La Nina khiến mưa, bão gia tăng vào cuối năm

Đầu mùa mưa bão ít, nhiệt độ vẫn cao

Dù đã bước vào mùa mưa nhưng từ đầu tháng 6 đến nay, cảm nhận chung của nhiều người dân Nam bộ là tiết trời vẫn thường xuyên nắng nóng gay gắt. Cảm nhận này hoàn toàn tương hợp với số liệu chính thức do cơ quan khí tượng công bố. Cụ thể, Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết: Trong 15 ngày đầu tháng 6, cả nước tiếp tục ghi nhận 16 lần nhiệt độ cao vượt giá trị lịch sử, chủ yếu ở khu vực Nam bộ. Chẳng hạn vào ngày 3.6, tại Cao Lãnh (Đồng Tháp), nhiệt độ cao nhất ghi nhận được lên tới 37,5 độ C, cao hơn mức nhiệt độ lịch sử đến 1,5 độ C.

Bên cạnh đó, nhiệt độ trung bình nửa đầu tháng 6, ngoại trừ khu vực Bắc bộ cùng với Thanh Hóa tới Nghệ An phổ biến thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; các khu vực còn lại trên cả nước nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn từ 0,5 - 1,5 độ C, riêng Tây nguyên và Nam bộ có nơi cao hơn 2 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Dự báo trong giai đoạn từ tháng 7 - 9, nhiệt độ trung bình phổ biến tiếp tục cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C.

Đáng chú ý, từ tháng 7 - 9 năm nay, khí hậu có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 65 - 75%. Dự báo trong giai đoạn này, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng từ 5 - 7 cơn bão/áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), trong đó có khoảng 2 - 3 cơn đổ bộ vào đất liền. Trung bình nhiều năm, số lượng bão/ATNĐ giai đoạn này là 6 - 7 cơn, đổ bộ vào đất liền khoảng 3 cơn. Có khả năng bão/ATNĐ hình thành ngay trên Biển Đông.

Tại khu vực Bắc bộ, nắng nóng còn xảy ra đến tháng 8 và tập trung chính trong tháng 7. Tại Trung bộ, nắng nóng còn xảy ra đến tháng 9, tập trung chính trong tháng 7 - 8. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Giải thích về hiện tượng khí hậu, PGS-TS Lê Anh Tuấn, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (Trường ĐH Cần Thơ), nói: Hiện nay chỉ là giai đoạn đầu của hiện tượng La Nina nhưng "vết tích" của El Nino vẫn còn nên mùa mưa năm nay bắt đầu trễ, có những cơn mưa lớn nhưng số trận mưa không nhiều và không đều nên có những ngày vẫn còn duy trì nhiệt độ cao, vào cuối mùa mưa sẽ có những trận mưa lớn dồn dập hơn và số trận bão và ATNĐ gia tăng cao hơn các năm trước.

"Nhìn chung năm nay thời tiết bất thường hơn và thỉnh thoảng có những thiên tai dị thường xảy ra như triều cường cao, sạt lở tăng, gió bão giật mạnh, lốc xoáy đột ngột, sấm sét nhiều, kể cả có vài trận mưa đá mà trước kia không có. Các hoạt động nông nghiệp, thủy sản và sinh hoạt cư dân sẽ chịu nhiều tác động bất lợi. Mọi lĩnh vực và người dân cần phải theo dõi thường xuyên các quan trắc và cảnh báo thời tiết để né tránh, hạn chế thiệt hại cho sản xuất và an toàn cuộc sống", TS Tuấn khuyến cáo.

Mưa, bão gia tăng vào cuối năm

Cùng với sự xuất hiện của hiện tượng La Nina, mưa bão cũng có xu hướng gia tăng trong những tháng cuối năm. Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo, từ tháng 10 - 12, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 4 - 6 cơn bão/ATNĐ; trong đó có khoảng 2 - 3 cơn đổ bộ vào đất liền. So với trung bình nhiều năm, số lượng bão/ATNĐ trên Biển Đông trong thời kỳ này có thể nhiều hơn 1 cơn bão. Đề phòng khả năng bão/ATNĐ hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.

So với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, trong giai đoạn từ tháng 10 - 12, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc bộ phổ biến ở mức cao hơn 10 - 30%, riêng khu vực Tây Bắc, tổng lượng mưa phổ biến thấp hơn từ 10 - 20% so với trung bình nhiều năm. Còn khu vực Trung bộ, tổng lượng mưa phổ biến cao hơn từ 20 - 40% so với cùng thời kỳ. Khu vực Tây nguyên và Nam bộ, tổng lượng mưa, phổ biến cao hơn từ 5 - 20%.

Th.S Lê Thị Xuân Lan, chuyên gia dự báo khí tượng thủy văn, khuyến cáo: Với những cơn bão từ ngoài khơi Philippines di chuyển vào Biển Đông thường chúng ta có thời gian theo dõi và bà con ngư dân có phương án ứng phó phù hợp. Trong khi đó, những cơn bão hình thành trên Biển Đông thường nguy hiểm hơn do chúng ta ít có thời gian chuẩn bị. Chính vì vậy việc cảnh báo sớm là rất cần thiết để giảm thiểu thiệt hại đáng tiếc có thể xảy ra. Năm nay, do có sự xuất hiện của La Nina nên mùa mưa bão có thể kéo dài đến các tháng cuối năm. Trong lịch sử, những cơn bão gây ảnh hưởng mạnh đến VN thường xảy ra vào giai đoạn cuối năm và đổ bộ vào các tỉnh Nam bộ. Khu vực này cũng ít có kinh nghiệm ứng phó bão nên cần đặc biệt chú ý.