Dãy núi Ba Vì được coi là núi tổ của nước Đại Việt với 3 ngọn, trong đó hướng Đông là đỉnh Vua cao 1.296m so với mực nước biển, trên đó tọa lạc Ngôi đền thờ Người Cha già vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Ngôi đền được xây dựng từ ngày 1-3-1999 và khánh thành cuối tháng 8 cùng năm, đúng vào ngày 21 tháng Bảy Âm lịch năm ấy cũng là ngày giỗ Bác.
1. Mất gần nửa giờ để vượt qua quãng đường hơn chục cây số hoang sơ và hùng vĩ, với những đoạn quanh co giữa rừng xanh bạt ngàn, tới những khúc cua tay áo, dốc dựng thẳng đứng, chúng tôi đến Trạm kiểm lâm cốt 1.100m, Vườn quốc gia Ba Vì, Hà Nội trong cái sương mù se lạnh của những ngày đầu thu tháng 8.
Nhâm nhi chén nước chè xanh nóng hổi như để xua đi mệt mỏi sau một chặng đường “ù tai, chóng mặt”, chúng tôi trò chuyện với anh Trần Ngọc Chính, Trạm trưởng. Anh chia sẻ: Trạm được thành lập từ năm 1996, với 5 thành viên.
Ngoài nhiệm vụ chính quản lý bảo vệ gần 1.000ha rừng thuộc phân khu nghiêm ngặt của Vườn Quốc gia Ba Vì nằm ở độ cao từ 800m trở lên, anh em trong trạm còn có nhiệm vụ thiêng liêng là túc trực bảo vệ, trông nom, hương khói đền thờ Bác Hồ nằm ở cao độ cốt 1.296m trên đỉnh Vua của dãy Ba Vì hùng vĩ. Đây là công việc rất đặc thù không nơi nào có được.
 |
| Tháp Báo thiên được xây dựng gần Đền thờ Bác và hoàn thành vào năm 2010 với 13 tầng, cao 26,9m. |
Sau khi dâng hương tại bàn thờ Bác Hồ được đặt tại trạm, chúng tôi bắt đầu chặng leo núi chinh phục đỉnh Vua. Qua cổng tam quan vào khu đền thờ Bác Hồ, chúng tôi như lạc vào cõi thiêng giữa cánh rừng nguyên sinh rậm rạp, xanh mướt với những cây cổ thụ cao vút, dây leo chằng chịt, sương mù phủ giăng giăng bên những vách núi.
Sau gần 1 giờ xuyên rừng, leo hơn 1.300 bậc thang đá bên vách núi hiểm trở, chúng tôi đã đặt chân tới đỉnh Vua trong bầu không khí trong lành và mát mẻ. Từ đây phóng tầm mắt ra 4 phía là non sông hùng vĩ hiện ra trước mắt. Cả một vùng đồng bằng Bắc bộ trù phú trải dài mênh mông, xa xa là núi rừng Tây Bắc trùng điệp.
2. Cùng đồng hành với chúng tôi lên đỉnh Vua là anh Đỗ Hữu Thế, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Ba Vì, một người con của quê hương Ba Vì. Anh Thế là người có thâm niên lâu nhất với hơn 30 năm gắn bó Vườn quốc gia Ba Vì, là một trong những người lính gác đầu tiên ở đền thờ Bác Hồ trên đỉnh núi Vua khi được xây dựng xong.
Với anh Thế, núi rừng Ba Vì không chỉ được anh thuộc như lòng bàn tay, những câu chuyên về xây dựng đền thờ Bác trên đỉnh núi Vua cũng được người kiểm lâm già này nắm rõ tường tận. Anh Thế cho biết, Ba Vì được coi là ngọn núi tổ của nước Đại Việt.
Hướng Đông là đỉnh Vua. Đối diện về phía Tây là đỉnh Tản Viên, cao 1.226m, nơi có đền Thượng thờ Đức Thánh Tản Sơn Tinh - một trong “tứ bất tử” theo tín ngưỡng của người Việt (Thánh Tản Viên, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử, Bà chúa Liễu Hạnh). Tiếp đó là đỉnh Ngọc Hoa (tương truyền là con gái Vua Hùng thứ 18) cao 1.120m.
 |
| Uy nghiêm đền thờ Bác trên đỉnh Vua núi Ba Vì. |
Núi rừng Ba Vì không chỉ gắn liền với truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh huyền thoại mà còn là nơi linh thiêng của xứ Đoài (Ba Vì) xưa của nước Việt Nam. Theo truyền thuyết, xưa kia vua nhà Đường coi núi Ba Vì như một đầu rồng hùng mạnh, còn thân rồng chạy suốt tới phương Nam (dãy Trường Sơn ngày nay). Để nước Nam không thể phát Vương, vua Đường đã cử một vị tướng kiêm thầy phù thủy nổi tiếng tên Cao Biền dùng pháp thuật cho đào 100 cái giếng xung quanh chân núi Ba Vì trấn yểm, hòng triệt long mạch của nước ta.
Thế nhưng cứ đào gần xong cái giếng nào, giếng ấy sập xuống nên chúng đành phải bỏ cuộc… Xứ Đoài xưa còn là vùng đất địa linh nhân kiệt, gắn với tên tuổi của các vị anh hùng dân tộc, trong đó nổi tiếng nhất là Bố Cái Đại vương Phùng Hưng và Tiền Ngô vương Ngô Quyền.
3. Chuyện kể rằng, sinh thời Bác Hồ muốn sau khi qua đời tro cốt của mình sẽ được đặt ở 3 địa điểm, trong đó có núi Ba Vì. Từ cuối năm 1998 đến đầu năm 1999, đúng vào dịp kỷ niệm 30 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ý tưởng xây đền thờ Bác trên núi Ba Vì được nêu ra theo di nguyện của Người, cũng như mong muốn của đồng bào đã được Ban Bí thư phê chuẩn.
Đền thờ Bác được xây dựng đơn giản, mang phong cách kiến trúc truyền thống có mái đao uốn cong ở 4 phía, dựng trên những chiếc cột tròn trên chân đá tảng với kết cấu bền vững, uy nghiêm.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn lãnh đạo Trung ương một lần lên thăm đền thờ Bác trên đỉnh Vua núi Ba Vì. |
Phía sân trước đền thờ Bác là tấm bia đá lớn nguyên khối, mặt trước khắc một đoạn trong Điếu văn của Ban chấp hành Trung ương Đảng do Tổng Bí thư Lê Duẩn đọc trong lễ tang của Người năm 1969: “Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ Tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta”.
Mặt kia khắc bút tích Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở bức tường đầu hồi của đền có hình Trống đồng với hình bản đồ Việt Nam và dòng chữ màu vàng: “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý đó không bao giờ thay đổi” - Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Vào bên trong đền thờ Bác, khu chính điện là không gian rộng mở, không có cửa nên dễ dàng nhìn ngắm cảnh vật bên ngoài, thiên nhiên hòa quyện ùa vào từ mọi phía làm cho ngôi đền luôn tràn ngập ánh sáng. Trên bệ thờ đá chính giữa bàn thờ có bức tượng Bác Hồ đúc bằng đồng trong tư thế ngồi, phía trên là bức hoành phi ghi dòng chữ nổi tiếng: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do".
Trên cao là cờ Tổ quốc ghép bằng đá hoa cương màu đỏ. 2 bên bệ thờ là chuông đồng và khánh đồng. Ngoài bức tường phía sau bàn thờ Bác, ba bề xung quanh và phía trước của ngôi đền là những chân tường chỉ cao chừng 0,5m, mặt trên được lát những tấm gỗ dài chắc chắn tựa như những chiếc ghế băng làm chỗ nghỉ chân cho đồng bào, chiến sĩ cả nước lên thăm viếng đền thờ Bác. Ngôi đền được kiến trúc đúng như mong muốn Bác đã để lại trong di chúc: “…Nên xây một cái nhà giản đơn, rộng rãi, chắc chắn, mát mẻ để những người đến thăm viếng có chỗ nghỉ ngơi...”.
4. Gần 20 năm đã trôi qua, từ khi khánh thành đến nay, đền thờ Bác trên đỉnh Ba Vì luôn ấm áp khói hương và rực rỡ hoa tươi. Hàng ngày rất nhiều người dân ở khắp mọi miền đất nước và kiều bào, bạn bè quốc tế tới thăm viếng, dâng hương lên Người, nhất là với những ngày lễ, Tết, ngày rằm, mồng một và ngày giỗ Bác.
Không lúc nào, đền thờ Bác tắt khói hương, bất kể những lúc thời tiết khắc nghiệt. Bởi ở đỉnh cao nhất của dãy Ba Vì này luôn có những người lính kiểm lâm không quản ngại gian khổ, vất vả, thiếu thốn... túc trực để trông coi, hương khói cho Người.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Trần Ngọc Chính tự hào: “Ở nơi rừng xanh, núi cao rất vất vả, khó khăn và thiếu thốn, nhưng chúng tôi rất vui và hãnh diện với công việc chuyên môn và trên hết là nhiệm vụ cao cả khi được trông coi và bảo vệ đền thờ Bác”.
Hàng ngày, ngoài việc tuần tra bảo vệ rừng, tiếp đón, giúp đỡ bà con, du khách tới thăm Vườn quốc gia Ba Vì và đền thờ Bác, anh em trong trạm còn phân công nhau túc trực chăm sóc, dọn dẹp trên đền thờ Bác bằng tất cả tấm lòng thành kính.
Nguyễn Quốc (sggp)
