Năm 2019, thị trường bán lẻ Việt Nam chứng kiến một năm sôi động của hoạt động của bán sáp nhập. Đáng chú ý, nhân tố dẫn dắt chính là các doanh nghiệp nội.
Doanh nghiệp nội dẫn dắt cuộc chơi
Những thương vụ “đình đám” có thể kể đến đó là Vingroup đã mua lại Viễn Thông A, Fivimart, GM Việt Nam, Shop&Go.
Tháng 6/2019, Saigon Co.op đã mua lại Auchan Việt Nam. Đến tháng 7/2019, Jolibee thâu tóm chuỗi café Coffee Bean. Tháng 9/2019, Vinmart thâu tóm chuỗi siêu thị Queensland (8 siêu thị).
 |
Và đặc biệt, đến tháng 12/2019, thị trường bán lẻ Việt Nam chứng kiến thương vụ “tỷ đô” giữa hai đại gia là Masan và Vingroup.
Nhìn nhận về thị trường, công ty Chứng khoán Vietcombank VCBS đánh giá việc các đại gia bán lẻ trong nước mua lại các chuỗi của nước ngoài cho thấy kinh nghiệm thấu hiểu địa phương đã chiến thắng mô hình kinh doanh quốc tế trong phân khúc siêu thị/cửa hàng tiện lợi.
Với việc chuyển nhượng hệ thống bán lẻ của Vingroup về với Masan cũng được bên trong cuộc chia sẻ nhằm tạo ra sức mạnh cạnh tranh với các ông lớn nước ngoài.
Với thị trường gần 100 triệu dân, mức tăng trưởng GDP cao nhất khu vực Đông Nam Á, tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng nhanh, Việt Nam được đánh giá là thị trường tiềm năng trong lĩnh vực bán lẻ.
Nhiều dự báo đến năm 2020, thị phần kênh bán lẻ hiện đại tại Việt Nam sẽ tăng từ 25% hiện tại lên 40%, quy mô lên tới 180 tỷ USD.
Chính vì thế, có thể thấy các doanh nghiệp Việt Nam đang cố gắng để giữ “miếng bánh” thị trường này.
Nhiều nhà đầu tư ngoại "ngã ngựa"
Nhiều chuyên gia từng bày tỏ lo ngại về việc thị phần bán lẻ sẽ rơi vào tay nhà đầu tư ngoại khi cách đây mấy năm, nhiều tập đoàn lớn của nước ngoài ồ ạt nhảy vào thâu tóm hàng loạt siêu thị tại Việt Nam. Như Central Group - Tập đoàn bán lẻ lớn nhất Thái Lan đã chi hơn một tỷ USD để sở hữu Big C Việt Nam; Berli Jucker (BJC) mua lại hệ thống siêu thị Metro…
Tuy nhiên, thực tế kinh doanh bán lẻ của các tập đoàn nước ngoài tại thị trường Việt Nam cũng không hề dễ dàng. Nhiều doanh nghiệp đuối sức, phải chấp nhận rút lui.
Tháng 5/2019, thị trường không khỏi bất ngờ khi một nhà bán lẻ Pháp là Auchan tuyên bố rút khỏi thị trường Việt Nam sau 5 năm hoạt động. Saigon Co.op chính là doanh nghiệp trong nước đã tiếp quản hệ thống 18 siêu thị mang thương hiệu này và Saigon Co.op đặt mục tiêu đến cuối năm 2019 có 1.000 điểm bán.
Trước đó, trung tâm thương mại cuối cùng của Parkson-Tập đoàn lớn đến từ Malaysia cũng đóng cửa, đánh dấu sự rút lui hoàn toàn khỏi thị trường Việt Nam sau nhiều năm lỗ liên tiếp.
Một số mô hình vẫn đang hoạt động, song mức độ tăng trưởng không đạt như kỳ vọng. 7-Eleven có cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam năm 2017 và đặt mục tiêu đến 2020 sẽ có 100 cửa hàng tiện lợi. Tuy nhiên, đến nay 7-Eleven mới chỉ có hơn 30 cửa hàng.
Hay Tập đoàn Aeon Nhật Bản phải chuyển 30% cổ phần trong hệ thống 23 siêu thị Fivimart-Aeon cho Vingroup. Kỳ vọng mở vài chục trung tâm thương mại tại Việt Nam cũng chưa thực hiện được.
Trong khi đó, Masan và Vingroup đang sở hữu mạng lưới 122 siêu thị VinMart và 2.600 cửa hàng VinMart + tại 50 tỉnh thành.
Saigon Co.op phát triển thành công hàng loạt mô hình bán lẻ hiện đại mới chưa từng có tại Việt Nam. Hiện tại với hơn 700 siêu thị, trung tâm thương mại lớn nhỏ
Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, khoảng 10 năm trước, khi Việt Nam mở cửa thị trường, có nhiều ý kiến lo ngại sẽ đe dọa hệ thống phân phối bán lẻ nội địa còn non trẻ vì doanh nghiệp nước ngoài có lợi thế về tài chính, hệ thống và kinh nghiệm thương trường dễ giành được phần thắng. Tuy nhiên, bức tranh tăng trưởng những năm gần đây đã xóa tan những lo ngại này.
Bà Loan đánh giá, một số doanh nghiệp bán lẻ nội thời gian qua làm khá tốt việc địa phương hóa, cá nhân hóa, nắm bắt tâm lý khách hàng, am hiểu thói quen người tiêu dùng.
D.Thùy (Infonet)
