Mặc dù Luật Cạnh tranh có hiệu lực đã hơn 6 năm nhưng trên địa bàn Gia Lai vẫn chưa có các vụ việc điều tra và xử lý liên quan đến các hành vi hạn chế cạnh tranh, hành vi cạnh tranh không lành mạnh của các cơ quan có chức năng, thẩm quyền xử lý; đồng thời cũng chưa xuất hiện các khiếu nại, kiến nghị liên quan đến hành vi vi phạm Luật Cạnh tranh của cộng đồng các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Điều đó không có nghĩa là môi trường kinh doanh tại Gia Lai hoàn toàn thanh sạch mà vấn đề là do nhận thức của các doanh nghiệp về Luật Cạnh tranh còn hạn chế.
Luật Cạnh tranh bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp”- đó là nhận định của ông Nguyễn Trung Dũng- Phó cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công thương). Theo đó, Luật Cạnh tranh tạo môi trường pháp lý cho các cơ quan quản lý và doanh nghiệp thực hiện với mục đích tham gia vào hoạt động kinh tế một cách bình đẳng. Pháp luật cạnh tranh được ban hành nhằm kiểm soát các hành vi gây hạn chế cạnh tranh hoặc các hành vi có thể dẫn tới việc gây hạn chế cạnh tranh. Ông Dũng đánh giá: “Qua khảo sát tại Gia Lai, hiểu biết của hầu hết các doanh nghiệp tại đây về Luật Cạnh tranh khá hạn chế. Với họ, khi sự vụ xảy ra thì đã có cơ quan chuyên ngành xử lý thay vì gửi đơn lên cho Cục Quản lý Cạnh tranh- cơ quan do Nhà nước lập nên để giải quyết những vấn đề liên quan đến cạnh tranh trong kinh doanh”.
Luật Cạnh tranh bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp”- đó là nhận định của ông Nguyễn Trung Dũng- Phó cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công thương). Theo đó, Luật Cạnh tranh tạo môi trường pháp lý cho các cơ quan quản lý và doanh nghiệp thực hiện với mục đích tham gia vào hoạt động kinh tế một cách bình đẳng. Pháp luật cạnh tranh được ban hành nhằm kiểm soát các hành vi gây hạn chế cạnh tranh hoặc các hành vi có thể dẫn tới việc gây hạn chế cạnh tranh. Ông Dũng đánh giá: “Qua khảo sát tại Gia Lai, hiểu biết của hầu hết các doanh nghiệp tại đây về Luật Cạnh tranh khá hạn chế. Với họ, khi sự vụ xảy ra thì đã có cơ quan chuyên ngành xử lý thay vì gửi đơn lên cho Cục Quản lý Cạnh tranh- cơ quan do Nhà nước lập nên để giải quyết những vấn đề liên quan đến cạnh tranh trong kinh doanh”.
Bởi nhận thức như trên, cho nên đến nay, trên địa bàn tỉnh vẫn chưa có những vụ việc điều tra, xử lý liên quan đến hành vi vi phạm Luật Cạnh tranh, dù trên thực tế vẫn có một số doanh nghiệp vi phạm Luật Cạnh tranh với các hành vi như: Quấy nhiễu khách hàng của doanh nghiệp kinh doanh mạng điện thoại di động, quảng cáo gây nhầm lẫn trong kinh doanh thực phẩm chức năng… Điều này chứng tỏ môi trường cạnh tranh tại Gia Lai cần được các nhà quản lý, cộng đồng các doanh nghiệp sớm có biện pháp thúc đẩy và hoàn thiện để có môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng hơn.
Một trong những hạn chế lớn nhất là hiểu biết về Luật Cạnh tranh chỉ giới hạn trong một số ít người mà chưa có sự lan tỏa đến các tổ chức hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, từng doanh nghiệp của địa phương, trong khi đây là đối tượng chính của pháp luật cạnh tranh. Ngay như Hội thảo “Pháp luật cạnh tranh Việt Nam- Kinh nghiệm của Nhật Bản” vừa mới diễn ra tại Pleiku cách đây vài ngày, số doanh nghiệp được mời tham dự là 60 nhưng số có mặt chưa đến 20 người. Điều đó cho thấy doanh nghiệp còn khá thờ ơ và chưa nhận thức được đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm của mình. Khi có sự vụ xảy ra thường dẫn đến tình trạng kéo dài; doanh nghiệp này vi phạm kéo theo sự vi phạm của doanh nghiệp kia, từ hành vi sai này dẫn đến hành vi sai khác.
Ngoài bảo vệ cho quyền lợi của doanh nghiệp, Luật Cạnh tranh còn gián tiếp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tại Hội thảo nói trên, ông Osamu Igarashi- chuyên gia tư vấn Nhật Bản nhấn mạnh: Mục đích của Luật Cạnh tranh chính là thúc đẩy cạnh tranh tự do và lành mạnh. Nếu cạnh tranh có hiệu quả theo cơ chế thị trường thì doanh nghiệp có thể xác định được nhu cầu của người tiêu dùng một cách hợp lý. Người tiêu dùng nào cũng muốn hàng hóa, dịch vụ của mình được hưởng có chất lượng tốt đồng thời giá rẻ nhất, vì thế doanh nghiệp càng phải cố gắng trong cạnh tranh lẫn nhau (lành mạnh) để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, trên thực tế thì chính người tiêu dùng, nhất là ở tỉnh lẻ như Gia Lai, lại có tâm lý e ngại đấu tranh, tố giác khi quyền lợi bị xâm phạm. Khá nhiều người cho rằng nếu tố cáo thì kết quả cũng chỉ dừng lại ở việc tư vấn, hòa giải, các hành vi vi phạm cũng không được xử lý tận gốc. Đơn cử: Qua các đợt kiểm tra liên ngành, nhiều địa chỉ làm bánh Trung thu kém chất lượng đã được phát hiện, song chủ yếu là phạt hành chính, năm sau sự việc vẫn có thể cứ thế tiếp diễn.
Để phát huy vai trò, ý nghĩa của Luật Cạnh tranh, thiết nghĩ công tác tuyên truyền cần phải được tổ chức thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức, từ đó vận dụng vào quá trình kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh.
 |
| Ảnh: Minh Thi |
Ngoài bảo vệ cho quyền lợi của doanh nghiệp, Luật Cạnh tranh còn gián tiếp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tại Hội thảo nói trên, ông Osamu Igarashi- chuyên gia tư vấn Nhật Bản nhấn mạnh: Mục đích của Luật Cạnh tranh chính là thúc đẩy cạnh tranh tự do và lành mạnh. Nếu cạnh tranh có hiệu quả theo cơ chế thị trường thì doanh nghiệp có thể xác định được nhu cầu của người tiêu dùng một cách hợp lý. Người tiêu dùng nào cũng muốn hàng hóa, dịch vụ của mình được hưởng có chất lượng tốt đồng thời giá rẻ nhất, vì thế doanh nghiệp càng phải cố gắng trong cạnh tranh lẫn nhau (lành mạnh) để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, trên thực tế thì chính người tiêu dùng, nhất là ở tỉnh lẻ như Gia Lai, lại có tâm lý e ngại đấu tranh, tố giác khi quyền lợi bị xâm phạm. Khá nhiều người cho rằng nếu tố cáo thì kết quả cũng chỉ dừng lại ở việc tư vấn, hòa giải, các hành vi vi phạm cũng không được xử lý tận gốc. Đơn cử: Qua các đợt kiểm tra liên ngành, nhiều địa chỉ làm bánh Trung thu kém chất lượng đã được phát hiện, song chủ yếu là phạt hành chính, năm sau sự việc vẫn có thể cứ thế tiếp diễn.
Để phát huy vai trò, ý nghĩa của Luật Cạnh tranh, thiết nghĩ công tác tuyên truyền cần phải được tổ chức thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức, từ đó vận dụng vào quá trình kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh.
Hà Duy
