Sau một thời gian lâm bệnh, tuổi cao, sức yếu, ngày 13-1, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Thiếu tướng Y Blốk Êban, vị tướng huyền thoại của núi rừng Tây Nguyên đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 97, tại nhà riêng thôn 5, phường Tân Hòa, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đak Lak.
 |
| Lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, lực lượng vũ trang tỉnh Đak Lak viếng Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Y Blốk Êban. |
Thiếu tướng Y Blôk Êban sinh năm 1921, tại buôn Chư Dluê, xã Hòa Xuân, thị xã Buôn Ma Thuột (nay là thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đak Lak) trong một gia đình có 7 anh chị em.
Là con trai út, Y Blốk Êban chịu nhiều thiệt thòi khi mới 2 tuổi đã mất cha. Nhà nghèo, Y Blốk Êban phải đi làm thuê. Năm 15 tuổi, sau khi học xong tiểu học, Y Blốk Êban bị Pháp bắt đi lính khố xanh làm gác ngục tại nhà tù Buôn Ma Thuột.
Tại nhà tù Buôn Ma Thuột, Y Blốk Êban được tiếp xúc với một số tù chính trị và được tuyên truyền, giác ngộ lý tưởng cách mạng.
Ngày 22-8-1945, Y Blốk Ê ban đã dẫn đầu trung đội lính khố xanh biến buổi chào cờ của Trần Trọng Kim do phátxít Nhật dựng lên thành cuộc mít tinh ủng hộ cách mạng và giành chính quyền về tay nhân dân.
Hành động táo bạo của Y Blốk Êban dưới sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo lâm thời tỉnh Đak Lak đã khiến cho chính quyền Trần Trọng Kim không kịp trở tay. Chiến công đầu tiên này đã đưa Y Blốk Êban đứng hẳn vào hàng ngũ cách mạng. Ông được tham gia vào Ủy ban lâm thời của tỉnh Đak Lak.
Năm 1954, ông tập kết ra Bắc và được gặp Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp; được bồi dưỡng thêm về lý tưởng cách mạng, nhất là tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Năm 1958, ông được thăng quân hàm Thượng tá.
Năm 1960, ông trở lại Tây Nguyên, giữ chức Phó Tư lệnh rồi Quyền Tư lệnh Quân khu VI. Là người chỉ huy xông pha khắp các trận địa, ông đã làm cho quân địch khi nghe đến cái tên Y Blốk Êban vừa khiếp sợ, vừa nể trọng.
 |
Năm 1974, ông được thăng quân hàm Đại tá, giữ chức Chủ tịch Ủy ban quân quản tỉnh Đak Lak. Đến tháng 1-1975, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định chọn Buôn Ma Thuột làm mục tiêu chủ yếu của chiến dịch Tây Nguyên.
Đúng 2 giờ 3 phút sáng 10-3-1975, cùng với các đơn vị bộ đội, Y Blốk Êban lãnh đạo quân và dân các dân tộc tỉnh Đak Lak nổ súng tiến công vào thị xã Buôn Ma Thuột.
Đến 10 giờ ngày 11-3-1975, quân ta đã làm chủ hoàn toàn thị xã. Thắng lợi này đã tạo bước ngoặt quan trọng mở màn chiến dịch giải phóng Tây Nguyên và giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Hòa bình lập lại, Y Blốk Êban được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đak Lak.
Là người con của đồng bào Êđê, Y Blốk Êban cùng với những người đồng chí của mình đã vận động đồng bào Tây Nguyên luôn tin tưởng đi theo Đảng, theo cách mạng.
Năm 1982, ông Y Blốk Êban được thăng quân hàm Thiếu tướng, là vị tướng đầu tiên của của đại ngàn Tây Nguyên. Ông mãi mãi là niềm tự hào của đại ngàn Tây Nguyên.
Phạm Cường/TTXVN
