Đi đôi với sự phát triển các dịch vụ ngân hàng, công tác thanh toán không dùng tiền mặt từng bước được đẩy mạnh, mạng lưới chấp nhận thanh toán ngày càng mở rộng. Song, hiện nay tiền mặt vẫn là phương tiện thanh toán chủ yếu trong các giao dịch ở khu vực dân cư và cũng chiếm tỷ trọng không nhỏ trong hoạt động thanh toán của doanh nghiệp.
Thời gian qua, công tác thanh toán qua ngân hàng luôn đảm bảo thực hiện nhanh chóng, an toàn, chính xác, đáp ứng kịp thời yêu cầu của khách hàng. Các ngân hàng chú trọng công tác thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) trong khu vực doanh nghiệp và cá nhân thông qua các phương tiện thanh toán điện tử, thanh toán bằng thẻ và trực tuyến qua mạng không ngừng được mở rộng, tạo tiền đề cho việc phát triển và ứng dụng thương mại điện tử. Đây là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán ngân hàng, qua đó giảm lưu thông tiền mặt trên thị trường, giúp tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro cho khách hàng.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước-Chi nhánh tỉnh Gia Lai, doanh số TTKDTM đến cuối tháng 6-2011 là 133.488 tỷ đồng, chiếm 69% so với tổng doanh số thanh toán qua ngân hàng, tăng 42,6% so cùng kỳ năm trước. Số tài khoản tiền gửi thanh toán đã đạt 295.000 tài khoản, tăng 42,3% so cùng kỳ năm trước và tăng 15,8% so với cuối năm 2010. Nhờ đẩy mạnh thực hiện chi trả lương qua tài khoản ngân hàng, đến nay số lượng đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước chi trả qua tài khoản là 889 đơn vị (với 24.193 cán bộ, công chức, viên chức), chiếm hơn 50% số đơn vị hưởng lương ngân sách trên địa bàn.
Mặc dù các chỉ tiêu thực hiện đều tăng khá so cùng kỳ năm trước, song công tác TTKDTM vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Việc thanh toán chỉ phát triển ở khu vực thành thị, còn vùng nông thôn người dân vẫn sử dụng tiền mặt làm phương tiện thanh toán chủ yếu. Một trong các phương tiện thanh toán khá phổ biến hiện nay là thẻ giao dịch qua máy ATM, máy chấp nhận thanh toán thẻ. Toàn tỉnh hiện có 118 máy ATM với số thẻ đã phát hành là 323.289 thẻ (trong đó có 5.203 thẻ quốc tế), số điểm chấp nhận thanh toán thẻ (POS) là 183 điểm, tăng thêm 46 điểm với tỷ lệ 33,6% so với thời điểm cuối năm 2011. Số lượng tăng nhưng tác dụng để giảm khối lượng tiền trong lưu thông vẫn rất hạn chế. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì có đến 80% giao dịch qua ATM là để rút tiền mặt sử dụng chi tiêu và thanh toán. Tiện ích chuyển khoản mới chỉ được thực hiện trong cùng hệ thống của từng ngân hàng. Các dịch vụ thanh toán qua thẻ như: Trả tiền điện, nước, truyền hình cáp, điện thoại, nộp thuế… ít được sử dụng trên thực tế.
Với ngân hàng, việc lắp đặt máy ATM tốn kinh phí, do đó triển khai ở các huyện còn hạn hẹp, người dân không tiếp cận và sử dụng dịch vụ tiện ích là điều đương nhiên. Việc thanh toán tiền hàng, phí dịch vụ qua máy POS cũng rất hạn chế, vì không phải ở cửa hàng nào cũng có máy quét thẻ. Để trả tiền mua hàng, phí dịch vụ, khách hàng phải rút tiền từ máy ATM ra và lúc này tiền mặt lại lưu thông. Ngoài ra, các dịch vụ thanh toán trực tuyến như: Mobile Banking, Internet Banking… cũng mới chỉ dừng lại quy mô nhỏ.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng tiền mặt. Thấy được vấn đề này, ông Ngô Văn Đốc- Giám đốc Chi nhánh VietinBank Gia Lai cho rằng nên có giải pháp để khách hàng sử dụng thanh toán tiền mặt hạn chế, không để việc doanh nghiệp rút tiền mặt từ ngân hàng này nộp sang ngân hàng khác để thanh toán cho giao dịch của mình. Cần tránh tình trạng tiền “chạy” lòng vòng, trong khi chúng ta đang đẩy mạnh TTKDTM.
Thanh toán không dùng tiền mặt tạo thuận lợi cho mua bán, kiểm soát lượng tiền lưu thông, góp phần kiểm soát thu nhập, chống tham nhũng, huy động được một khoản tiền nhàn rỗi trong dân cư… Đây là bước đi cần thiết trong tiến trình hội nhập.
Thời gian qua, công tác thanh toán qua ngân hàng luôn đảm bảo thực hiện nhanh chóng, an toàn, chính xác, đáp ứng kịp thời yêu cầu của khách hàng. Các ngân hàng chú trọng công tác thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) trong khu vực doanh nghiệp và cá nhân thông qua các phương tiện thanh toán điện tử, thanh toán bằng thẻ và trực tuyến qua mạng không ngừng được mở rộng, tạo tiền đề cho việc phát triển và ứng dụng thương mại điện tử. Đây là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ thanh toán ngân hàng, qua đó giảm lưu thông tiền mặt trên thị trường, giúp tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro cho khách hàng.
 |
| Giao dịch tại Ngân hàng ACB. Ảnh: Nguyễn Giác |
Mặc dù các chỉ tiêu thực hiện đều tăng khá so cùng kỳ năm trước, song công tác TTKDTM vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Việc thanh toán chỉ phát triển ở khu vực thành thị, còn vùng nông thôn người dân vẫn sử dụng tiền mặt làm phương tiện thanh toán chủ yếu. Một trong các phương tiện thanh toán khá phổ biến hiện nay là thẻ giao dịch qua máy ATM, máy chấp nhận thanh toán thẻ. Toàn tỉnh hiện có 118 máy ATM với số thẻ đã phát hành là 323.289 thẻ (trong đó có 5.203 thẻ quốc tế), số điểm chấp nhận thanh toán thẻ (POS) là 183 điểm, tăng thêm 46 điểm với tỷ lệ 33,6% so với thời điểm cuối năm 2011. Số lượng tăng nhưng tác dụng để giảm khối lượng tiền trong lưu thông vẫn rất hạn chế. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì có đến 80% giao dịch qua ATM là để rút tiền mặt sử dụng chi tiêu và thanh toán. Tiện ích chuyển khoản mới chỉ được thực hiện trong cùng hệ thống của từng ngân hàng. Các dịch vụ thanh toán qua thẻ như: Trả tiền điện, nước, truyền hình cáp, điện thoại, nộp thuế… ít được sử dụng trên thực tế.
Với ngân hàng, việc lắp đặt máy ATM tốn kinh phí, do đó triển khai ở các huyện còn hạn hẹp, người dân không tiếp cận và sử dụng dịch vụ tiện ích là điều đương nhiên. Việc thanh toán tiền hàng, phí dịch vụ qua máy POS cũng rất hạn chế, vì không phải ở cửa hàng nào cũng có máy quét thẻ. Để trả tiền mua hàng, phí dịch vụ, khách hàng phải rút tiền từ máy ATM ra và lúc này tiền mặt lại lưu thông. Ngoài ra, các dịch vụ thanh toán trực tuyến như: Mobile Banking, Internet Banking… cũng mới chỉ dừng lại quy mô nhỏ.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng tiền mặt. Thấy được vấn đề này, ông Ngô Văn Đốc- Giám đốc Chi nhánh VietinBank Gia Lai cho rằng nên có giải pháp để khách hàng sử dụng thanh toán tiền mặt hạn chế, không để việc doanh nghiệp rút tiền mặt từ ngân hàng này nộp sang ngân hàng khác để thanh toán cho giao dịch của mình. Cần tránh tình trạng tiền “chạy” lòng vòng, trong khi chúng ta đang đẩy mạnh TTKDTM.
Thanh toán không dùng tiền mặt tạo thuận lợi cho mua bán, kiểm soát lượng tiền lưu thông, góp phần kiểm soát thu nhập, chống tham nhũng, huy động được một khoản tiền nhàn rỗi trong dân cư… Đây là bước đi cần thiết trong tiến trình hội nhập.
Thảo Nguyên
