Học sinh cần nắm quy tắc ứng xử trên mạng xã hội

Mới đây, Trường THPT Pleiku tổ chức hoạt động trải nghiệm với chủ đề “Kết bạn qua MXH-Những lợi ích và nguy cơ” thu hút trên 1.400 học sinh khối lớp 10 và 11 tham gia. Hoạt động gồm 3 phần: tuyên truyền về lợi ích và nguy cơ kết bạn qua MXH; học sinh thuyết trình, nêu quan điểm về việc sử dụng, kết bạn qua MXH và tham gia giải quyết các tình huống liên quan. Buổi ngoại khóa nhằm giáo dục lối sống văn hóa trên môi trường mạng, ngăn chặn bạo lực học đường, định hướng xây dựng tình bạn đẹp cho học sinh và xây dựng văn hóa học đường lành mạnh. Đồng thời, giúp học sinh hình thành và phát triển các kỹ năng nhận diện, xử lý, làm chủ thông tin trên không gian mạng; từ đó chủ động sàng lọc, nhận diện được các thông tin xấu, độc và tiếp nhận thông tin tích cực.

Theo cô Nguyễn Thị Đông Hải-Phó Hiệu trưởng Trường THPT Pleiku, việc sử dụng MXH và kết bạn trên không gian mạng là nhu cầu chính đáng trong đời sống của mỗi người. Vì thế, nhà trường không thể cấm học sinh sử dụng, kết bạn qua MXH. Thay vào đó, thầy-cô giáo sẽ giúp các em trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết sao cho có thể khai thác được lợi ích của MXH và nhận biết những nguy cơ để không trở thành nạn nhân từ các chiêu trò trên không gian mạng.

“Qua buổi ngoại khóa, các em học sinh đã có sự chuyển biến về nhận thức trong sử dụng MXH hiệu quả và an toàn, song để biến nhận thức ấy thành hành vi thường xuyên thì cần nhiều thời gian hơn. Vì vậy, nhà trường sẽ tiếp tục lồng ghép tuyên truyền, giáo dục về nội dung này trong năm học”-cô Hải cho biết.

Nói về lợi ích và nguy cơ khi sử dụng MXH, em Nguyễn Thị Minh Châu (lớp 11A2, Trường THPT Pleiku) bày tỏ: Không thể phủ nhận rằng MXH mang lại rất nhiều lợi ích cho người dùng, kể cả học sinh. Đầu tiên là giúp chúng em mở rộng các mối quan hệ mà không gặp trở ngại nào về khoảng cách địa lý hay thời gian. Thêm vào đó, MXH còn là sợi dây gắn kết những người có cùng sở thích, suy nghĩ hay lối sống thông qua việc tham gia các hội nhóm; giúp chúng em có thể học hỏi, trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập và rèn luyện.

Nhiều tài liệu học tập bổ ích được chia sẻ trên MXH cũng là nguồn tài nguyên to lớn để chúng em khai thác phục vụ cho việc học tập. “Tuy nhiên, MXH cũng đem lại cho chúng em nhiều mối nguy tiềm ẩn như: bị đánh cắp thông tin, mạo danh, lừa đảo, quấy rối đe dọa, bạo lực mạng... Vì vậy, em luôn tự cảnh giác, tỉnh táo và chọn lọc thông tin kỹ càng khi sử dụng MXH để tránh hậu quả đáng tiếc xảy đến cho bản thân, gia đình”-Châu nói.

Thực tế ghi nhận, việc sử dụng MXH không đúng cách đã mang lại nhiều mối nguy hại cho người dùng, đặc biệt là học sinh-lứa tuổi chưa có nhiều kinh nghiệm sống, dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Theo ghi nhận của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), trong 6 tháng đầu năm nay, tình hình lừa đảo trực tuyến ở nước ta tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 37,82 % so với 6 tháng cuối năm 2022. Bộ Công an cũng chỉ ra 3 nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam, nhằm vào một số nhóm đối tượng, trong đó có trẻ em, học sinh, sinh viên…

Ngoài bị lừa đảo, nhiều học sinh còn vướng vào vòng lao lý vì những hành vi thiếu hiểu biết trên MXH. Một số trường hợp chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ trên MXH dẫn đến cãi vã, đe dọa rồi sử dụng hung khí đánh nhau ngoài đời thực, gây hậu quả nghiêm trọng. Chính vì thế, “có nên cho con tiếp xúc với MXH hay không” luôn là chủ đề được bàn luận trên khắp các diễn đàn. Nhiều phụ huynh chia sẻ, họ từng cấm tuyệt đối, không cho phép con dùng điện thoại và MXH, song lại vô tình kích thích tính tò mò, khiến con lén lút sử dụng MXH. Một số khác thì cho rằng, thay vì cấm cản, bố mẹ có thể giới hạn thời gian và hướng dẫn con sử dụng MXH một cách an toàn, hiệu quả, có văn hóa.

Trong thời đại 4.0, công nghệ và MXH đã hỗ trợ học sinh rất nhiều trong học tập, giải trí và kết nối với mọi người. Thế nhưng, để các em trở thành những “công dân số” văn minh rất cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Trong đó, giáo dục về vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, nhận diện những nội dung xấu, độc và các dạng lừa đảo qua mạng để phòng ngừa là điều vô cùng cần thiết. Ngoài ra, học sinh cũng cần nắm vững và thực hiện Bộ quy tắc ứng xử trên MXH do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành ngày 17-6-2021 nhằm tạo thói quen tích cực trong các hành vi ứng xử trên MXH, góp phần xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn.