Luật Phòng chống tác hại của rượu bia năm 2019 là văn bản đầu tiên quy định cụ thể về các biện pháp nhằm làm giảm tác hại của rượu bia, cũng như quy định về trách nhiệm của mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình phòng chống tác hại của rượu bia trong cuộc sống.
Tại khoản 1 Điều 5 của luật này đã xác định rõ hành vi “xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu bia” là một trong những hành vi bị nghiêm cấm.
Với nhiều người, mời rượu bia được xem như là một văn hóa, lễ nghi giao tiếp trong bàn tiệc. Nhưng mời nhau theo kiểu ép buộc uống đến mức không làm chủ được hành vi, thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật và thậm chí là coi thường mạng sống của người khác, thì không thể được xem là văn hóa, mà ngược lại cần bị lên án và bài trừ.
Trước đây, với việc ép nhau uống rượu bia như vậy, có người hưởng ứng, có người không đồng tình, nhưng từ ngày 1-1-2010, khi Luật Phòng chống tác hại của rượu bia có hiệu lực thực thi, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 5, việc ép buộc người khác uống rượu bia là hành vi vi phạm pháp luật.
Đây là một quy định hoàn toàn mới, lần đầu tiên được luật hóa. Cũng có thể nói rằng đây là sự điều chỉnh rất cần thiết đối với một hiện tượng phổ biến, đáng báo động, gây ra những hậu quả nguy hại cho cộng đồng và xã hội.
Đã là hành vi vi phạm pháp luật, đòi hỏi phải có chế tài nghiêm khắc để việc thực thi được hiệu quả. Do vậy, sau khi ban hành Luật Phòng chống tác hại của rượu bia, còn cần có văn bản quy định các chế tài để xử lý đối với các hành vi bị nghiêm cấm theo luật này, đảm bảo khi luật có hiệu lực sẽ tạo ra sự biến chuyển rõ rệt về mặt ý thức khi sử dụng rượu bia, để quy định cấm ép buộc người khác sử dụng rượu bia thực sự có tính chất răn đe, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật và mang tính khả thi cao trên thực tế.
LS NGUYỄN TRUNG TRỰC - Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam