Người bị mất năng lực hành vi dân sự phải do Tòa án có quyết định tuyên bố trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định.
Bạn đọc T.T.L ở TX An Khê hỏi: “Tôi và chồng tôi chung sống với nhau hơn 20 năm. Hiện nay chồng tôi đã già, không nhớ tên của tôi vì lẫn hay lý do gì khác chưa rõ nguyên nhân, vì chưa đi khám bệnh. Vậy chồng tôi có đủ hành vi năng lực để quyết định mọi việc theo đúng quy định pháp luật không?”
Trả lời:
Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự.
Điều 22 Bộ luật Dân sự 2005 đã quy định người mất năng lực hành vi dân sự như sau:
- Khi một người do bệnh tâm thần hay mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định. Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
- Giao dịch của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện. Ngoài ra đối với trường hợp người hạn chế năng lực hành vi dân sự là người nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình thì theo yêu cầu của của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án có thể ra tuyên bố là người hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Vì vậy để xác định chồng bà có đủ năng lực hành vi dân sự để giải quyết công việc gia đình hay không còn phải dựa trên kết luận của tổ chức giám định, phải có kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh chồng bà bị mắc bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, từ đó Tòa án ra quyết định tuyên bố.
Luật gia Bùi Lê Duy
