Kế thừa truyền thống của các thế hệ cha anh đi trước, cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh đang nỗ lực viết tiếp những chiến công trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngày 7-11-1945, LLVT tập trung của tỉnh Gia Lai được thành lập (Chi đội 5), lấy tên là Chi đội Tây Sơn (tương đương cấp trung đoàn).
Chi đội gồm các đơn vị vũ trang tập trung được xây dựng sau ngày khởi nghĩa ở An Khê, Pleiku, Kon Tum mà nòng cốt là các đội viên du kích Ba Tơ (một bộ phận của Chi đội Phan Đình Phùng, tỉnh Bình Định), các trung đội thuộc bộ đội Nam tiến của tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình tăng cường cho Gia Lai. Từ đó, ngày 7-11 hàng năm trở thành ngày truyền thống của LLVT tỉnh Gia Lai.
Những chiến công hiển hách
Ngay sau khi thành lập, LLVT tỉnh vừa tham gia chiến đấu, vừa xây dựng lực lượng để cùng quân và dân cả nước lập nên những chiến công vang dội. Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp và 21 năm chống đế quốc Mỹ, LLVT Gia Lai phối hợp với bộ đội chủ lực đã đánh 13.500 trận, tiêu diệt và làm bị thương 72.000 tên địch, phá hủy trên 8.500 xe quân sự, bắn rơi và phá hủy 1.700 máy bay, đánh sập 1.270 nhà lính, 800 lô cốt, 133 hầm ngầm, 2 khu radar; đánh sập hỏng 119 cầu, 14 cống, 1.670 m ống dẫn dầu; đốt cháy 45 kho xăng; phá hủy 228 kho đạn, 310 pháo lớn; thu hàng chục ngàn khẩu súng các loại.
Lực lượng vũ trang tỉnh đã lập nên những chiến công vang dội. Nhiều làng, xã chiến đấu đã trở thành điển hình, kiểu mẫu như: Ya Hội, Đất Bằng, Làng kháng chiến Stơr gắn liền với tên tuổi của những người con ưu tú như: Đỗ Trạc, Vi Dân, Ngô Mây, Wừu, Đinh Núp, Kpă Klơng… góp phần cùng cả nước làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, thống nhất đất nước.
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, ngày 6-11-1978, LLVT tỉnh được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.
Ngoài ra, toàn tỉnh có 53 tập thể, 21 cá nhân được Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân, 226 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Lực lượng vũ trang tỉnh được trao tặng 10 Huân chương Thành đồng hạng nhất, nhì, ba trong các năm từ 1965 đến 1973; 30 Huân chương Quân công qua các thời kỳ kháng chiến và hàng ngàn danh hiệu, phần thưởng cao quý khác.
Vết thương chiến tranh chưa kịp lành, cuộc sống của Nhân dân ta còn biết bao khó khăn thì tập đoàn phản động Pol Pot-Ieng Sary đã đẩy cả dân tộc Campuchia vào thảm họa diệt chủng, đồng thời công khai chống phá quyết liệt cách mạng Việt Nam. Chúng đưa quân lấn chiếm biên giới trên bộ, tàn sát đồng bào ta.
Lực lượng vũ trang cùng với đồng bào các dân tộc tỉnh Gia Lai tiếp tục kề vai sát cánh trên trận tuyến mới: khắc phục hậu quả chiến tranh, truy quét FULRO; bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia. Ngày 7-1-1979, bộ đội Việt Nam đã tiến công giải phóng Phnom Penh, lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ, đánh bại hoàn toàn cuộc chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam của kẻ thù, bảo vệ vững chắc vùng biên giới của Tổ quốc, góp phần giải phóng Nhân dân Campuchia khỏi thảm họa diệt chủng, giúp bạn hồi sinh đất nước.
Xây dựng LLVT vững mạnh toàn diện
Kế thừa truyền thống của các thế hệ cha anh đi trước, ngày nay, cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh luôn quán triệt đường lối, quan điểm của Đảng về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới và nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên.
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5, trực tiếp là Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự địa phương.
Trong đó, chú trọng xây dựng các tiềm lực trong khu vực phòng thủ; xây dựng LLVT tỉnh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức; huấn luyện, diễn tập nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu; giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai, bão lụt, xóa đói giảm nghèo; thực hiện công tác đền ơn đáp nghĩa, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; tham gia xây dựng nông thôn mới, phòng-chống dịch bệnh và nhiều việc làm thiết thực khác.
Trong giai đoạn 2019-2024, LLVT tỉnh đã thực hiện tốt các khâu đột phá để đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập từ cấp tỉnh đến cấp xã; xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật.
Hàng năm, trên 95% tổ chức Đảng và 93,2% đảng viên được xếp loại hoàn thành tốt nhiệm vụ; giữ vững 100% chi bộ quân sự có chi ủy, tỷ lệ đảng viên trong dân quân tự vệ đạt 30,74%, thôn đội trưởng là đảng viên đạt 94,48%.
Xây dựng, sửa chữa 128 nhà làm việc riêng cho Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã; đến nay, 93,2% Ban Chỉ huy Quân sự cấp xã có nhà làm việc riêng. Công tác tuyển quân luôn đạt 100% chỉ tiêu được giao; xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên đủ số lượng, độ tin cậy cao.
Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh luôn làm tốt công tác đối ngoại quân sự với chính quyền, LLVT và Nhân dân các tỉnh giáp ranh của Campuchia với tinh thần quốc tế cao cả, trong sáng, đoàn kết thủy chung, coi “giúp bạn là tự giúp mình”, son sắt, chí nghĩa, vẹn tình.