Cảng Quy Nhơn hỗ trợ nông dân Gia Lai xuất khẩu dưa hấu

Tuy bước đầu triển khai nhưng mô hình hứa hẹn sẽ mang lại những kết quả khả quan, không những giá cả ổn định, chất lượng hàng hóa luôn được đảm bảo mà còn tránh được tình trạng dưa hấu hư hỏng, phải đổ bỏ vì chờ thông quan.

Chưa đầy 1 tuần nữa là đến Tết Tân Sửu 2021, người trồng dưa hấu ở huyện Chư Prông đang đứng ngồi không yên phần vì lo dịch bệnh phần vì dưa đã chín đầy ruộng mà giá thì giảm thấp. Ông Trần Đình Sa (trú tại xã Nhơn Phúc, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định) nhìn những quả dưa to tròn, căng bóng nằm lăn lóc trên ruộng mà ruột gan rối bời. Bởi ruộng dưa đã đến thời điểm thu hoạch mà giá chỉ ở mức 2.500-3.000 đồng/kg. Nếu để lâu chờ giá lên thì dưa sẽ khô dây thối quả.

Mùa dưa năm nay, ông thuê 2 ha đất ở xã Ia Púch (huyện Chư Prông) để trồng, dự kiến thu hoạch khoảng 100 tấn. Với giá bán hiện tại, trừ chi phí đầu tư, ông lỗ vốn trên 100 triệu đồng. “Do giá dưa xuống thấp, cước vận chuyển lại tăng cao nên người trồng dưa hấu chúng tôi cầm chắc lỗ vốn”-ông Sa buồn rầu nói.

Theo bà Lộ Thị Hải-một thương lái có thâm niên 35 năm buôn dưa hấu-cho biết: Vụ này, người trồng dưa tại các huyện Chư Prông, Đức Cơ, Ia Pa, Krông Pa, thị xã Ayun Pa hầu như không có lãi do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 bùng phát trở lại. Giá cả bấp bênh, việc xuất khẩu theo đường tiểu ngạch sang Trung Quốc cũng gặp nhiều khó khăn.

Bà Hải chia sẻ: Lâu nay, bà thu mua dưa của người dân rồi xuất đi Trung Quốc qua Cửa khẩu Tân Thanh (tỉnh Lạng Sơn), Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh) và Lào Cai. Mỗi chuyến hàng có lúc lãi hơn 100 triệu đồng, nhưng cũng có khi phải chấp nhận lỗ nặng, thậm chí đổ bỏ vì đối tác bên kia biên giới không nhập hàng, dưa hấu chờ thông quan lâu ngày bị thối rữa.

“Ngoài chi phí vận chuyển và chi phí thông quan, chúng tôi còn phải chấp nhận rủi ro vì giá cả lên xuống thất thường và hoàn toàn lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Nếu tắc đường thì hàng hóa hư hỏng, giá thấp thì lỗ, bên kia không nhập thì hàng hóa phải đổ bỏ, bán đổ bán tháo, được đồng nào hay đồng đó”-bà Hải cho hay.

Nhận thấy việc mua bán qua đường tiểu ngạch nhiều rủi ro nên bà Hải bắt đầu chuyển hướng xuất khẩu dưa hấu bằng đường biển. Bà liên hệ trực tiếp với đầu mối tiêu thụ phía Trung Quốc và nhờ Cảng Quy Nhơn (tỉnh Bình Định) hỗ trợ các công đoạn như: vận chuyển, đóng hàng, thủ tục xuất khẩu theo đường chính ngạch.

Bà Hải cho biết: “Tuy mới bước đầu tham gia nhưng tôi nhận thấy mô hình này có nhiều ưu điểm, đó là hàng hóa được đóng container lạnh nên luôn được đảm bảo chất lượng, hầu như không bị hư hỏng; thời gian vận chuyển ngắn. Quan trọng là nguồn cung và giá cả luôn ổn định, ít rủi ro. Đặc biệt, thời điểm dịch Covid-19 hoành hành, đầu ra này đã giải tỏa được một lượng lớn dưa hấu ứ đọng cho bà con. Nếu đường bộ mỗi ngày chỉ giải quyết lượng hàng hóa cho khoảng 5 bạn hàng thì thông qua đường biển này có thể giải tỏa hàng hóa của 10 bạn hàng”.

Bà Hải thông tin, bình quân mỗi ngày, bà có thể xuất đi khoảng 4 container lạnh (25 tấn/container) về Cảng Quy Nhơn. Tuy nhiên, thời điểm này, bà chỉ thu mua ở những vùng không có dịch, bởi vùng có dịch thì việc vận chuyển hàng gặp nhiều khó khăn.

“Trước mắt, chúng tôi thuê nhân công tại địa phương chất tạm hàng lên xe, khi nào về đến cảng sẽ cho công nhân của mình lựa chọn lại những quả đạt chuẩn xuất khẩu. Tuy mất thêm nhiều công đoạn cũng như chi phí nhưng giải quyết được hàng hóa cho người dân ở khu vực có dịch tại các huyện: Ia Pa, Krông Pa và thị xã Ayun Pa. Đa số người dân vay ngân hàng để đầu tư, mà Tết đã cận kề, dưa hấu cũng đến kỳ chín rồi, nếu không thu mua kịp sẽ bị hư hỏng”-bà Hải nói.

Theo ông Phan Tuấn Linh-Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn: Dự kiến lô hàng đầu tiên (10 container dưa, khoảng 260 tấn) sẽ được xuất trực tiếp sang thị trường Trung Quốc thông qua Cảng Quy Nhơn trong những ngày đầu tháng 2-2021.

So với việc xuất khẩu bằng đường bộ thì việc vận chuyển đường biển nhanh hơn nhiều, dưa thu hoạch được đóng hàng xuất ngay trong vòng 1 ngày, trong khi trước đây phải gần 10 ngày. Đặc biệt, ngoài giá cả ổn định còn tránh được tình trạng dưa hấu nằm đường biên chờ thông quan, lâu ngày bị hư hỏng. Thực tế, bán cho Trung Quốc ngay tại vựa, Cảng Quy Nhơn thực hiện giải pháp logistics sẽ giúp đưa dưa xuất khẩu nhanh chóng, đạt giá tốt.

Qua khảo sát thực tế, toàn tỉnh có khoảng 1.700 ha dưa hấu, chủ yếu phân bố ở các huyện: Krông Pa (692 ha), Ia Pa (416 ha), Kông Chro (121 ha), Chư Prông (235 ha) và thị xã An Khê (60 ha). Sản lượng dưa hấu niên vụ 2020-2021 dự kiến vào khoảng 60.000 tấn (năng suất 30-40 tấn/ha), trong đó, sản lượng xuất khẩu khoảng 54.000 tấn, chiếm 90%. Tuy nhiên, những năm qua, đa số được xuất khẩu bằng đường bộ, theo hình thức biên mậu với hạn ngạch nhất định qua Trung Quốc, 10% còn lại tiêu thụ nội địa tại các tỉnh: Hải Dương, Vĩnh Phúc, Lào Cai.

“Mô hình bước đầu đi vào hoạt động nhưng lại gặp ngay thời điểm dịch Covid-19 bùng phát nên nguồn hàng cung cấp không ổn định, chỉ đạt khoảng 300 tấn/ngày. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tăng dần số lượng lên mức 500 tấn/ngày và tiến dần đến mức 1.000 tấn/ngày khi mở rộng thị trường. Chúng tôi đang chủ động tìm kiếm khách hàng tham gia xuất khẩu dưa hấu chính ngạch bằng đường biển, từng bước thay đổi thói quen cũng như phương thức mua bán lâu nay bằng đường tiểu ngạch đầy rủi ro”-ông Linh khẳng định.