Quản lý, sử dụng đất tại các doanh nghiệp: Còn nhiều kẽ hở

Thực hiện Chỉ thị số 854/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Gia Lai đã tiến hành đợt kiểm tra tình hình quản lý sử dụng đất tại 32 doanh nghiệp trên địa bàn. Qua kiểm tra cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp vẫn chưa hoàn chỉnh hồ sơ pháp lý, còn buông lỏng công tác quản lý đất đai dẫn đến tình trạng bị xâm canh lấn chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích...

Ảnh: K.N.B

Một vấn đề mà hầu như doanh nghiệp nào khi bị kiểm tra đều vướng mắc là khâu hoàn thiện hồ sơ pháp lý đối với phần diện tích đất được giao, cho thuê hoặc nhận chuyển nhượng. Do diện tích quản lý khá lớn, trong một thời gian dài thực tế đất sử dụng tăng hoặc giảm so với diện tích được cấp trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) mà chưa được kiểm tra, chỉnh lý lại theo quy định; sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng trụ sở, nhà xưởng, cấp cho hộ cá nhân nhưng không làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, thậm chí nhận chuyển nhượng đất trong trường hợp không đủ điều kiện chuyển nhượng.

Bên cạnh đó, một vấn đề mà hầu hết các công ty thuộc Binh đoàn 15 gặp phải là phần đất đơn vị được Bộ Tổng Tham mưu và Tư lệnh Quân khu 5 cấp để xây dựng trụ sở là chưa đúng thẩm quyền theo quy định của Luật Đất đai năm 2003.

Trong quá trình kiểm tra thủ tục, hồ sơ pháp lý của doanh nghiệp, trường hợp Công ty Cà phê Ia Grai dù đã chuyển đổi chủ thể sở hữu nhưng vẫn tiếp tục kế thừa hồ sơ pháp lý của chủ cũ là một ví dụ. Theo đó, năm 1999, Nông trường Ia Grai được UBND tỉnh giao 5.198.543 m2 đất tại xã Ia Hrung và thị trấn Ia Kha (huyện Ia Grai).

Hiện nay, Nông trường đã chuyển đổi chủ thể thành Công ty Cà phê Ia Grai nhưng vẫn chưa lập hồ sơ thuê đất khi chuyển sang chủ thể mới. Công ty bàn giao lại cho địa phương quản lý 88.775 m2 mà chưa có quyết định thu hồi của cấp có thẩm quyền. Tương tự, Công ty Cà phê 705 hiện cũng đang kế thừa hồ sơ pháp lý của Nông trường 705 cũ, với diện tích đất sử dụng là 546,5 ha.

Thêm một vấn đề mà hầu hết các doanh nghiệp quản lý, sử dụng diện tích đất có quy mô lớn, địa bàn rộng khó quản lý đang gặp phải là tình trạng bị người dân xâm canh lấn chiếm. Đơn cử như Công ty TNHH một thành viên Cao su Chư Prông bị người dân xâm canh khoảng 31,27 ha; Công ty Chè Bàu Cạn bị dân lấn chiếm, trồng cà phê kinh doanh dọc quốc lộ 19; Công ty Cà phê Ia Châm  bị 11 hộ dân lấn chiếm 11,6 ha trồng cà phê; Công ty Cà phê Ia Grai bị lấn chiếm 272.657 m2... Không chỉ lấn chiếm, nhiều trường hợp do doanh nghiệp chưa có biện pháp giải quyết triệt để nên đã xảy ra tình trạng chính quyền địa phương lại cấp GCNQSDĐ cho người dân trên chính phần đất của doanh nghiệp quản lý!

Trên tinh thần kết quả kiểm tra, đánh giá tổng quan tình hình quản lý, sử dụng đất của các doanh nghiệp, vừa qua UBND tỉnh đã thống nhất giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường và một số cơ quan chức năng tiếp tục kiểm tra các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa; đôn đốc, hướng dẫn các doanh nghiệp bổ sung, hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý theo quy định.

Đối với các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích, để đất bị lấn chiếm, tỉnh sẽ có biện pháp thu hồi, xử lý từng trường hợp cụ thể. Đồng thời, những cá nhân được địa phương cấp GCNQSDĐ trên phần diện tích đất UBND tỉnh đã cho các doanh nghiệp thuê đất hoặc đất Nhà nước đang quản lý thì sẽ bị thu hồi lại các GCNQSDĐ...