Nếu cuộc bầu cử Hạ viện 10 năm trước làm dấy lên làn sóng chính trị, phá vỡ sự ủng hộ của cử tri thành thị và gốc Hoa đối với BN, thì trong cuộc bầu cử lần này, làn sóng ấy đã lan ra toàn Malaysia.
Và cũng khác với các cuộc bầu cử trước đây, câu hỏi “phe đối lập ở đâu?” - nhằm ám chỉ sự im lặng trước thất bại của phe đối lập - giờ được dành cho Mặt trận Quốc gia (BN).
| Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad trong bài phát biểu với các nhân viên Văn phòng Thủ tướng tại Putrajaya ngày 21-5. |
Quả thực, sau ngày 9/5, lãnh đạo cấp cao của nhiều đảng phái thuộc BN bắt đầu “lặng tiếng”, trong khi giới chức cơ sở lại phát đi lời ai oán. Theo cây bút Nghiêu Lợi Lợi của tờ Đông phương nhật báo, dường như BN chưa thích nghi với việc thay đổi vai trò. Đây là vấn đề đáng quan tâm bởi trong xã hội dân chủ, ngoài đảng cầm quyền còn có phe đối lập làm nhiệm vụ giám sát chính phủ.
Đối với Liên minh Hy vọng (PH), nhiều chuyên gia cho rằng chiến thắng của PH một phần đến từ sự thúc đẩy của nhân tố có sức lôi cuốn mạnh mẽ mang tên cựu Thủ tướng Mohamad Mahathir. Nhưng quan trọng hơn là sự bất mãn của người dân Malaysia đối với khả năng quản trị của BN và kỳ vọng lớn lao vào sự thay đổi.
Cho nên, sau khi lên nắm quyền, ngoài việc thực thi những cam kết tranh cử, PH cũng không nên quên cải cách thể chế, mở đường cho sự thay đổi của đất nước, tránh giẫm vào vết xe đổ của BN.
Nhìn vào những gì mà chính quyền của tân Thủ tướng Mahathir đã và đang làm, nhà bình luận thời sự chính trị Lâm Kiện Vinh cho rằng về cơ bản là tích cực. Trong lĩnh vực kinh tế, Malaysia đã quyết định xóa bỏ thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) từ ngày 1/6 tới nhằm thực hiện cam kết tranh cử.
Động thái này sẽ làm giảm áp lực đối với các thương gia cũng như với người dân, nhất là trong bối cảnh vật giá leo thang. Các chính sách tương lai của chính phủ mới, theo ông Lâm Kiện Vinh, không chỉ làm lay động kết cấu kinh tế, mà còn thay đổi bản đồ thương mại của Malaysia.
Cụ thể, sau thất bại của BN, kể từ khi thị trường chứng khoán mở cửa trở lại vào thứ Hai (14/5) tới nay, nhiều cổ phiếu liên quan tới đảng Tổ chức Dân tộc Malaysia thống nhất (UMNO, đảng lãnh đạo trong BN) và các công ty liên quan với chính quyền tiền nhiệm rớt giá mạnh.
Ví dụ trong thời gian ông Najib Razak làm Thủ tướng, Tập đoàn báo chí Utusan Melayu hàng đầu của Malaysia, nơi mà UMNO trực tiếp nắm giữ 49% cổ phần, thông qua đó gián tiếp chi phối các tờ báo chính, đã nhận được nhiều hợp đồng xây dựng cơ bản, trúng thầu dự án chính phủ điện tử…
Sau khi BN thất cử, giá cổ phiếu của Utusan Melayu lao dốc mạnh, nhân sự cũng phải tái cơ cấu khi bốn quan chức cấp cao từ chức, bao gồm cả ông Tengku Sariffuddin, người làm thư ký báo chí cho ông Najib trong 20 năm.
Trong một bài viết đăng trên tờ Đông phương nhật báo ngày 18/5, Lâm Kiện Vinh cho rằng những thay đổi nêu trên mới chỉ là bắt đầu. Tân Thủ tướng Malaysia tuyên bố sẽ xem xét lại 17.000 trường hợp tuyển dụng vì mục đích chính trị nhằm cắt giảm chi tiêu của chính phủ. Như vậy, sắp tới người ta có thể được chứng kiến nhiều biến động và hoạt động tái cơ cấu diễn ra trong các cơ quan, tổ chức chính quyền và các công ty, tập đoàn liên quan tới chính quyền…
Đương nhiên, trong cuộc chuyển giao quyền lực sẽ có người buồn, nhưng cũng sẽ có người vui. Cổ phiếu một số công ty được cho là liên quan tới lãnh đạo PH, như công ty OPCON liên quan tới con trai thứ ông Mahathir hay công ty THRIVEN liên quan tới con trai ứng cử viên Bộ trưởng Nội vụ Muhyiddin Yassin…, đang được giới đầu tư săn lùng, lừng lững đi lên.
Nói tóm lại, theo Lâm Kiện Vinh, từ chuyển đổi chính quyền, Malaysia đang trong quá trình chuyển đổi chính trị và chuyển đổi kinh tế. Quá trình này sẽ khó tránh được việc gấp phải trở ngại và lực cản.
Tuy nhiên, việc có thể chuyển giao chính quyền một cách hòa bình thông qua bầu cử, chấm dứt hơn 60 năm cầm quyền liên tục của BN, đối với người dân Malaysia, đó đã là một “cuộc thoát xác ngoạn mục”.
Đánh bại người được mình cất nhắc trước đây, nhà lãnh đạo Liên minh Hy vọng đối lập Mahathir Mohamad đã đi vào lịch sử Malaysia khi chấm dứt 61 năm cầm quyền liên tục của Mặt trận Quốc gia (BN) và trở thành chính trị gia duy nhất tới nay 2 lần làm thủ tướng. Trên bình diện thế giới, ông Mahathir cũng lập kỷ lục là thủ tướng cao tuổi nhất.
Sau chiến thắng vang dội của PH, có thể thấy kỳ vọng của cử tri Malaysia vào sự thay đổi là rất lớn. Tuy nhiên, sự thay đổi trên chính trường cũng sẽ tác động tới thị trường. Theo hãng tin Reuters, sau khi lên nắm quyền, PH phải nhanh chóng đề ra chính sách kinh tế rõ ràng và thúc đẩy cải cách chống tham nhũng.
Theo TTXVN