(GLO)- Công trình thủy lợi Ayun Hạ rộng khoảng 3.700 ha, không chỉ cung cấp nguồn nước tưới dồi dào cho cánh đồng Ayun Hạ mà còn mang lại nguồn thu nhập cho người dân sinh sống trong khu vực lòng hồ nhờ đánh bắt cá nước ngọt. Tuy nhiên, hiện nay một số người dân đã sử dụng cách đánh bắt cá bằng xung điện hay nổ mìn ảnh hưởng đến an toàn hồ đập và có nguy cơ tận diệt các loài cá giá trị.
Hồ chứa nước Ayun Hạ do Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi tỉnh Gia Lai quản lý. Ngoài việc phục vụ nước tưới cho các huyện Phú Thiện, Ia Pa và thị xã Ayun Pa sản xuất lúa nước 2 vụ, Ayun Hạ còn cung cấp nước ngọt cao nhất trong các hồ chứa trên địa bàn tỉnh. Trước đây, hồ Ayun Hạ do một xí nghiệp tỉnh ngoài hợp đồng đánh bắt cá. Năm 2011, hồ được trả về cho Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi. Sau khi tiếp nhận, Công ty đã thành lập Xí nghiệp kênh chính Ayun Hạ để quản lý khai thác việc đánh bắt nuôi trồng thủy sản.
| Ảnh: Nguyễn Diệp |
Theo Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi, thời gian qua, việc đánh bắt cá trong lòng hồ Ayun Hạ đã có nhiều thay đổi đáng lo ngại. Nhiều hộ dân sử dụng xung điện để đánh bắt, nguy hiểm hơn một số trường hợp dùng mìn đánh bắt gây mất an ninh trật tự, tận diệt các loài cá. Dù đơn vị quản lý mới đã có những đổi mới so với trước đây như cấp thẻ cho ngư dân vào lòng hồ đánh bắt cá, đề nghị thành lập hợp tác xã thủy sản… thế nhưng nhiều người không có thẻ ra vào lòng hồ vẫn tự do đánh bắt. Đặc biệt, số lượng thuyền và ngư dân tăng gấp 3 lần so với năm 2012. Lượng cá đánh bắt tương đối lớn, nhưng hầu hết đều bán cho thương lái mà không bán lại cho Công ty. Nguy hiểm nhất hiện nay là vào ban đêm người dân dùng bộ kích điện hoặc dùng cả mìn để đánh bắt. Trong khi đó Xí nghiệp Thủy nông đầu mối kênh chính Ayun Hạ (Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi) không có chức năng bắt giữ người và tang vật như kích điện, lưới mắt bé, chất độc, thuốc nổ. Vì vậy việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản hiện nay gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Hữu Tâm-Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Sê cho rằng: “Người dân đánh bắt cá trong lòng hồ chủ yếu ở 2 xã Hbông và Ayun, trong đó người dân làng Dlâm-xã Ayun đời sống rất khó khăn họ phải đánh bắt cá để có thu nhập giải quyết cuộc sống thường ngày. Xã Ayun có khoảng 200 hộ dân sinh sống, nhưng có khoảng 120 hộ đánh bắt cá. Còn việc đánh bắt bằng phương pháp hiện đại chủ yếu dân các tỉnh khác lên đánh. Huyện cũng đã có chủ trương thành lập hợp tác xã nuôi trồng thủy sản, nhưng hiện nay rất khó thực hiện. Vì phần lớn người dân trong xã Ayun là đồng bào dân tộc thiểu số rất khó quản lý hoạt động để hợp tác xã mang lại hiệu quả kinh tế. Trước những khó khăn này huyện đã thành lập 3 tổ hợp tác đánh bắt cá.
Trước thực trạng đánh bắt cá bằng xung điện và thuốc nổ trong lòng hồ Ayun Hạ, mới đây Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đào Xuân Liên đã có chuyến khảo sát và làm việc với UBND 2 huyện Chư Sê, Phú Thiện và Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi để bàn các giải pháp bảo vệ công trình. Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các địa phương và đơn vị quản lý công trình sớm tìm ra mô hình quản lý đánh bắt nuôi trồng thủy sản trong lòng hồ. Nếu phát hiện đánh bắt bằng xung điện hay thuốc nổ thì giao cho chính quyền địa phương xử lý theo pháp luật. Tiếp tục quản lý cấp phát thẻ cho người dân trong lòng hồ khai thác hiệu quả.
Công trình thủy lợi Ayun Hạ không chỉ cung cấp nguồn nước tưới mà còn là nơi có nguồn lợi thủy sản dồi dào với các loại cá có giá trị kinh tế như: thác lác, chình, lóc, mè, chép. Việc tìm ra mô hình quản lý đánh bắt hiệu quả sẽ mang lại nguồn lợi rất lớn đóng góp vào sự phát triển kinh tế của tỉnh.
Nguyễn Diệp