở sở hạt nhân của nước này dưới sự giám sát toàn diện của IAEA.
Trong khi đó, Israel đã ban hành một chính sách hạt nhân đầy tham vọng, đồng thời không khẳng định, cũng không phủ nhận việc sở hữu các đầu đạn hạt nhân. Thái độ này của Israel đã vấp phải sự trỉ trích quyết liệt từ phía các quốc gia khác tại Trung Đông.
Bản báo cáo về Syria tiếp tục đề cập đến nhiều vấn đề cần làm rõ liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này, vì các cường quốc phương Tây vẫn nghi ngờ một cơ sở trên hoang mạc của Syria, bị Israel đánh bom năm 2007, có thể là cơ sở hạt nhân bí mật phục vụ mục đích quân sự, bất chấp việc Syria luôn khẳng định nước này chưa bao giờ có chương trình chế tạo bom hạt nhân.
Hội nghị Ban giám đốc gồm 35 quốc gia thành viên của IAEA cũng sẽ thảo luận các vấn đề khác như an toàn và an ninh hạt nhân, hợp tác công nghệ, ứng dụng hạt nhân cũng như chương trình làm việc và ngân sách hoạt động của cơ quan này.
Cùng ngày, ông Amano đã bổ nhiệm ông Herman Nackaerts, 59 tuổi, chuyên gia hạt nhân người Bỉ, làm trưởng thanh tra mới của cơ quan này, thay cho ông Olli Heinone, 63 tuổi, vừa nghỉ hưu tháng trước.
Ông Amano cũng chính thức thông báo về việc bổ nhiệm bốn Phó Tổng Giám đốc IAEA mới nhân hội nghị lần này.
| Các đại biểu trong hội nghị của IAEA tại Áo. |
Phát biểu tại hội nghị, Giám đốc IAEA Yukiya Amano đã chỉ trích Tehran vì từ chối hai thanh sát viên hạt nhân của cơ quan này.
Ông nói: "Tôi rất lấy làm tiếc về quyết định của Iran phản đối việc chỉ định hai thanh sát viên mới đây đã tiến hành thanh sát tại Iran". Ông nhấn mạnh các quan chức IAEA không thể xác nhận rằng tất cả nhiên liệu hạt nhân ở Iran đều nhằm mục đích hòa bình, viện lẽ rằng cơ quan này không có đủ thông tin.
Ông Amano đồng thời kêu gọi Iran hợp tác hơn nữa trong việc làm rõ bản chất các hoạt động hạt nhân của nước này.
Trong khi đó, Iran đã phản bác báo cáo bằng văn bản của ông Amano và những phát biểu tại hội nghị này là mang động cơ chính trị. Đại diện của Iran tại IAEA Al- Asghar Soltanieh cho rằng đây không phải là báo cáo công bằng về Iran, khiến người ta đặt dấu hỏi về uy tín của IAEA.
Liên quan đến khả năng hạt nhân của Israel, báo cáo của IAEA nêu rõ rằng trong chuyến công tác tại Israel vào cuối tháng trước, ông Amano đã mời nước này tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), đồng thời đặt tất cả các cở sở hạt nhân của nước này dưới sự giám sát toàn diện của IAEA.
Trong khi đó, Israel đã ban hành một chính sách hạt nhân đầy tham vọng, đồng thời không khẳng định, cũng không phủ nhận việc sở hữu các đầu đạn hạt nhân. Thái độ này của Israel đã vấp phải sự trỉ trích quyết liệt từ phía các quốc gia khác tại Trung Đông.
Bản báo cáo về Syria tiếp tục đề cập đến nhiều vấn đề cần làm rõ liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này, vì các cường quốc phương Tây vẫn nghi ngờ một cơ sở trên hoang mạc của Syria, bị Israel đánh bom năm 2007, có thể là cơ sở hạt nhân bí mật phục vụ mục đích quân sự, bất chấp việc Syria luôn khẳng định nước này chưa bao giờ có chương trình chế tạo bom hạt nhân.
Hội nghị Ban giám đốc gồm 35 quốc gia thành viên của IAEA cũng sẽ thảo luận các vấn đề khác như an toàn và an ninh hạt nhân, hợp tác công nghệ, ứng dụng hạt nhân cũng như chương trình làm việc và ngân sách hoạt động của cơ quan này.
Cùng ngày, ông Amano đã bổ nhiệm ông Herman Nackaerts, 59 tuổi, chuyên gia hạt nhân người Bỉ, làm trưởng thanh tra mới của cơ quan này, thay cho ông Olli Heinone, 63 tuổi, vừa nghỉ hưu tháng trước.
Ông Amano cũng chính thức thông báo về việc bổ nhiệm bốn Phó Tổng Giám đốc IAEA mới nhân hội nghị lần này.
Theo TTXVN