Đội K52 và hành trình 17 năm đi tìm đồng đội

(GLO)- Họ là những người lính không quản ngại khó khăn, gian khổ, thậm chí cả tính mạng để đi tìm hài cốt đồng đội trên đất Camphuchia. Ở đó, ngoài công việc được giao còn là nghĩa vụ và trách nhiệm với đồng đội đã hy sinh vì nhiệm vụ quốc tế cao cả. Trải qua 17 năm, cán bộ, chiến sĩ Đội K52 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Gia Lai) đã tìm kiếm, cất bốc đưa 1.374 hài cốt liệt sĩ về Việt Nam.

Hành trình đưa các anh về đất mẹ

Đội K52 có gần 70 cán bộ, chiến sĩ, chia thành 3 phân đội hoạt động chủ yếu trên địa bàn 3 tỉnh Đông Bắc Campuchia là Stung Treng, Ratanakiri và Preah Vihear. Đây là những địa bàn rừng núi hiểm trở, khí hậu rất khắc nghiệt, bom mìn và nhiều hiểm nguy khác rình rập nên ảnh hưởng không nhỏ đến công việc của Đội trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
 

Thượng tá Trần Ngọc Sĩ-Chính trị viên Đội K52, cho biết: Khó khăn vất vả là vậy, song cán bộ, chiến sĩ Đội K52 quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, niềm hạnh phúc lớn lao nhất của anh em là mỗi khi tìm được hài cốt của các liệt sĩ. Có những ngày nắng nóng khắc nghiệt với nhiệt độ ngoài trời lên tới 39-40oC nên anh em phải chuyển sang làm việc vào sáng sớm và chiều muộn.

Với thâm niên hơn 15 năm đi tìm mộ liệt sĩ, Thượng úy Nguyễn Phúc Long chia sẻ: “Mùa khô năm 2011, chúng tôi tiến hành tìm kiếm và quy tập hài cốt tại xã Ô  Chlong, huyện Xiêm Pộc, tỉnh Stung Treng. Tiết trời nóng nực nên anh em chọn vị trí gần suối để đặt hài cốt các liệt sĩ và tổ chức thắp hương. Thế nhưng, đêm ấy bất ngờ có mưa từ đầu nguồn, nước lên nhanh, bộ phận trực gác phát hiện và báo động, toàn đội chỉ kịp di chuyển hài cốt liệt sĩ lên vị trí thuận lợi, còn quân tư trang và đồ dùng đều bị nước cuốn trôi”.

Những câu chuyện về hành trình đi tìm đồng đội mà tôi nghe từ những cán bộ, chiến sĩ Đội K52 đều rất cảm động. Mặc dù gặp nhiều khó khăn gian khổ nhưng ai nấy luôn sẵn sàng để lên đường. “Nhiều lúc phát hiện phần mộ liệt sĩ, quá trình đào tìm lâu, chúng tôi phân công anh em về lấy thức ăn. Thế  nhưng, không ai muốn đi vì họ muốn tự tay đào tìm và gói gém đồng chí, đồng đội”-Thượng tá Trần Ngọc Sĩ chia sẻ. Trong hành trình 17 mùa khô đi tìm hài cốt liệt sĩ, Đội K52 đã có 1 người hy sinh và 3 người bị thương.

“Ở đó, đồng đội tôi đang nằm lại”

Theo thống kê chưa đầy đủ, cả nước còn hơn 4.000 liệt sĩ hy sinh trên chiến trường Campuchia vẫn chưa đưa về đất mẹ. Ở đó, các anh nằm lại vì tình đoàn kết quốc tế cao cả, vì nhân dân Campuchia anh em. Hiện nay, Quân khu 5 đã thành lập 3 đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn.

Tham gia chiến đấu 10 năm ở biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia, Đại tá Vũ Văn Sơn-Đội trưởng Đội K52, đã chứng kiến nhiều đồng đội hy sinh trên đất bạn. Anh chia sẻ: “Dù chiến tranh đã lùi xa nhưng vẫn còn rất nhiều người thân của các liệt sĩ đang hàng ngày, hàng giờ mong mỏi, hy vọng tìm ra thông tin về phần mộ liệt sĩ, trong đó có những đồng đội của tôi. Nỗi day dứt đó là động lực thôi thúc tôi cùng cán bộ, chiến sĩ Đội K52 phải đưa bằng được các anh về với đất mẹ”.

“Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, chúng tôi phải thu thập hồ sơ, tư liệu trận đánh, sơ đồ chôn cất, mai táng liệt sĩ, đồng thời liên hệ chặt chẽ với chính quyền và nhân dân nước bạn để tranh thủ sự giúp đỡ tìm kiếm thông tin… Trên cơ sở đó, đơn vị tổ chức phân tích, so sánh, đối chiếu với hồ sơ quy tập các năm trước để sàng lọc, khoanh vùng, chốt địa bàn, đưa vào kế hoạch cụ thể, chi tiết, làm cơ sở quy tập”-Thượng úy Nguyễn Phúc Long cho biết thêm. Cùng với đó, họ cũng chủ động liên hệ với các cựu chiến binh đã tham gia các trận đánh trên đất bạn để cùng nhau đi tìm đồng đội. Mặc dù đã 74 tuổi nhưng cựu chiến binh Phan Văn Huân (ở thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa) đã 2 lần sang Campuchia để chỉ cho Đội K52 tìm kiếm vị trí nghĩa trang của Bệnh viện K70 miền Đông Nam bộ. Trải qua quá trình vất vả tìm kiếm ấy, đơn vị đã tìm ra nghĩa trang của bệnh viện và tiến hành cất bốc, quy tập được 101 hài cốt liệt sĩ.
 

Trong hành trình 17 năm đi tìm hài cốt liệt sĩ trên đất Campuchia, Đội K52 đã tổ chức khảo sát trên 895 buôn làng, 132 xã, 21 huyện thuộc 3 tỉnh Ratanakiri, Stung Treng, Preah Vihear; đào bới hàng chục vạn khối đất đá, cơ động hàng ngàn km đường đất, tìm kiếm, cất bốc, hồi hương 1.374 mộ liệt sĩ, trong đó có 43 liệt sĩ có tên, địa chỉ.

Những ngày tháng 7 này, cả nước tri ân các anh hùng liệt sĩ, thương-bệnh binh, gia đình chính sách. Tại các nghĩa trang, những bông hoa tươi thắm, những ngọn nến đã được thắp lên để tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, vẫn còn những hài cốt liệt sĩ nằm lại nơi đất nước bạn xa xôi và hành trình của những người lính K52 vẫn tiếp tục với quyết tâm sớm đưa các anh về với đất mẹ.

Vĩnh Hoàng