Nóng trên mạng xã hội: Lần đầu Việt Nam có Trung tâm xử lý tin giả

Đây cũng là cổng thông tin chính thức công bố tin giả bằng hình thức dán nhãn tin giả, tin sai sự thật; công bố tin xác thực.

Đồng thời, chủ động phát hiện các xu hướng thông tin có lượng người chia sẻ, tương tác lớn để đánh giá, thẩm định, dán nhãn tin giả (nếu có), qua đó cảnh báo người dân không chia sẻ và hướng dẫn cách nhận biết, phòng tránh, đối phó với tin giả.

Mới ra mắt nhưng VAFC đã gắn nhãn và công bố 12 tin giả, tin sai sự thật từ nguồn phản ánh, như: video giả mạo VTV quảng cáo thuốc đông y, fanpage Bích Thủy TV đăng tải thông tin sai sự thật việc công an đánh và tạm giữ 2 phóng viên tại Bình Dương. Các tin giả thuộc nhiều lĩnh vực sẽ được rà soát như: chính sách pháp luật; kinh tế tài chính; y tế, sản phẩm y tế liên quan đến sức khỏe con người; thiên tai, dịch bệnh; an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; tài khoản giả mạo, đường link lừa đảo...

Theo ông Lưu Đình Phúc, VAFC được xây dựng để trở thành một trung tâm xử lý tin giả mang tính quốc gia, với sứ mệnh lan tỏa sự thật.

Quy trình xử lý của VAFC gồm 3 bước. Đầu tiên là tiếp nhận hoặc phát hiện thông tin qua các kênh (cổng tingia.gov.vn, tổng đài 18008108 của Viettel, qua email, fanpage của Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử sắp tới là ứng dụng tích hợp với website). Cá nhân, tổ chức có thể gọi điện theo số tổng đài hoặc email, gửi thông tin trên website của Cục để cung cấp thông tin về các trang đưa tin sai sự thật, trang giả mạo.

Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm an ninh mạng Athena, việc ra mắt VAFC là tín hiệu rất tốt, là kênh để giúp người dân, các tổ chức có thể báo các thông tin giả mạo lên cơ quan chức năng. Tại các nước cũng có các hệ thống xác nhận tin giả bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, nhưng để xác định chính xác nhất vẫn cần con người. Theo chuyên gia này, với các trang web hoặc fanpage đã được xác định là giả, trong thẩm quyền của Bộ TT-TT hoàn toàn có thể gỡ bỏ, hoặc yêu cầu các đối tác như Facebook, Google gỡ bỏ các trang trên.

Bước hai thẩm định, VAFC sẽ gửi thông tin đến các cơ quan chức năng liên quan để xác nhận đó có phải là tin giả hoặc website, fanpage giả hay không. Sau khi nhận được xác thực sẽ công bố tin giả, tin sai sự thật.

Bước ba công bố, gắn nhãn: với các tin đã có kết luận của cơ quan chức năng thì công bố, đóng dấu tin xác thực, đăng thông tin này. Tin do tổ chức, cá nhân phản ánh thì yêu cầu cung cấp căn cứ, gửi cơ quan chức năng xác thực. Tin giả được đóng dấu “Tin giả”, đăng vắn tắt nội dung trên trang tingia.gov.vn, trang fanpage của Cục. Tin sai sự thật, sai một phần thì đóng dấu “Tin sai sự thật”…

Đại diện VAFC cho biết, ví dụ fanpage Facebook có tên “TT dự báo khí tượng thủy văn T.Ư” đã đăng các thông tin không kiểm chứng liên quan đến dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai... gây hoang mang, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân. Sau khi nhận phản ánh fanpage này là giả mạo, VAFC đã gửi văn bản và được Tổng cục Khí tượng thủy văn xác nhận Facebook www.facebook.com/TrungTamKttvQuocGia/about là giả mạo. Fanpage này được gắn nhãn “Tin giả”. Dựa trên các thông tin phản ánh từ VTV, VAFC cũng dán nhãn tin giả với các trang web, kênh YouTube như fanpage giả mạo VTV “Tin tức hàng ngày - VTV Online” giả mạo, làm nhái logo...

Cũng theo vị đại diện trung tâm, chức năng chính của trung tâm là tiếp nhận - thẩm định - công bố, nên chỉ đưa ra cảnh báo trên website để người dùng nắm bắt khi tiếp nhận và chia sẻ. Việc xử lý các cá nhân, tổ chức đưa thông tin sai sự thật thuộc thẩm quyền của cơ quan công an. Hiện trung tâm mới chính thức công bố hoạt động, nên các chức năng tiếp nhận, xử lý sẽ tiếp tục được hoàn thiện trong thời gian tới.