Cuối tháng 6 vừa qua, UBND TP Đà Lạt chính thức gửi hồ sơ đến Tổ chức Giáo dục - Khoa học - Văn hóa Liên hiệp Quốc (UNESCO), đề nghị gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo về Âm nhạc. Hồ sơ gửi đi mang theo niềm kỳ vọng không chỉ của gần 300 ngàn công dân “Thành phố ngàn hoa”, mà còn của Nhân dân tỉnh Lâm Đồng và cả Việt Nam...
 |
Đà Lạt có không gian văn hóa và đời sống âm nhạc khá phong phú |
* VÌ SAO ĐÀ LẠT GIA NHẬP THÀNH PHỐ SÁNG TẠO VỀ ÂM NHẠC?
Trước khi hoàn thiện Hồ sơ gửi đến UNESCO, lãnh đạo TP Đà Lạt khá “bận rộn”; đặc biệt, phối hợp với Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (Bộ VH,TT&DL) tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Tham vấn xây dựng hồ sơ TP Đà Lạt gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO”. Hội thảo tổ chức trực tiếp và trực tuyến, kết nối giữa 150 đại biểu, các nhà khoa học, nhà quản lý văn hóa ở Lâm Đồng và các bộ, ngành liên quan với một số chuyên gia các nước: Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản...
Tại Hội thảo, nhiều nội dung, những vấn đề quan trọng, cốt lõi được xáo xới, gợi mở. Ngoài 20 tham luận được trình bày, nhiều ý kiến, chia sẻ kinh nghiệm của lãnh đạo, chuyên gia ở một số thành phố trên thế giới đã gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO. Tập trung các vấn đề: Vì sao Đà Lạt nên gia nhập Tổ chức UNESCO? Làm thế nào để gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO? Cơ hội và những thách thức gì dành cho Đà Lạt? Vì sao Đà Lạt quyết định chọn gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo về Âm nhạc?...
Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO có 7 lĩnh vực: Thủ công và nghệ thuật dân gian; Thiết kế; Điện ảnh; Ẩm thực; Văn học; Nghệ thuật truyền thông đa phương tiện và Âm nhạc. Tính đến cuối năm 2021, đã có 295 thành phố của 90 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới đã gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo UNESCO.
Hà Nội là thành phố đầu tiên của Việt Nam đã gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO, lĩnh vực Thiết kế (ngày 31/12/2019).
Lĩnh vực Âm nhạc, hiện nay trên thế giới đã có 59 thành phố chính thức được công nhận. Nếu TP Đà Lạt được công nhận sẽ là thành phố đầu tiên khu vực Đông Nam Á (thành phố thứ 60) gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO lĩnh vực Âm nhạc. Đây vừa là niềm tự hào, cũng là thách thức không nhỏ đối với Đà Lạt.
Song, với “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng và TP Đà Lạt, sau nhiều lần lấy ý kiến các nhà khoa học, các chuyên gia, nhà quản lý văn hóa tại các hội nghị, hội thảo, đã quyết định chọn lĩnh vực Âm nhạc để xây dựng Hồ sơ đăng ký gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO...
* NỀN TẢNG ĐỂ ĐÀ LẠT GIA NHẬP CÁC THÀNH PHỐ SÁNG TẠO ÂM NHẠC
Mục tiêu của UNESCO xây dựng Mạng lưới các Thành phố sáng tạo nhằm hướng tới thực hiện sứ mệnh: Thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa các thành phố đã được công nhận sáng tạo, coi đây là yếu tố chiến lược phục vụ phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường; lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cốt lõi trong kế hoạch phát triển đô thị toàn diện, gắn với Chương trình Phát triển bền vững của UNESCO đến năm 2030.
So với nhiều thành phố đã gia nhập Mạng lưới, Đà Lạt chỉ là địa phương nhỏ, hoạt động âm nhạc cũng còn hạn chế. Tuy nhiên, xưa nay Đà Lạt nổi tiếng bởi cảnh quan thiên nhiên xinh đẹp; không gian văn hóa nên thơ; nguồn chất liệu vô cùng phong phú cho thi ca, nhạc, họa... khai thác, phát triển. Không ngẫu nhiên, Đà Lạt được bạn bè trong và ngoài nước tặng nhiều mỹ danh: Thành phố tình yêu, Thành phố ngàn thông, Thành phố mộng mơ, Thành phố của những bản tình ca; “Thành phố Festival Hoa Việt Nam”...
Về âm nhạc, trước năm 1975 đã có hàng chục ca khúc nổi tiếng viết về Đà Lạt như: Ai lên xứ hoa Đào (Hoàng Nguyên); Đà Lạt hoàng hôn, Thương về miền đất lạnh (Minh Kỳ - Dạ Cầm), Thành phố buồn (Lam Phương)... Thập niên 80 - 90 của thế kỷ trước, dòng ca khúc trữ tình viết về Đà Lạt tiếp tục ra đời: Đồi thông hai mộ (Hồng Vân); Đà Lạt lập đông (Thế Hiển); Đà Lạt mộng mơ (Từ Huy)...
Trong dòng chảy năm tháng, nhiều thế hệ nghệ sĩ, nhạc sĩ “bén duyên” vùng đất lạnh; có người đã chọn Đà Lạt sống, gắn bó; có người chỉ “lưu lại” một thời gian rồi rời xa; song, họ đã để lại những ca khúc, những tình khúc bất hũ.
Hiện nay, trong 11 chi hội thuộc Hội VHNT Lâm Đồng có hơn 50 nhạc sĩ, nghệ sĩ biểu diễn; trong đó, 16 người là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam; mỗi năm sáng tác hàng trăm ca khúc; phần lớn viết về Đà Lạt. Theo thống kê, tính đến nay, đã có trên 300 ca khúc của các nhạc sĩ trong và ngoài nước viết về Đà Lạt.
Khoảng 15 năm trở lại đây, nhiều nhạc sĩ của Lâm Đồng đoạt giải thưởng cấp tỉnh, khu vực và quốc gia, với nhiều ca khúc viết về Đà Lạt - Lâm Đồng như: NSƯT Đình Nghĩ, Sóng Trà, Công Huân, Hà Huy Hiền, Mạnh Đạt, Trọng Thủy, Dương Toàn Thiên, Krajan Dick, Thu Hường, Trần Khánh Nam, Minh Thu...
TP Đà Lạt nằm trong Không gian văn hóa Tây Nguyên; đặc biệt, văn hóa cồng chiêng của các DTTS bản địa hết sức đặc sắc đang được bảo tồn và phát huy. Bên cạnh đó, hệ thống các lễ hội dân gian, lễ hội truyền thống, các làn điệu dân ca, dân vũ, yal yau... rất phong phú, làm giàu thêm đời sống âm nhạc của người dân.
Một khi gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO sẽ tạo hình ảnh mới cho Đà Lạt; không chỉ “thương hiệu” mà còn là điều kiện “vàng” để Đà Lạt phát triển toàn diện. Cũng từ đây, âm nhạc tiếp tục tạo “dòng chảy mới” trong đời sống đương đại. Âm nhạc sẽ đóng góp cho ngành công nghiệp văn hóa; thúc đẩy khả năng sáng tạo của mọi chủ thể và cùng thụ hưởng thành quả lao động nghệ thuật.
