Theo phong tục người Việt, lễ cúng Tất niên là nghi thức tiễn năm cũ, đón năm mới. Đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình đoàn tụ và sum vầy. Chính vì thế, lễ cúng Tất niên được mọi người rất coi trọng, trong đó, mâm cỗ cúng Tất niên được chuẩn bị cẩn thận.
| Ảnh minh họa |
Lễ cúng Tất niên ngoài ý nghĩa giúp các thành viên trong gia đình đoàn tụ sum vầy, thì cúng Tất niên còn là nghi thức tiễn biệt năm cũ, sửa soạn đón năm mới, và mời ông Công ông Táo trở về tiếp tục cai quản việc bếp núc.
Với ý nghĩa đó nên mâm cỗ cúng Tất niên được mọi người chuẩn bị rất cẩn thận.
Vậy, mâm cỗ cúng Tất niên cần chuẩn bị những gì?
- Hương và đèn: Đây là 2 vật không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Tất niên. Trong đó, hương là tượng trưng cho tinh tú là sự nối kết giữa âm và dương. Còn đèn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời (do đó luôn phải có 2 cây đèn ở hai bên ban thờ).
- Mâm ngũ quả: Ngoài Hương và đèn thì mâm ngũ quả là lễ không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Tất niên. Mâm ngũ quả là dành cúng gia tiên vì vậy nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được.
Cần lưu ý mâm ngũ quả không nên dùng hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) để cúng gia tiên. Đồng thời không được đặt mâm ngũ quả trước chính giữa bát hương vì theo quan niệm nếu đặt mâm ngũ quả ở đây sẽ chắn mất trục khí chính, vì vậy gia chủ nên để mâm ngũ quả ở hai bên.
- Mâm cỗ cúng Tất niên: Cũng không thể thiếu trong lễ cúng Tất niên cuối năm của người Việt được. Theo đó, mâm cỗ cúng Tất niên được làm thịnh soạn hơn ngày thường.
Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng, như miền Bắc hay có canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào...; miền Trung hay có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua...; miền Nam hay có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, nem, chả giò...
Tùy vào quan niệm của từng gia đình để làm mâm cỗ cúng Tất niên. Tuy nhiên, cỗ cúng Tất niên hoặc là cỗ mặn hoặc cỗ chay.
Cách trình bày mâm cỗ cúng Tất niên theo truyền thống:
Dù là mâm cỗ chay hay cỗ măn thì mâm cỗ cúng Tất niên nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới.
Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Không nên cắm "cành vàng lá ngọc" (hàng mã) lên bàn thờ vì có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.
Tương tự Hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, cần phải hoa tươi chứ không dùng hoa giả, hoa nhựa.
H.Yến (t/h theo infonet)