Biết lắng nghe

Biết lắng nghe là một trong những đức tính cần có ở mỗi người. Nhờ lắng nghe mà đôi môi trẻ sơ sinh mấp máy, bi bô tiếng nói đầu đời. Hoạt động giáo dục với sự tham gia của gia đình-nhà trường-xã hội và tự thân, trong đó có việc lắng nghe mà mỗi cá nhân vượt ra khỏi hiện tại, vươn tới những gì hoàn thiện, tốt lành, hạnh phúc hơn. Khi ta nói chuyện trước tập thể hay với cá nhân, là đồng nghiệp, khách hàng hay với vợ/chồng, nếu nhận được thái độ lắng nghe hẳn nhiên sẽ cảm thấy dễ chịu, cảm nhận được sự tôn trọng. 

Lắng nghe là cả một nghệ thuật, đòi hỏi kỹ năng, nhờ biết cố gắng trau dồi mà có được. Để người giao tiếp biết rằng ta đang lắng nghe thì bằng sắc thái biểu cảm trên nét mặt, ánh mắt, cử chỉ hay sử dụng ngôn ngữ; thi thoảng đưa ra câu hỏi, yêu cầu nhắc lại nội dung nào đó, đưa ra lời bình luận... thể hiện sự quan tâm đến người nói, tăng thêm sức hấp dẫn cả người nói lẫn người nghe.

Để việc thu thập thông tin chính xác, trong thời gian dài lắng nghe (vì thụ động lắng nghe chỉ thật sự hiệu quả trong thời gian 30 phút đầu, với chừng 25-50% thông tin được ghi nhớ), chúng ta cần ghi chép, ghi âm, sao chụp hình ảnh, tài liệu… cũng là một cách lắng nghe.

Việc lắng nghe đem lại cho ta những lợi ích to lớn: làm giàu vốn kiến thức trong kho tàng tri thức; đem lại hiệu quả rất lớn đến công việc và mối quan hệ với người xung quanh. Biết lắng nghe, giúp cho ta tiếp nhận, xử lý thông tin tốt hơn, gồm cả hoạt động giải trí; còn biểu hiện sự tôn trọng với người nói, với chính mình; tăng khả năng thẩm thấu thông tin.

Trong thời đại bùng nổ thông tin, biết lắng nghe càng trở nên quan trọng khi đứng trước những lựa chọn: Nghe ai? Nghe nội dung gì? Nghe ở đâu? Nhận diện “ai”, chọn lựa “cái gì” và “nó ở đâu” là cả vấn đề lớn, cần có nền tảng kiến thức và sức mạnh niềm tin.

Lắng nghe, rồi nói tất cả những điều đã nghe. Lắng nghe và nói với nội dung thông tin được xử lý. Hoặc trở nên im lặng. Đó cũng là các mức độ khác nhau của nghệ thuật lắng nghe!