(GLO)- Sau 4 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh, hạ tầng nông thôn có bước phát triển rõ rệt; hình thành các vùng sản xuất công nghiệp hàng hóa tập trung có giá trị cao gắn với công nghiệp chế biến, ước tính tổng nguồn vốn đầu tư xây dựng NTM trong thời gian qua hơn 7.883 tỷ đồng. Toàn tỉnh hiện có 5 xã đạt chuẩn, 7 xã đạt 15-18 tiêu chí, 43 xã đạt 10-14 tiêu chí, 119 xã đạt 5-9 tiêu chí, 10 xã đạt dưới 5 tiêu chí NTM.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, tiến độ triển khai tại các xã rất chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra.
 |
| Các xã vùng sâu đã được sử dụng nước sạch. |
Tổng hợp từ Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Gia Lai cho thấy: Tổng nhu cầu vốn thực hiện Chương trình NTM của 184 xã trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2011-2015 cần đến 21.895 tỷ đồng. Trong đó, nhu cầu vốn ngân sách nhà nước trên 9.440 tỷ đồng (vốn trực tiếp cho chương trình trên 3.867 tỷ đồng; vốn lồng ghép trên 5.552 tỷ đồng); vốn tín dụng trên 5.705 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp 4.105 tỷ đồng; nhân dân đóng góp 2.531 tỷ đồng; vốn khác 113 tỷ đồng. Từ thực tế cho thấy, các chương trình mục tiêu quốc gia được Trung ương hỗ trợ cho tỉnh lại được triển khai tại các xã khó khăn, trong khi 45 xã điểm được chọn để hoàn thành NTM vào năm 2015 lại ít nhận được sự đầu tư từ các dự án. Bên cạnh đó, số vốn đóng góp của doanh nghiệp và các thành phần kinh tế khác còn hạn chế vì số doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn xã còn ít, có xã không có doanh nghiệp nên không thể huy động vốn theo như cơ cấu của Chương trình là doanh nghiệp và các thành phần kinh tế phải đóng góp 20% vốn. Do đó, quá trình thực hiện gặp rất nhiều vướng mắc cần tháo gỡ nhất là về vấn đề vốn.
Căn cứ theo Quyết định 695/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi nguyên tắc cơ chế hỗ trợ vốn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 520/QĐ-UBND quy định mức hỗ trợ cụ thể cho từng xã. Tuy nhiên khi triển khai quy định mức hỗ trợ để trình Hội đồng Nhân dân tỉnh thông qua thì gặp vướng vì mức hỗ trợ từ ngân sách trung ương cho địa phương được quy định cụ thể nên định mức hỗ trợ cho các địa phương từ năm 2013 đến 2020 chưa được xây dựng. Theo đó, Trung ương cần ban hành và hướng dẫn sớm mức hỗ trợ ngân sách cụ thể cho các tỉnh Tây Nguyên, việc này sẽ giúp cho các địa phương tính toán, lồng ghép vốn của các chương trình khác trong quá trình thực hiện xây dựng NTM.
Gia Lai là một tỉnh miền núi, kinh tế-xã hội còn khó khăn do đó Trung ương cần tăng vốn đầu tư trực tiếp từ ngân sách; có cơ chế vốn riêng cho huyện Kbang là huyện điểm của Trung ương; ưu tiên nguồn vốn tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn; chỉ đạo các ngân hàng thương mại có chính sách ưu đãi với lãi suất hợp lý đối với các địa bàn còn khó khăn trong việc huy động vốn tại chỗ để đáp ứng nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp, hộ gia đình. Đồng thời bổ sung nguồn vốn tín dụng ưu đãi cho gia đình chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu vay vốn phát triển sản xuất tăng thu nhập, tiến đến giảm nghèo bền vững. Riêng đối với các huyện, xã có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số nhiều cần có chính sách hỗ trợ đặc biệt từ Trung ương như tăng cấp vốn cho công tác đào tạo, tập huấn, tuyên truyền, giảm tỷ lệ đóng góp của người dân địa phương vào các công trình xây dựng cần huy động nhân dân...
Ông Rah Lan Tuấn-Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn giám sát HĐND tỉnh về xây dựng nông thôn mới cho rằng: Trước thực trạng khó khăn về vốn trong quá trình thực hiện xây dựng NTM, UBND tỉnh đề xuất Trung ương cho phép chủ động sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ để tập trung hỗ trợ cho các xã điểm của tỉnh hoàn thành các tiêu chí NTM trong giai đoạn 2015-2020.
Lê Nam-Anh Khoa
