(GLO)-Với niềm đam mê khoa học, anh Trần Huy Khoa (phường Thắng Lợi, TP. Pleiku) đã nghiên cứu thành công 4 sản phẩm đông trùng hạ thảo thuộc loại quý hiếm ở Việt Nam. Trước đó, anh cùng cộng sự đã tạo ra chế phẩm sinh học với công dụng phòng trừ sâu bệnh, nấm gây hại trên cây trồng được chiết xuất từ thành phần tự nhiên.
Trưởng thành từ những khát vọng
Biết tin Khoa vừa từ TP. Hồ Chí Minh về thăm gia đình nên tôi hẹn gặp. Trong quán cà phê nhỏ bên góc đường Lê Duẩn (TP. Pleiku), anh khá cởi mở khi bắt đầu câu chuyện về niềm đam mê nghiên cứu khoa học của mình.
Khoa sinh ra trong một gia đình nghèo có 5 anh em. 13 tuổi, anh theo cậu ruột vào TP. Hồ Chí Minh học tập. Anh thi vào ngành Bác sĩ đa khoa Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh nhưng không đậu. Miệt mài ôn thi, năm sau, anh thi đậu ngành Dược. “Để có tiền theo đuổi việc học và nuôi ước mơ, tôi làm tất cả mọi việc từ bốc vác, chạy bàn, bán hàng..., miễn là có tiền. Những lúc nhàn rỗi, tôi tham gia tình nguyện chăm sóc bệnh nhân ung thư, bệnh nhân nằm liệt giường”-anh Khoa chia sẻ.
| Anh Trần Huy Khoa. Ảnh: V.H |
Chính từ những lần chăm sóc người bệnh, nơi mà sự sống và cái chết luôn là lằn ranh rất mong manh ấy, anh Khoa nhận ra rằng nhiều bệnh nhân ung thư là do sử dụng các loại thực phẩm có tồn dư hóa chất độc hại. Anh bèn nảy ra ý tưởng tạo ra những loại thuốc bảo vệ thực vật không độc hại thay thế các loại thuốc hóa học. Thế là anh tiếp tục theo học thạc sĩ chuyên ngành Vi sinh. Sau nhiều năm miệt mài trong phòng thí nghiệm, cuối cùng anh và cộng sự đã cho ra đời chế phẩm sinh học với công dụng phòng trừ sâu bệnh, nấm gây hại trên cây trồng được chiết xuất từ thành phần tự nhiên. Cũng từ đây, anh Khoa thành lập Công ty Bio Sun Việt Nam. Công ty hiện do anh làm Giám đốc với gần 100 nhân viên, trong đó có hơn 20 kỹ sư và chuyên gia công nghệ sinh học làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Bio Sun trực thuộc Công ty, chuyên sản xuất các dòng sản phẩm thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật được làm từ gạo và các chế phẩm sinh học an toàn.
| Sản phẩm đông trùng hạ thảo tươi nuôi cấy trên tổ yến của anh Trần Huy Khoa. Ảnh: V.H |
“Hãy cho đi để nhận lại”
Trong câu chuyện với tôi, Khoa luôn nhắc đến hình ảnh người mẹ thường xuyên đau ốm và những bệnh nhân ung thư mà anh đã chăm sóc. Làm sao để mẹ và những bệnh nhân này vơi đi cơn đau là điều anh luôn trăn trở. Từ đó, anh Khoa mong muốn nghiên cứu về một loại thảo dược có thể phòng trừ và hạn chế bệnh ung thư để chia sẻ nỗi đau với người bệnh. Đó là động lực đưa anh trở thành người đầu tiên của Việt Nam nuôi cấy thành công 4 loại đông trùng hạ thảo quý hiếm bằng công nghệ sinh học. Anh Khoa cho biết: “Trong một lần đi công tác tại Nhật Bản, tôi đã được các chuyên gia đầu ngành về sinh học trong nước giới thiệu gặp các giáo sư của đất nước Mặt trời mọc. Tôi cũng nhiều lần được đến tận dãy Himalaya để xem họ thu hoạch loại dược liệu quý hiếm này”.
Để giúp tôi hiểu thêm về vấn đề này, anh Khoa giải thích tỉ mỉ: “Đông trùng hạ thảo là sự kết hợp của côn trùng và nấm. Vào mùa đông, có một loại sâu trên núi tuyết ở dãy Himalaya nằm ngủ trong đất bị nấm ký sinh hút chất dinh dưỡng để lớn lên. Đến mùa hè, khi sâu chết cũng là lúc cây nấm đủ lớn khỏe và trở thành thực vật quý có khả năng chữa bệnh. Tuy nhiên, ở Việt Nam và một số nơi trên thế giới, việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo thường diễn ra trong môi trường hóa học hoặc bán tự nhiên. Có nghĩa là phải sử dụng một số chất hóa học để giúp nấm sinh trưởng; khi thu hoạch cũng phải dùng chất hóa học để bảo quản. Điều này gây ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng đông trùng hạ thảo và sức khỏe người sử dụng. Do đó, tôi muốn nghiên cứu và nuôi cấy đông trùng hạ thảo trong môi trường không có chất hóa học”.
| Anh Trần Huy Khoa bên 1 bệnh nhân neo đơn mà anh nhận chăm sóc. Ảnh: V.H |
Từ khát vọng ấy, anh Khoa và các cộng sự đã tìm cách lấy gen loại sâu ở vùng núi trên dãy Himalaya đem về bảo quản đúng tiêu chuẩn. Sau đó, thực hiện các biện pháp cách ly vô trùng rồi tạo môi trường lạnh như ngoài tự nhiên nhằm đảm bảo môi trường sống của nấm ký sinh tương tự như loại sâu trên dãy Himalaya. Sau 8 năm nghiên cứu với hàng trăm lần thất bại, cuối cùng anh cũng tạo được “loại sâu” từ các nguyên liệu có sẵn ở Việt Nam trong môi trường tự nhiên như: yến sào, gạo huyết rồng, dịch chiết trái cây... Giờ đây, anh Khoa đã là Giám đốc một công ty sinh học nổi tiếng với 4 loại đông trùng hạ thảo tươi quý hiếm và những loại thuốc trừ sâu sinh học.
Đánh giá về anh Trần Huy Khoa, Tiến sĩ Trịnh Xuân-Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ sinh học TP. Hồ Chí Minh-cho biết: “Tôi là người giới thiệu Khoa cho các giáo sư của Nhật Bản để anh tìm hiểu về đông trùng hạ thảo. Khoa là người có quyết tâm cao, luôn vượt lên chính mình. Những sản phẩm anh đưa ra là một quá trình nghiên cứu lâu dài, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Đặc biệt, tôi khâm phục Khoa ở khát vọng cống hiến và tâm huyết sống vì cộng đồng, chia sẻ khó khăn với người hoạn nạn”.
Nhấp thêm ngụm cà phê, anh Khoa tiếp tục câu chuyện: “Tôi rất vui vì sản phẩm ấy có thể hỗ trợ điều trị ung thư, tăng tuổi thọ, bổ dương, chăm sóc sắc đẹp và đặc biệt là cực kỳ tốt cho những người cao huyết áp”. Sản phẩm của anh đã được tôn vinh là hàng Việt Nam chất lượng cao, “Top 100 thương hiệu Việt-hàng Việt yêu thích năm 2013” và được Hội Khoa học và Công nghệ Lương thực Thực phẩm Việt Nam trao tặng giải thưởng “Sản phẩm uy tín, chất lượng, an toàn vì sức khỏe người tiêu dùng 2018”.
Với quan niệm “Hãy cứ cho đi, rồi đến lúc mình sẽ được nhận lại”, anh Khoa còn lập ra một quỹ tình nguyện Bio Sun từ lợi nhuận của Công ty để giúp đỡ và chăm sóc cho hơn 30 bệnh nhân neo đơn, khuyết tật ở TP. Hồ Chí Minh.
VĨNH HOÀNG