Trong tổng số hơn 140.000 ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu về Việt Nam trong năm 2019, lượng xe nhập từ Thái Lan, Indonesia... thuộc diện hưởng thuế nhập khẩu 0% chiếm hơn một nửa, tuy nhiên mặt bằng giá bán vẫn không giảm so với năm 2018.
 |
| Các DN kinh doanh ô tô tại VN nhập khẩu hơn 140.000 ô tô các loại trong năm 2019 - Ảnh: La Đạt |
Vượt qua những rào cản về thủ tục, ô tô nhập khẩu đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ trong năm 2019. Qua đó, góp phần giải quyết tình trạng khan hàng, nhưng nhìn chung mặt bằng giá bán ô tô nhập khẩu vẫn không giảm sâu như kỳ vọng của người Việt, bất chấp nhiều mẫu mã được hưởng thuế nhập khẩu 0%.
Ô tô nhập khẩu ồ ạt về Việt Nam
Sau giai đoạn gần như đóng băng trong 6 tháng đầu năm 2018, hoạt động nhập khẩu ô tô của các doanh nghiệp bắt đầu thông suốt trở lại từ đầu năm 2019. Việc các doanh nghiệp (DN) dần đáp ứng các giấy tờ, thủ tục quy định tại Nghị định 116 tạo điều kiện cho hàng trăm chiếc ô tô nhập khẩu tràn về Việt Nam.
 |
| Số lượng mẫu mã ô tô nhập khẩu bắt đầu gia tăng qua từng tháng - Ảnh: La Đạt |
Từ cuối năm 2018, số lượng mẫu mã ô tô nhập khẩu bắt đầu gia tăng qua từng tháng. Thậm chí có thời điểm đạt hơn 12.000 xe/tháng. Trong đó chủ yếu là các dòng ô tô du lịch dưới 9 chỗ từ các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia…
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong năm 2019 các DN kinh doanh ô tô tại Việt Nam đã chi gần 3 tỉ USD để nhập khẩu tổng cộng 140.301 ô tô nguyên chiếc, tăng 69,3% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, ô tô du lịch dưới 9 chỗ ngồi chiếm 102.434 chiếc, tăng 85,4%. Ô tô vận tải chiếm 30.410 chiếc, tăng 25,7% so với năm 2018. Như vậy, trong vòng 5 năm trở lại đây (từ 2015 – 2019) năm 2019 là năm lập kỷ lục về sản lượng và kim ngạch nhập khẩu ô tô vào Việt Nam.
 |
| Lượng nhập khẩu ô tô nguyên chiếc các loại ( ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống, ô tô trên 9 chỗ ngồi, ô tô tải và ô tô loại khác) trong năm 2018 và năm 2019 - Nguồn: Tổng cục Hải quan |
Đáng chú ý, trong số 12 quốc gia, vùng lãnh thổ mà Việt Nam nhập khẩu ô tô nguyên chiếc trong năm 2019, lượng xe nhập từ Thái Lan, Indonesia… vẫn chiếm đa số. Cụ thể, các DN kinh doanh ô tô tại Việt Nam đã nhập gần 75.000 ô tô các loại từ Thái Lan, gần 47.000 ô tô từ Indonesia. Riêng ô tô sản xuất ở hai quốc gia này đã chiếm hơn 50% tổng số ô tô nhập về Việt Nam trong năm 2019.
Điều này hoàn toàn dễ hiểu, bởi từ ngày 1.1.2018, thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ các nước nội khối ASEAN vào Việt Nam đã giảm về 0% theo nội dung Hiệp định Thương mại hàng hóa ATIGA. Với lợi thế về quy mô thị trường, năng lực sản xuất cũng như thế mạnh của ngành công nghiệp ô tô… Thái Lan, Indonesia được các thương hiệu ô to lựa chọn để đặt nhà máy sản xuất, cung cấp sản phẩm cho các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
 |
| Hơn 50% lượng ô tô nhập khẩu về Việt Nam năm 2019 xuất xứ từ Thái Lan, Indonesia - Ảnh: Đình Tuyên |
Theo tính toán sơ bộ, trong năm 2019 có hơn 30 mẫu mã ô tô bán tại Việt Nam được nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia… Trong đó, ngoại trừ các mẫu SUV 7 chỗ, xe bán tải, hatchback… nhập từ Thái Lan. Một số mẫu mã ô tô cỡ nhỏ hạng A, MPV phổ thông 5+2 chỗ đều được nhập từ Indonesia.
Giải cơn khát xe nhập khẩu
Ô tô sản xuất ở Thái Lan, Indonesia và một số quốc gia như Nga, Ấn Độ , Hàn Quốc, Trung Quốc… ồ ạt về Việt Nam trong năm 2019 góp phần giải quyết tình trạng khan hàng vốn đã bùng phát từ giữa năm 2018.
 |
| Đến hết quý I.2019, số lượng ô tô nhập khẩu hút khách tại Việt Nam dần đáp ứng nhu cầu thị trường - Ảnh: Trần Hoàng |
Đến hết quý I.2019, số lượng một số mẫu ô tô nhập khẩu hút khách tại Việt Nam như Ford Ranger, Honda CR-V, Ford Everest… dần đáp ứng nhu cầu thị trường.
Tuy nhiên, dù hưởng thuế nhập khẩu 0% nhưng mặt bằng giá bán ô tô nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia… vẫn không giảm sâu như kỳ vọng của người tiêu dùng Việt Nam. Mức giá của Honda CR-V, Brio, Suzuki Ertiga hay các dòng SUV 7 chỗ, xe bán tải… tại Việt Nam vẫn cao hơn các nước trong khu vực từ vài chục đến cả trăm triệu đồng.
Đơn cử như mẫu MPV cỡ nhỏ đang nở rộ tại Việt Nam - Xpander được Mitsubishi phân phối 2 phiên bản với giá từ 550 - 650 triệu đồng. Trong khi đó, tại Indonesia, nơi mẫu xe này được sản xuất, Xpander chỉ có giá từ 210,3 - 265,1 triệu rupiah, tương đương 340 - 428 triệu đồng. Tương tự, mẫu Suzuki Ertiga 2019 tại Indonesia có giá từ 196 - 251 triệu rupiah, tương đương 322 - 412 triệu đồng nhưng về Việt Nam lại được phân phối với giá lên đến 499 - 549 triệu đồng.
 |
| Bình quân mỗi chiếc ô tô nhập từ Indonesia có giá vào khoảng 14.000 USD/xe, chưa bao gồm thuế, phí - - Ảnh: Trần Hoàng |
Theo tính toán dựa trên số liệu của Tổng cục Hải quan, trong năm 2019 bình quân mỗi chiếc ô tô nhập từ thị trường Thái Lan vào Việt Nam có giá gần 21.000 USD/xe, trong khi từ Indonesia vào khoảng 14.000 USD/xe. Mức giá này chưa bao gồm thuế, phí.
Sự trở lại mạnh mẽ của ô tô nhập khẩu trong năm 2019 góp phần giải cơn khát, mang đến nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng Việt Nam. Tuy nhiên, điều này cũng tạo áp lực cạnh tranh đối với các mẫu mã ô tô lắp ráp trong nước. Trong những năm tới, nếu không có những chính sách phù hợp để phát triển ngành công nghiệp ô tô nội địa, Việt Nam có thể trở thành thị trường của những công xưởng sản xuất ô tô trong khu vực như: Thái Lan, Indonesia… Bởi, hiện tại chi phí sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam vẫn đang khá cao. Tỉ lệ nội địa hóa của ô tô lắp ráp tại Việt Nam vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực Đông Nam Á.
Bên cạnh đó, việc giá ô tô hưởng thuế nhập khẩu 0% tại thị trường Việt Nam cao hơn so với các thị trường khác trong khu vực ASEAN đã phơi bày thực tế rằng người tiêu dùng Việt Nam chịu không ít thiệt thòi.
Theo Bá Hùng (thanhnien)
