(GLO)- Lấy lý do giúp người dân làng D (xã Gào, TP. Pleiku) có điều kiện canh tác lúa nước 2 vụ, đảm bảo cuộc sống lâu dài, hơn 1 năm qua, Ban Giám đốc Nhà máy Sản xuất Phân bón Hữu cơ Vi sinh thuộc Tổng Công ty 15 ngang nhiên khai thác hàng ngàn mét khối than bùn làm nguyên liệu sản xuất.
Nhà máy ngang nhiên khai thác than bùn
| Sau khi bị khai thác, nhiều điểm trên cánh đồng rộng hơn 1.35ha này không được bồi lấp đất lại như mục tiêu "cải tạo đồng ruộng" ban đầu đã để lại hố, hốc lồi lõm, không thể sản xuất. Ảnh: Ngọc Linh |
Đầu tháng 3-2013, Đại tá Đào Văn Dư-Giám đốc Nhà máy Chế biến Phân bón Hữu cơ Vi sinh-Chi nhánh Tổng Công ty 15 (sau đây gọi tắt là Nhà máy) trình UBND xã Gào phương án “Cải tạo đồng ruộng, tận thu than bùn sản xuất phân vi sinh” tại khu vực làng D. Trên danh nghĩa, phương án với mục đích giúp dân phát triển kinh tế song đơn vị này lại nhìn vào hướng khác. Trên thực tế, diện tích đồng ruộng tại khu vực này chỉ có khoảng 1,35 ha nhưng mỏ than bùn lại có trữ lượng lớn, rộng đến 1,1 ha (chiếm gần 81,5% diện tích).
Ngày 6-3-2013, ông Ngô Xuân Bảng-Phó Giám đốc Nhà máy cùng đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND TP. Pleiku, UBND xã Gào tiến hành kiểm tra diện tích các hộ dân làng D đề nghị cải tạo khu vực sình lầy, đất bị chua phèn. Tại buổi kiểm tra, đoàn xác định đây là mỏ than bùn có trữ lượng hơn 3.000 m3 trên diện tích 1,1 ha, lớp than bùn nơi sâu nhất khoảng 2 mét và cạn nhất 0,5 mét. Sau buổi kiểm tra, tất cả cùng thống nhất cho phép Nhà máy được cải tạo diện tích đất làm ruộng tại làng D và kể cả một số diện tích bên cạnh nếu bà con có yêu cầu.
Tuy nhiên, theo điều tra của chúng tôi, việc kiểm tra hiện trường được Ban Giám đốc Nhà máy, UBND xã Gào... tổ chức trước khi có đơn đề nghị của các hộ dân làng D một ngày! Cụ thể, ngay sau khi đoàn làm cái chuyện “đi trước tương lai” này xong, ngày hôm sau (7-3-2013), các ông Rah Mah Vêu, Rah Lan Đỏ (người dân làng D) mới có đơn xin cải tạo ruộng đồng gửi UBND xã Gào để bổ sung chứng từ hợp thức hóa. Cũng ngay trong ngày 7-3-2013, UBND xã Gào lập Tờ trình số 06/TTr-UBND gửi UBND TP. Pleiku, Phòng Tài nguyên và Môi trường xin chủ trương cho phép cải tạo đồng ruộng trên địa bàn làng D. Khi nhận được Tờ trình của UBND xã Gào, Đề xuất số 75/BC-TNMT của ông Lê Huy Quang-Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, ngày 29-3-2013 ông Trần Xuân Quang-Phó Chủ tịch UBND TP. Pleiku ra Công văn số 368/UBND-TNMT cho phép Nhà máy tiến hành đào, múc, san ủi mặt bằng, phủ lớp đất đỏ cải tạo 1,35 ha ruộng lúa. Công văn số 368/UBND-TNMT của UBND TP. Pleiku đã “mở cửa” cho Nhà máy ngang nhiên khai thác than bùn, gây ô nhiễm môi trường dù chưa có giấy phép theo quy định suốt từ đầu năm 2013 đến nay.
Mặc dù đặt mục tiêu mang nhiều ý nghĩa xã hội là “giúp người dân làng D có điều kiện canh tác lúa nước 2 vụ, đảm bảo cuộc sống lâu dài” nhưng trên thực tế, khi thực hiện phương án, Ban Giám đốc Nhà máy chỉ chăm chăm vào việc tận thu hàng ngàn mét khối than bùn tại khu vực đồng ruộng nơi đây. Suốt 1 năm qua, người dân khu vực này thường xuyên chứng kiến cảnh tượng đất đai bị xới tung lên, tạo thành hố sâu lỗ chỗ, nham nhở. Sau khi bị khai thác, nhiều điểm trên cánh đồng rộng hơn 1.35 ha này không được bồi lấp đất lại như mục tiêu “cải tạo đồng ruộng”.
Cơ quan chức năng vào cuộc
| Công văn số 1243/UBND-CNXD ghi rõ những sai phạm của Ban Giám đốc Giám đốc Nhà máy Nhà máy Chế biến Phân bón Hữu cơ Vi sinh, Binh đoàn 15 cùng với tinh thần làm việc thiếu trách nhiệm của UBND TP. Pleiku. |
Cuối tháng 3-2014, hoạt động khai thác than bùn không giấy phép của Nhà máy bị cơ quan chức năng tỉnh Gia Lai phát hiện. Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất với UBND tỉnh Gia Lai xử phạt doanh nghiệp vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản. Ngày 2-4-2014, sau khi tiến hành kiểm tra khối lượng, nguồn gốc than bùn được vận chuyển về ngay tại Nhà máy, Sở Tài nguyên và Môi trường lập Tờ trình số 466/STNMT-TTr báo cáo UBND tỉnh Gia Lai. Ngày 14-4-2014, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đào Xuân Liên ký Công văn số 1243/UBND-CNXD yêu cầu: UBND TP. Pleiku kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan trong việc cho phép Nhà máy cải tạo đồng ruộng của các hộ dân tại làng D khi khu vực này có khoáng sản là than bùn nhưng không báo cáo và có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền theo quy định. Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm điểm trong việc kiểm tra, đề xuất xử lý vi phạm hành chính đối với Nhà máy do không chủ động xử lý hoặc lập hoàn chỉnh hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định; việc đề xuất xử lý tang vật là than bùn chưa nghiêm theo đúng quy định của pháp luật. Để xử lý đúng quy định của pháp luật, sớm trả lại mặt bằng cho nhân dân sản xuất, UBND tỉnh yêu cầu Giám đốc Nhà máy chấm dứt ngay việc “cải tạo đồng ruộng” tại khu vực trên và phải khắc phục, hoàn trả lại mặt bằng cho người dân sản xuất...
Ngọc Linh