Bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với điều hòa, xăng dầu đã được kiến nghị, đề xuất nhiều năm nay bởi cả 2 mặt hàng này đều thiết yếu với đời sống người dân. Mà đã "thiết yếu" thì kiểu gì cũng phải dùng. Nên đánh thuế các mặt hàng này là đánh thẳng vào túi tiền của người dân. Nó khác với hàng hóa xa xỉ, áp thuế cao bao nhiêu cũng được, có tiền thì mua, không dùng thì cũng chẳng ảnh hưởng đến ai. Thuế TTĐB là để áp dụng với các mặt hàng như vậy. Thế nhưng đề xuất này tới phiên thảo luận mới nhất về luật Thuế TTĐB (sửa đổi) do Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp 2 ngày trước, vẫn chưa nhận được sự đồng thuận của Bộ Tài chính.
Đáng nói, trong khi Bộ Tài chính kiên quyết bảo vệ quan điểm đánh thuế với xăng dầu, điều hòa thì việc tăng thuế TTĐB với rượu, bia, nước giải khát có đường (nước ngọt)... lại nhận được nhiều đề nghị cân nhắc vì sợ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp. Tăng thuế thì giá tăng, trong bối cảnh sức mua yếu, ảnh hưởng là chắc chắn. Thế nhưng, việc đánh thuế các mặt hàng này thì không ảnh hưởng gì đến người dân, thậm chí còn tốt cho họ.
Đặt lên bàn cân, dù không muốn so sánh nhưng dường như sửa đổi các sắc thuế bất hợp lý liên quan đến người dân nói chung như bỏ thuế TTĐB với điều hòa, xăng; tăng mức giảm trừ gia cảnh của luật thuế thu nhập cá nhân... luôn bị trì hoãn. Nguyên nhân sâu xa có lẽ vẫn là do Bộ Tài chính lo ngại ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách.
Trong phiên thảo luận chiều 10.3, giải thích về một trong những lý do không bỏ thuế TTĐB với xăng và máy lạnh, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cũng thừa nhận "chúng ta đã thu thuế ổn định rồi, không nên bỏ". Nhưng "ổn định" không có nghĩa là duy trì những sắc thuế đã lạc hậu, nhất là khi các sắc thuế đó ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của người dân. Chưa kể ngân sách cũng có thể bù thu, thậm chí tăng thu ở việc tăng thuế với các mặt hàng không có lợi cho sức khỏe; tăng thu từ việc kiểm soát hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới; từ các nghi án chuyển giá trốn thuế của hàng trăm doanh nghiệp nước ngoài tích cực mở rộng quy mô nhưng cũng tích cực báo lỗ ngoài kia.
Ở góc nhìn rộng hơn, thuế còn có vai trò điều tiết vĩ mô cũng như khoan sức dân. Thời điểm hiện tại, chúng ta đang cần tăng sức mua để kích thích sản xuất. Các sắc thuế hợp lý sẽ khiến người dân bớt thắt lưng buộc bụng, tiêu dùng nhiều hơn, doanh nghiệp làm ăn được sẽ đóng thuế nhiều hơn thì ngân sách cũng được tăng thu, chẳng mất đi đâu.
Quan trọng hơn, thuế phải đảm bảo sự hợp lý và công bằng. Không thể cứ duy trì mãi việc đánh thuế TTĐB với hàng xa xỉ nhưng lại gom hàng thiết yếu vào chung một rổ. Cũng không thể vin vào "quy trình" để kéo dài mãi mức giảm trừ gia cảnh lỗi thời trong luật thuế thu nhập cá nhân. Càng không thể lo tăng thuế ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhưng duy trì thuế với người dân "vì sự ổn định".
Chỉ tính riêng với Dự thảo luật thuế TTĐB, nếu lo ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách, hãy tăng thuế rượu, bia, thuốc lá, nước ngọt thay vì duy trì đánh thuế với xăng và điều hòa.
Theo Nguyên Minh (TNO)