Động thái được Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ công bố hôm 11/12 là kết quả của đợt rà soát các mức thuế áp đặt trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Theo Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai, mức thuế đối với tấm wafer và polysilicon dùng cho pin năng lượng mặt trời sẽ tăng gấp đôi lên 50% vào tháng tới, trong khi thuế đối với một số sản phẩm vonfram sẽ tăng từ 0% lên 25%, nhằm ứng phó với các chính sách của Trung Quốc.
Trung Quốc đã phản đối kế hoạch này, cho rằng việc tăng thuế như vậy sẽ chỉ "gây tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng Mỹ".
Theo tài liệu cuối cùng đề ngày 12/9, Mỹ tăng thuế lên 100% đối với xe điện, 50% đối với pin mặt trời và 25% đối với pin xe điện, thép, nhôm, khẩu trang và một số sản phẩm khác của Trung Quốc bắt đầu từ ngày 27/9.
Việc tăng thuế 50% đối với chất bán dẫn sẽ có hiệu lực bắt đầu từ năm sau. Thuế đối với một số sản phẩm khác, chẳng hạn như pin xe không dùng điện, găng tay y tế và nam châm vĩnh cửu, sẽ được tăng dần trong 2 năm tới.
Trung Quốc phản đối kế hoạch này, cho rằng việc tăng thuế như vậy sẽ chỉ "gây tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng Mỹ".
Bắc Kinh kêu gọi Washington "lập tức sửa chữa các hành động sai trái và hủy bỏ các khoản thuế bổ sung đối với Trung Quốc", đồng thời cho biết sẽ "thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình".
Washington nhiều lần coi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh" hàng đầu của Mỹ và đã thắt chặt các hạn chế kinh tế đối với nước này kể từ năm 2018.
Trong khi đó, Bắc Kinh cho rằng hành động của Washington "vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu".
Đối với nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam, việc Mỹ đánh thuế Trung Quốc vừa mang lại lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nhất định. Việt Nam có thể tận dụng việc phân mảnh toàn cầu bằng cách đáp ứng nhu cầu từ các đơn đặt hàng nhập khẩu ngày càng tăng từ Mỹ, từ đó thu hút thêm FDI vào các lĩnh vực chiến lược, tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn.
"Chúng tôi tin rằng Việt Nam có khả năng gia tăng thị phần trong “miếng bánh” ngành bán dẫn và là ứng cử viên phù hợp cho chiến lược Trung Quốc +1, nhờ sở hữu lực lượng lao động dồi dào, vị trí chiến lược với nhiều khu công nghiệp sẵn có và những doanh nghiệp công nghệ lớn như FPT hoặc CMG", Giám đốc phân tích của Chứng khoán VnDirect Barry Weisblatt, nhấn mạnh.