(GLO)- Đầu tháng 5-2021, giá phân bón đột ngột tăng cao đến chóng mặt. Nhiều chuyên gia nhận định: Giá phân bón sẽ giảm vào cuối tháng 5-2021 do nhiều nguyên nhân. Ấy vậy mà chưa kịp giảm thì giá phân bón đã lập đỉnh mới. Đại lý lao đao vì không bán được hàng, còn nông dân thì tìm cách chuyển sang canh tác theo hướng hữu cơ.
Lập đỉnh mới
Báo giá cho phân bón Urê ngày 5-5 tại Cảng Quy Nhơn là 9,5 triệu đồng/tấn. Nhập về đại lý ở các tỉnh Bắc Tây Nguyên có giá dao động trong khoảng 9,7-9,8 triệu đồng/tấn. Tại đây, các đại lý bán ra cho nông dân là 10 triệu đồng/tấn. Như vậy, so với cùng kỳ năm 2020, giá phân Urê tại thời điểm tháng 5 vừa qua đã tăng khoảng 3 triệu đồng mỗi tấn. Đây là mức tăng kỷ lục từ trước đến nay với thị trường phân bón.
Ngay tại thời điểm đó, không ít đại lý phân bón trên địa bàn Gia Lai nói riêng và các tỉnh Tây Nguyên nói chung phải “méo mặt” vì không bán được hàng mặc dù đã tìm nhiều cách để hạ giá cho nông dân như: phân bón nhập từ lúc chưa tăng giá thì bán giá thấp, không bán theo giá phân bón hiện tại. Tuy nhiên, người mua cũng chỉ… lác đác!
 |
| Nông dân gặp khó vì giá phân bón tăng cao. Ảnh: Đức Thụy |
Chưa kịp mừng với nhận định của một số chuyên gia về việc giá phân bón các loại sẽ giảm vào cuối tháng 5-2021 thì cả đại lý lẫn nông dân lại một phen lao đao khi mà giá phân bón đã kịp xác lập đỉnh mới, cao kỷ lục từ trước đến nay.
Chủ một đại lý phân bón ở TP. Pleiku cho biết: Giá phân Urê bán ra hôm nay dao động từ 12 triệu đồng đến 12,6 triệu đồng/tấn, cao hơn thời điểm tháng 5-2021 khoảng 2,3-2,4 triệu đồng/tấn; Kali bán ra giá 9,8-10,2 triệu đồng/tấn; NPK hàm lượng 20-20-15 giá 14 triệu đồng/tấn; NPK 17-7-17 bán ra 12-12,4 triệu đồng/tấn; NPK 16-8-16 bán ra 12-12,3 triệu đồng/tấn… Tăng cao nhất vẫn là dòng phân bón Kali. “Phân bón nhập về nhưng nông dân không thể mua do giá tăng quá cao. Tình hình này, chắc chắn đại lý sẽ bị lỗ nặng, thậm chí “ôm cục nợ” là điều sẽ không còn xa!”-chủ đại lý phân bón này than vãn.
Ông Lê Văn Thanh-Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất-Thương mại-Dịch vụ-Du lịch Nông nghiệp Ia Mơ Nông (huyện Chư Păh) cho biết: Trước khi tăng giá, 1 triệu đồng mua được 2 bao phân, giờ 1 triệu đồng chỉ mua được gần hoặc hơn 1 bao một chút. “So với tầm này năm ngoái, Urê tăng gần 6 triệu đồng mỗi tấn, các dòng khác cũng tăng không kém. Nhiều hộ thành viên của HTX gần như bỏ bê vườn cây bởi không còn đủ khả năng mua phân bón. Hợp tác xã thì đứng trước nguy cơ vỡ nợ bởi phân bón đã nhập về nhưng không bán được, còn nông dân thì xác định bỏ mặc vườn cây”-ông Thanh cho biết.
Canh tác theo hướng hữu cơ
Đó là cách đối phó duy nhất của các nhà vườn ở Gia Lai trong bối cảnh giá phân bón tăng cao và có thể vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Ông Lê Văn Thanh cho biết: Hợp tác xã có trên 500 thành viên với khoảng 800 ha cà phê đang canh tác theo chuỗi liên kết. Không thể bỏ mặc vườn cây đang canh tác và đã cho thu hoạch, càng không thể bỏ mặc các hộ nông dân thành viên đã gắn bó với HTX từ nhiều năm nay nên buộc phải tìm hướng đi tích cực trong thời điểm hết sức khó khăn này.
 |
| Hiện nay, nhiều hộ nông dân ở Gia Lai đã chăm sóc vườn hồ tiêu của gia đình theo hướng hữu cơ. Ảnh: Nguyễn Diệp |
Ông Lê Văn Thanh-Giám đốc HTX Sản xuất-Thương mại-Dịch vụ-Du lịch Nông nghiệp Ia Mơ Nông: “Chuyển đổi sản xuất nông nghiệp, chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ không thể nói là làm được ngay. Bởi để vận động nông dân từ bỏ lối canh tác cũ không chỉ ngày một ngày hai. Còn đối với đất, để cải tạo cho đất được “sạch” trở lại như ban đầu, phải mất 5-6 năm, bởi lượng phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật được bà con sử dụng từ trước đến nay là quá lớn nên phải cần thời gian để “gột rửa”. Tuy nhiên, khó đến mấy cũng phải làm, bởi đây là xu thế tất yếu”. |
“Hướng đi tích cực” mà như ông Thanh nói, đó là chuyển đổi sang canh tác theo hướng hữu cơ, bởi từ nguồn nguyên liệu trong nước, sản xuất cũng ở trong nước nên giá thành vẫn thấp hơn các loại phân bón khác. Mặt khác, chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ mang tính bền vững hơn, do nông dân trước đến nay sử dụng lượng phân bón NPK quá lớn, dẫn đến đất bị bạc màu, thoái hóa đất.
“Hợp tác xã đang vận động và hướng dẫn bà con chuyển đổi từ phân bón vô cơ sang sử dụng phân bón hữu cơ, bởi đây là hướng đi tất yếu trong xu thế hội nhập, đặc biệt là đối với thị trường ngày một khắt khe của thế giới. Nếu cứ canh tác theo cách truyền thống lạc hậu, theo cách bóc lột đất như trước đến giờ, sản phẩm cà phê của mình cũng chỉ quanh quẩn trong nước với giá cả bấp bênh”-Giám đốc Lê Văn Thanh chia sẻ.
Anh Lê Hùng Huấn (thôn 7, xã Ia Blang, huyện Chư Sê) được xem là một trong những người đi tiên phong trong việc chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ, đặc biệt là sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh. Anh bắt đầu trồng 5 ha hồ tiêu từ những năm 2012-2015. Trong khi cả “Vương quốc hồ tiêu” Chư Sê, Chư Pưh một thời mắc bệnh và chết khô thì vườn cây của anh vẫn xanh tốt và cho năng suất ổn định.
Với 5 ha hồ tiêu của mình, anh Huấn gần như chỉ sử dụng phân bón hữu cơ. Theo khuyến cáo, mỗi năm bón phân hóa học 1 lần, dao động từ 1,1 đến 1,6 kg cho mỗi gốc hồ tiêu. Còn với vườn hồ tiêu của mình, mỗi năm, anh Huấn bón phân hóa học 1 lần với lượng phân thấp hơn khuyến cáo rất nhiều: chỉ 3 lạng phân cho mỗi gốc hồ tiêu, còn lại là bón phân hữu cơ với khoảng 10-15 kg mỗi năm. Cũng theo anh Huấn thì việc làm phân bón hữu cơ rất đơn giản: mua gom phân bò về trộn với trấu (vỏ cà phê) rồi ủ với men. Một thời gian ngắn là có thể dùng bón vào gốc hồ tiêu.
Ông Hoàng Phước Bính-Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê-cho biết: Sử dụng phân bón hữu cơ có rất nhiều cái lợi cho vườn cây bởi đây là lối canh tác bền vững: tránh tình trạng “bóc lột” đất, “bóc lột” cây hồ tiêu, tăng độ phì và không gây nguy hại cho đất; đảm bảo được môi trường trong lành; vườn cây phát triển bền vững và cho năng suất cao, chất lượng hạt tiêu được đảm bảo theo các tiêu chí của người sử dụng…
“Cái khó ló cái khôn”. Trước tình hình giá phân bón tăng cao đến chóng mặt, việc sử dụng phân bón hữu cơ được xem là có lợi cả đôi đường.
TRẦN BÌNH ĐỊNH
