Những ngày qua, trên dòng Pô Kô mỗi ngày có hàng trăm lượt người ở xã Kroong, TP. Kon Tum và Sa Bình, huyện Sa Thầy (tỉnh Kon Tum) xuống dòng Pô Kô chảy dọc qua địa bàn 2 xã. Đây cũng là thời điểm nhà máy thủy điện Plei Krông đang tích nước.
Khác với những lần trước, lần này số lượng người, phương tiện khá nhiều. Cả một đoạn sông, bị khuấy động bởi tiếng cuốc, xẻng và máy xúc. Dưới dòng nước đục ngầu, hàng trăm người, có cả những em nhỏ dầm mình cả dưới dòng nước để tìm vận may. “Khổ quá tranh thủ đãi kiếm thêm tiền mua thức ăn. Vất vả mới phải dầm mưa, đội nắng cả ngày dưới suối mà làm. Không quay phim, chụp hình gì hết”- một người đàn ông phản ứng gay gắt khi chúng tôi đến bắt chuyện.
 |
| Quang cảnh đào đãi vàng trên sông Pô Kô. Ảnh: Cao Nguyên |
Đang nói chuyện bỗng dưng chiếc máy đào nổ máy và nó bắt đầu cào, múc tất cả đất, cát, đá dưới dòng sông để cho những chiếc xe ben chuyển đi nơi khác. “Né qua máy tới rồi”-một người đàn ông nhắc hai đứa trẻ đang vô tư đãi vàng. Bản thân người lái máy đào cũng không thể thấy ai ở dưới làm gì vì ở trên cao, bị che khuất tầm nhìn. “Mấy bữa đầu nghe máy nổ mọi người né, nhưng giờ quen rồi, không sao đâu”. “Sao các cháu không đi học?”. “Mấy đứa nhỏ nó tự xuống làm chứ ai gọi đâu. Cũng chẳng biết đứa nào học hay không, chỉ thấy lúc nào cũng có các cháu”-A Brưih trả lời. Sau câu nói của A Brưih, tôi nhận được một mảnh đá nhỏ văng vào đầu. Rất may là tôi đội mũ bảo hiểm.
Theo quan sát của tôi, những người ở Kroong, chủ yếu đồng bào dân tộc thiểu số đãi vàng bằng máng sắt. Riêng người Kinh- chủ yếu ở Sa Bình thì có thêm máng gỗ để lọc. “Mỗi ngày chỉ kiếm được vài chục đến trăm ngàn đồng thôi”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Minh Thuận- Chủ tịch UBND xã Sa Bình khẳng định: “Cách đây 2 tháng, tỉnh và huyện đã có thông báo nghiêm cấm đào đãi vàng tại đây. Chính quyền 2 xã cũng đã vào cuộc nên hạn chế nhiều. Hiện chưa tới mùa, bà con tranh thủ kiếm thêm thu nhập hàng ngày”.
Những người dân đãi vàng dưới dòng Pô Kô sẽ đối mặt với hiểm nguy khi thủy điện Plei Krông xả nước.
Cao Nguyên
