Trong ngày Tết, mâm ngũ quả để chào đón năm mới là thứ tất yếu phải có. Mỗi miền có một các bày mâm ngũ quả khác nhau nhưng đều cần lưu ý những điểm sau:
Trong ngày Tết, bày mâm ngũ quả để chào đón năm mới là thứ tất yếu phải có. Mâm ngũ quả, nghĩa là mâm bày 5 loại quả, tương ứng với 5 màu theo ngũ hành. Theo quan niệm của người phương Đông, các màu quả cần có là: đen, đỏ, xanh, trắng, vàng, lần lượt tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Mỗi miền có một các bày mâm ngũ quả khác nhau. Mâm ngũ quả miền Bắc có bưởi, đào, quýt, chuối, hồng. Mâm ngũ quả miền Trung và miền Nam coi trọng nghĩa của quả, thể hiện khí chất, sự thuận lợi về thiên nhiên, 5 loại quả hay được chọn là mãng cầu, sung, dừa, đu đủ và xoài (khi đọc, phát âm của những loại quả này tương tự câu "cầu sung vừa đủ xài", hay "cầu vừa đủ xài sung".
Tuy cách bài trí và lựa chọn khác nhau nhưng cần chú ý một số điểm sau để mâm ngũ quả đẹp mắt, tươi lâu, tránh phạm những điều kiêng kỵ trong suốt những ngày tết.
 |
3 lưu ý khi bày mâm ngũ quả ngày Tết
Thứ nhất, không nên rửa quả bằng nước mà chỉ cần dùng khăn giấy ẩm lau sạch quả là được. Mặc dù rửa cẩn thận bằng nước thì quả bóng và đẹp nhưng dễ bị héo sớm hoặc sẽ thối nếu động nước ở phần cuống. Đối với những quả bưởi có những vết ố vàng thì hòa chút nước vôi sạch, dùng khăn thấm lau đều sẽ sạch bong mà không lo đọng nước hay bị héo.
Thứ hai, không nên chọn mua ngay những quả chín đẹp để bày mâm ngũ quả. Thông thường, mọi gia đình chuẩn bị mâm ngũ quả trước giờ giao thừa và thường sẽ mua quả trước đó vài ngày. Nếu chọn ngay những quả đã chín đẹp thì sau vài ngày, quả sẽ bị chín quá, thậm chí bị hư.
Nên lựa những quả già nhưng chưa chín quá. Đối với chuối phải dùng chuối xanh để đủ cứng cáp, đỡ những quả khác và không bị chín mềm sớm. Các loại quả xoài, mãng cầu, đu đủ, hồng… nên mua quả ương về bày để không bị thối.
Thứ ba, dù là người miền nào, thì cũng cần phải tránh những loại quả có gai nhọn như mít, sầu riêng, dứa... là những loại quả kiêng kỵ đặt trên mâm ngũ quả ngày Tết. Theo quan niệm của người xưa, ban thờ là nơi thiêng liêng không nên để những gì quá nặng mùi, sắc nhọn.
Do đó, khi sắp lễ cúng nên chọn những trái cây có mùi thơm nhẹ nhàng, thanh mát. Tuyệt đối không nên đặt hoa quả giả lên thờ cúng. Mặc dù hoa quả giả để được lâu, không lo thối hỏng, tuy nhiên lại không tốt về mặt tâm linh. Theo các chuyên gia phong thủy, việc bày hoa quả giả trên bàn thờ ngày Tết bị coi là không tôn trọng thần linh, gia tiên, dễ bị "quở trách" khiến tiền tài thì ra, xui rủi thì đến.
Theo Nguyên An (tổng hợp/Dân Việt)