Huyện Kbang: Bao giờ cho đến… nông thôn mới?

Trong số 17 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh, huyện Kbang (Gia Lai) có 13 xã nằm trong mục tiêu xây dựng nông thôn mới, chiếm 100% số xã, các địa phương còn lại chỉ 2 đơn vị. Liệu Kbang có hoàn thành mục tiêu đề ra?

Hiện trạng nghèo khó

Cho đến nay Kbang là một trong 2 huyện tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tỉnh, đến cuối năm 2010 hộ nghèo đói còn đến 51,86%. Đường sá từ trung tâm huyện về đến nhiều xã còn khó khăn, nhất là trong mùa mưa. Một số xã chưa có đường nhựa đến trung tâm như xã Krong, Đak Hlơ, Kông Pla. Toàn huyện có hơn 49% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, tập quán sản xuất, sinh hoạt còn lạc hậu.

Khai thác quặng sắt  liệu có đóng góp gì cho chương trình xây dựng nông thôn mới? Ảnh: Huỳnh Kiên

Theo đánh giá của Chủ tịch UBND huyện Kbang- ông Trần Vĩnh Hương trong báo cáo triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện thì: Được sự quan tâm của Trung ương và của tỉnh đã đầu tư nhiều chương trình nên kinh tế- xã hội nông thôn của huyện Kbang có bước phát triển; tuy nhiên nhìn chung các xã trên địa bàn còn nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng còn thấp kém. Qua khảo sát sơ bộ ở 13/13 xã thì hầu hết các xã chỉ đạt từ 1 đến 2/19 tiêu chí của chương trình nông thôn mới. Đó là tiêu chí về điện thắp sáng và tiêu chí về an ninh trật tự. Các tiêu chí còn lại chưa đạt hoặc đạt thấp.

Theo ông Đoàn Thanh Hùng- Thường trực Ban Chỉ đạo xây dựng Chương trình nông thôn mới của Kbang, mặc dù quyết định của tỉnh xây dựng 13/13 xã đạt nông thôn mới vào năm 2015 song lãnh đạo huyện đã họp đề ra mục tiêu phấn đấu đạt 10/13 xã; 3 xã Đak Kong, Krong, Kon Pne chuyển sang giai đoạn II phấn đấu đến năm 2020. Tuy nhiên có nhiều tiêu chí khó đạt như thu nhập bình quân đầu người gấp 1,3 lần so với thu nhập chung của tỉnh; hộ nghèo dưới 7%; giảm số lao động nghề nông- lâm nghiệp dưới 40%; nhà ở 14  m2/người… đều khó thực hiện.

Ngổn ngang trăm mối

Kbang là một trong 5 huyện của cả nước được Chính phủ chọn xây dựng điểm về xây dựng nông thôn mới. Công tác triển khai chương trình được cả hệ thống chính trị ở huyện triển khai hết sức khẩn trương. Từ nay đến năm 2015, tổng nguồn vốn cần có để có thể đạt chuẩn nông thôn mới ở Kbang theo tính toán sơ bộ cần đến 3.000 tỷ đồng, đồng nghĩa với việc mỗi năm cần đầu tư khoảng 800 tỷ đồng. Nguồn vốn đâu để thực hiện chương trình này? Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn huyện rất ít, chủ yếu là thu mua mía, mì. Khả năng đóng góp của người dân lại càng khó bởi hơn một nửa dân số là hộ nghèo. Trong khi hiện nay tổng vốn ngân sách đầu tư trên địa bàn huyện hàng năm chỉ khoảng trên dưới 100 tỷ đồng,  năm 2011 vốn đầu tư ở 13 xã để thực hiện chương trình nông thôn mới chỉ có hơn 12,5 tỷ đồng.

Để đạt chuẩn nông thôn mới, trong lúc tỷ lệ hộ đói nghèo từ gần 52% năm 2010 giảm xuống dưới 7% năm 2015, bình quân mỗi năm Kbang phải giảm tỷ lệ hộ nghèo 8%. Đây cũng là tiêu chí hết sức khó. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Gia Lai trong 5 năm qua căn cứ vào tiêu chí cũ thì có giảm song theo tiêu chí mới thì không thay đổi. Một huyện nghèo khó nhất nhì tỉnh như Kbang, kinh tế gần như hoàn toàn dựa vào sản xuất nông- lâm nghiệp mà phấn đấu giảm hộ nghèo 8%/năm là cực kỳ khó khăn.

Trao đổi với ông Đoàn Thanh Hùng, chúng tôi được biết: Đến nay, Kbang vẫn là địa phương có hoạt động giao thương chậm phát triển. Toàn huyện đã xây dựng 3 chợ xã thì có 2 chợ xây xong bỏ đó là chợ xã Sơn Lang, xã Đông, chỉ có chợ xã Nghĩa An hoạt động. Một trong những tiêu chí xây dựng nông thôn mới là mỗi xã có một chợ, tuy nhiên kinh tế chưa phát triển, hàng hóa không có, việc xây dựng chợ ở các xã lại lãng phí.

Xây dựng nông thôn mới ở các địa phương đòi hỏi sự chuyển biến về chất: Đấy là sự đổi thay đáng kể cơ sở vật chất, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân ở nông thôn. Một huyện vùng sâu, vùng xa như Kbang hầu hết các xã đều thuộc diện đặc biệt khó khăn, muốn vươn lên thay đổi cuộc sống của người dân thiết nghĩ ngoài đầu tư mạnh mẽ từ ngân sách nhà nước cần phải có thời gian để những đầu tư vật chất ấy thấm vào nhận thức của người dân.