Gia Lai: Đổi thay ở những ngôi làng tái định cư

Cuộc sống “sang trang mới”

Năm 2021, gần 100 hộ dân ở buôn H’Lang (xã Chư Rcăm, huyện Krông Pa) dọn về nơi ở mới tại khu tái định cư buôn Du. Nhờ được Nhà nước đầu tư xây dựng đường giao thông, điện chiếu sáng, công trình nước sinh hoạt, bà con không còn nỗi lo về sạt lở đất hay bị nước sông Ba cuốn trôi mỗi khi đến mùa mưa lũ.

Tiếp chúng tôi trong căn nhà mới khang trang, chị Ksor H’Ngao chia sẻ: Trước đây, gia đình tôi có nhà và đất sản xuất sát bờ sông Ba. Cứ qua mỗi đợt lũ, diện tích đất lại mất dần do sạt lở. Gia đình có gần 2 ha đất sản xuất thì bị cuốn trôi hơn 1 ha. Thậm chí, căn nhà đang ở trước đây cách bờ sông khoảng 100 m, qua nhiều năm bị sạt lở, con sông đã sát cạnh nhà. Được Nhà nước sắp xếp di dời về nơi ở mới xa bờ sông Ba, chúng tôi vô cùng phấn khởi vì không còn lo sạt lở đất vào mùa mưa lũ.

Còn anh Nay Nel thì cho biết: Sông Ba đã cuốn trôi gần 1 ha đất sản xuất của gia đình. Được chuyển về đây cuối năm 2021, cuộc sống của gia đình anh như bước sang một trang mới. Nơi ở mới có đường bê tông thuận lợi để đi lại, vận chuyển hàng hóa, có điện sáng, nước sinh hoạt để dùng. Mọi thứ đều tốt hơn nơi ở cũ.

Bà Rơ Ô H’Nếu-Phó Chủ tịch UBND xã Chư Rcăm-cho hay: Dự án sắp xếp, ổn định dân cư buôn H’Lang do UBND huyện Krông Pa làm chủ đầu tư, khởi công xây dựng vào cuối năm 2020 với tổng kinh phí 19 tỷ đồng, trong đó, ngân sách trung ương 15 tỷ đồng, còn lại là ngân sách huyện. Đến nay, đã có 96 hộ dân buôn H’Lang di dời đến làm nhà ổn định tại nơi ở mới. Bình quân mỗi hộ được cấp 400 m2 đất ở và đất vườn, Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ để di dời nhà cửa. Hiện nay, những hộ dân này đã ổn định cuộc sống nơi ở mới.

Năm 2009, để thu hồi diện tích đất xây dựng hồ thủy lợi Ia Mơr, 143 hộ dân của 2 làng Khôi và H’Nap (xã Ia Mơr, huyện Chư Prông) thuộc diện phải di dời tới khu tái định cư mới. Khu tái định cư được Nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất điện-đường-trường-trạm, đảm bảo phát triển kinh tế cho người dân xã biên giới. Sau hơn 13 năm chuyển về nơi ở mới ngay tại trung tâm xã, đời sống của dân làng H’Nap và làng Khôi khởi sắc hơn.

Chia sẻ với chúng tôi về sự đổi thay của người dân ở khu tái định cư, ông Siu Chuyên-Trưởng thôn H’Nap-cho biết: “Làng hiện có 120 hộ. Kể từ khi chuyển từ làng cũ về đây, mỗi hộ được hỗ trợ 1 sào đất ở, 100 triệu đồng làm nhà và 6 tháng tiền ăn; đồng thời, được bố trí 1 ha đất sản xuất. Cùng với đó, năm nào, huyện, xã cũng cấp phân bón, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây trồng nên năng suất ổn định hơn. Đến nay, diện tích đất sản xuất của làng là 130 ha, tăng hơn hồi ở làng cũ 50 ha. Cuối năm 2022, làng chỉ còn 12 hộ nghèo”.

Một trong những điển hình phát triển kinh tế vươn lên thoát nghèo của làng H’Nap là bà Rơ Mah Bep. “Sau khi về nơi ở mới, gia đình tôi tiếp tục tận dụng diện tích đất cũ và cải tạo diện tích đất mới cấp để trồng 2 ha điều, 5 sào lúa, 4 sào mì. Ngoài ra, gia đình còn được cấp 1 con bò từ năm 2016. Đến nay, tôi đã có đàn bò gồm 6 con. Mỗi năm, thu nhập của gia đình khoảng 100 triệu đồng. Nhờ đó, cuối năm 2020, gia đình đã thoát nghèo”-bà Bep cho hay.

Tương lai khởi sắc

Gắn bó với mảnh đất Ia Mơr đã gần 19 năm, ông Nguyễn Tuấn Anh-Phó Chủ tịch UBND xã nắm rõ sự đổi thay của địa phương nói chung, 2 làng Khôi và H’Nap nói riêng. “Trước đây, nhà cửa của người dân lụp xụp, thưa thớt chứ không khang trang như bây giờ. Đặc biệt, khu dân cư của 2 làng được đầu tư về giao thông, điện sinh hoạt, điện chiếu sáng, trạm bơm nước bài bản, an toàn, đảm bảo mỹ quan”-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Mơr chia sẻ.

Cũng theo ông Nguyễn Tuấn Anh, sau khi huyện đầu tư một số tuyến kênh nhánh dẫn nước vào chân ruộng, vụ Đông Xuân 2023-2024, xã sẽ triển khai mô hình mẫu 17 ha, đồng thời hướng dẫn cho bà con làng Khôi và H’Nap về kỹ thuật trồng lúa nước 2 vụ. Người dân làng Ring và làng Klăh đã trồng lúa nước 2 vụ với năng suất đạt 7-8 tấn/ha. Cùng với đó, xã vận động bà con chuyển đổi những diện tích điều kém năng suất sang trồng cây ăn quả.

Sau gần 2 năm sống tại khu tái định cư buôn Du, đời sống các hộ dân đã có những chuyển biến tích cực. Bí thư Chi bộ Rơ Chăm Kan cho hay: Từ ngày về nơi ở mới, đời sống người dân đã khởi sắc hơn nhiều. Đặc biệt là bà con đã có chuyển biến trong nhận thức về vấn đề môi trường, biết xây dựng chuồng trại ra xa nhà ở, đảm bảo vệ sinh. Đây chính là tiền đề để địa phương xây dựng nông thôn mới thành công.