Khơi thông nguồn vốn hỗ trợ thị trường bất động sản

(GLO)- Ngân hàng Nhà nước cho biết, vốn trong lĩnh vực bất động sản thường có thời gian vay vốn dài. Do đó, nếu tín dụng ngân hàng được đẩy mạnh quá mức vào bất động sản sẽ tạo rủi ro lớn. Vậy, làm sao khơi thông nguồn vốn thị trường bất động sản để không ảnh hưởng trọng yếu tới an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Cần cân nhắc dòng vốn

Hiện nay “Khoảng 94% dư nợ tín dụng bất động sản có thời gian vay vốn 10-25 năm, trong khi nguồn huy động của hệ thống tổ chức tín dụng chủ yếu là ngắn hạn với lãi suất thay đổi theo thị trường (80% nguồn vốn huy động của hệ thống của tổ chức tín dụng là tiền gửi ngắn hạn)”-theo Ngân hàng Nhà nước cho biết. Vì vậy, tín dụng ngân hàng chỉ giải quyết được các vấn đề trước mắt, tạm thời đối với thị trường bất động sản về nguồn vốn cho sự phát triển của thị trường này. Nếu nguồn vốn lớn vào thị trường bất động sản chắc chắn sẽ đối mặt với rủi ro cho các tổ chức tín dụng và không đáp ứng thanh khoản nhu cầu chi trả tiền gửi cho người dân. Hay nói cách khác, về lâu dài, để phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, bền vững cần có các giải pháp đồng bộ để khơi thông nguồn vốn đa dạng, an toàn, hiệu quả.

Theo ông Phan Tiến Thu-Giám đốc Ngân hàng Agribank-Chi nhánh Đông Gia Lai: Với bản chất hoạt động ngân hàng chủ yếu tập trung cho vay ngắn hạn, cho vay bổ sung vốn lưu động thì phải thường xuyên có nguồn thu nợ, cho vay. “Việc cho vay đối với các dự án bất động sản phải đảm bảo tính pháp lý; dòng tiền đầu tư vào bất động sản phải xem dự án đó có “bán” được hay không. Hiện nguồn vốn của Agribank-Chi nhánh Đông Gia Lai vào bất động sản chỉ chiếm khoảng 0,05% tổng dư nợ để đảm bảo không có rủi ro xảy ra”. Trong khi đó, ngân hàng cho vay trung dài hạn, tập trung vào lĩnh vực bất động sản thì thời gian quay vòng vốn chậm, không thu hồi được nợ nhanh sẽ dẫn đến nguy cơ dư địa tăng trưởng tín dụng kém.

Quan điểm đồng vốn đổ vào bất động sản, Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh: "Việc xử lý ách tắc dòng vốn của thị trường bất động sản cần được cân nhắc và tiếp cận theo nhiều nguồn vốn khác nhau. Suy cho cùng hệ thống ngân hàng rủi ro chính là khả năng chi trả cho người gửi tiền bởi vốn cho thị trường bất động sản thường dài hạn trong khi vốn huy động của hệ thống ngân hàng 80% là ngắn hạn".

Kiểm soát chặt nguồn vốn tín dụng bất động sản

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, dư nợ bất động sản đến cuối tháng 6-2022 đạt trên 2,36 triệu tỷ đồng, tăng 14,07% so với cuối năm 2021, chiếm 20,74% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống (cùng kỳ năm 2021 tăng 8,2%, chiếm 19,9%); trong đó tín dụng đối với bất động sản kinh doanh tăng 8,19%, chiếm 33% dư nợ tín dụng lĩnh vực bất động sản; tín dụng bất động sản phục vụ mục đích tự sử dụng tăng 17,2%, chiếm 67% dư nợ tín dụng lĩnh vực bất động sản. Nợ xấu lĩnh vực bất động sản khoảng 36,4 ngàn tỷ đồng, tăng 5% so với 31-12-2021, tỷ lệ nợ xấu là 1,54% (năm 2021 là 1,67%).

Tại địa bàn tỉnh Gia Lai, việc cho vay đầu tư bất động sản thực ra được xem xét rất hạn chế và chiếm 0,05-1% tổng du nợ, đồng thời chỉ dành cho dự án của tổ chức có tính khả thi cao. “Hơn nữa, việc từ chối cho vay đối với khách hàng không hẳn là do hết mà do phải đảm bảo các tỷ lệ an toàn hoặc một số ngân hàng xếp hạng thấp không được tăng trưởng tín dụng cao...”-theo một cán bộ ngân hàng BIDV-Chi nhánh Gia Lai phân tích.
 

Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước, dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản không nhất thiết từ ngân hàng mà rất đa dạng, bao gồm vốn đầu tư nước ngoài, vốn huy động từ thị trường quốc tế thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp hoặc vay các tổ chức nước ngoài, huy động từ thị trường chứng khoán, từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nguồn vốn tự có, tự tích lũy của các tổ chức, cá nhân và vay từ tổ chức tín dụng. Như vậy nguồn vốn tín dụng từ hệ thống tổ chức tín dụng chỉ là một trong số các nguồn vốn đầu tư vào thị trường bất động sản.

Để nguồn vốn mang tính chất trọng yếu, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai đồng bộ các giải pháp, chính sách nhằm kiểm soát chặt chẽ tín dụng chảy vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro thời gian qua, thông qua việc thường xuyên rà soát, hoàn thiện văn bản về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng; trong đó có lộ trình điều chỉnh giảm dần tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn, tăng cường thanh-kiểm tra đối với hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng, đặc biệt là tín dụng bất động sản.

Theo Ngân hàng Nhà nước, đến ngày 30-6-2022, tín dụng tăng 9,35% so với cuối năm trước (tăng 16,69% so với cùng kỳ năm 2021). Đây là mức tăng 6 tháng đầu năm cao nhất trong vòng 10 năm qua. Đến ngày 20-7-2022, dư nợ toàn hệ thống tăng 9,27% so với cuối năm 2021 (cùng kỳ 2021 tăng 6,47%) và tăng 16,61% so với cùng kỳ năm 2021 (cùng kỳ năm 2021 tăng 15,87%). Trong đó số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp tăng 3,21% so với cuối năm 2021 và chiếm 2,49% tổng dư nợ tín dụng (cùng kỳ 2021 giảm 4,67%, chiếm 2,27%).
 

HUỲNH LÊ