Một số Tập đoàn sản xuất hàng điện tử lớn như HP, Dell, Microsoft hay Amazon đều đang lên kế hoạch chuyển các nhà máy của mình ra khỏi Trung Quốc
Một số Tập đoàn sản xuất hàng điện tử lớn như HP, Dell, Microsoft hay Amazon đều đang lên kế hoạch chuyển các nhà máy của mình ra khỏi Trung Quốc, và họ hướng tới chuỗi cung ứng khu vực thay vì chuỗi cung ứng toàn cầu.
Việc các Tập đoàn lớn này đang tìm cách rời đi, một lần nữa đã làm dấy lên sự lo ngại về làn sóng tháo chạy khỏi Trung Quốc - một quốc gia vốn được coi là một cường quốc về thiết bị công nghệ.
HP và Dell, các nhà sản xuất máy tính cá nhân số 1 và số 3 thế giới với bao trùm khoảng 40% thị trường toàn cầu, đang lên kế hoạch rời nhà máy khỏi Trung Quốc và tái phân bổ tới 30% sản lượng sản xuất máy tính xách tay của họ ra một số quốc gia khác.
Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét chuyển một số nhà máy của mình ra khỏi Đại lục. Các nhà sản xuất máy tính hàng đầu khác như Lenovo Group, Acer và Asustek Computer cũng đang cân nhắc các kế hoạch di dời của mình.
Làn sóng dời các nhà máy khỏi Trung Quốc vốn đã âm ỷ từ lâu do cuộc chiến thương mại dai dẳng giữa Washington và Bắc Kinh. Mặc dù mới đây tại Hội nghị G20 được tổ chức ở Osaka, Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thống nhất tạm thời đình chiến.
Nhưng nhiều nhà đầu tư “hiểu chuyện” lại chẳng dám hy vọng nhiều về một quyết định mang tính chất đột phá giữa hai ông lớn để có thể chấm dứt cuộc chiến hao tài tốn của kia. Họ cho rằng tình hình vẫn còn quá bấp bênh, trong khi chi phí gia tăng ở Trung Quốc là một lý do khác khiến các nhà sản xuất cân nhắc các lựa chọn thay thế.
Sự dịch chuyển của các thương hiệu sản xuất máy tính lớn khỏi thị trường Trung Quốc có nguy cơ làm suy yếu cường quốc sản xuất công nghệ lớn nhất thế giới.
Những động thái này sẽ là một cú đánh mạnh vào thị trường xuất khẩu hàng điện tử của Trung Quốc - vốn được xem là động lực thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Trong khái niệm của rất nhiều người tiêu dùng tại khắp các quốc gia thì Trung Quốc là nhà sản xuất máy tính cũng như điện thoại thông minh lớn nhất thế giới.
Theo số liệu của cơ quan dữ liệu Trung Quốc QianZhan thì tổng số thặng dư thương mại trong lĩnh vực xuất nhập khẩu ngành hàng điện tử của Trung Quốc đã tăng vọt 136 lần, từ mức hơn 10 tỷ USD năm 1991 lên mức 1,35 nghìn tỷ USD trong năm 2017. Tuy nhiên, khi cuộc chiến thuế quan giữa Washington và Bắc Kinh nổ ra, nhiều công ty công nghệ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc xung đột thương mại này
Các nhà máy sản xuất máy chủ, chứa trung tâm dữ liệu quan trọng như Quanta Computer, Foxconn Technology và Inventec - đều đã chuyển một số nhà máy ra khỏi Trung Quốc và tìm đến các thị trường mới như Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh mối đe dọa về thuế quan bổ sung, cũng như làm giảm bớt những lo ngại của khách hàng về các yêu sách tiềm năng của Mỹ.
Một CEO giấu tên của một nhà máy sản xuất máy chủ tại Đài Loan cho biết: "Sau khi thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc ... có hiệu lực vào ngày 24 tháng 9, ngay lập tức trong tháng 10, chúng tôi bắt đầu kế hoạch sản xuất và vận hành máy chủ bên ngoài Trung Quốc”.
Những động thái này đang làm dấy lên mối lo ngại về nguy cơ người lao động mất việc làm ở Trung Quốc, kéo theo đó là đà tăng trưởng kinh tế của đất nước sẽ tiếp tục suy giảm.
Mỹ có thể sẽ cảm thấy một số tác động tiêu cực từ sự thay đổi này vì "các sản phẩm điện tử có thể đắt hơn", Darson Chiu, một nhà kinh tế chuyên về thương mại tại Viện nghiên cứu kinh tế Đài Loan nhận định. Thế nhưng ông Chiu cho biết thêm: “Mặc dù vậy, Trung Quốc chịu thiệt hại từ cuộc chiến thương mại nhiều hơn phía Mỹ. Và giới chức Bắc Kinh cần chuẩn bị tinh thần cho một sự tuột dốc tiếp tục của phần còn lại của nền kinh tế, cùng với đó là nguy cơ thất nghiệp của hàng trăm triệu lao động Trung Quốc".
HP và Dell đã sản xuất khoảng 70 triệu máy tính xách tay, cung cấp cho thị trường toàn cầu vào năm ngoái. Các nhà máy sản xuất của HP và Dell chủ yếu đặt tại các thành phố Trùng Khánh và Côn Sơn của Trung Quốc. Hai thành phố này được xem là hai thủ phủ sản xuất máy tính xách tay lớn nhất thế giới.
Nhưng Trùng Khánh - đang mất dần sự tỏa sáng với các tập đoàn điện tử đa quốc gia. Theo lời của một quan chức chính quyền địa phương, HP đã hạ dự báo sản lượng máy tính xách tay của mình xuống dưới 10 triệu máy. Con số này chỉ gần một nửa sản lượng của HP hai năm trước.
HP đã vạch ra kế hoạch chuyển khoảng 20% đến 30% sản lượng sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Công ty HP đang xem xét dần dần xây dựng chuỗi cung ứng mới ở Thái Lan hoặc Đài Loan. Sự thay đổi sản xuất sản phẩm này có thể bắt đầu sớm nhất là vào cuối quý III/2019.
Dell đã bắt đầu "chạy thử" chương trình sản xuất máy tính xách tay ở Đài Loan, Việt Nam và Philippines, Giới quan sát cho rằng các công ty này muốn tránh sự sụp đổ từ cuộc chiến thương mại nhưng cũng lo ngại về sự thiếu hụt công nhân nhà máy và chi phí gia tăng ở Trung Quốc.
Mark Williams, một nhà kinh tế Trung Quốc tại công ty nghiên cứu toàn cầu Capital econom nói: "Có rất nhiều việc mà các nhà nhà hoạch định chính sách Trung Quốc cần phải giải quyết trong thời gian ngắn, để có thể ứng phó kịp thời với làn sóng các nhà xuất khẩu di dời khỏi Trung Quốc".
Khi được hỏi về làn sóng tháo chạy khỏi Đại lục, Acer và Asustek đều xác nhận rằng họ đang xem xét tính khả thi của việc di chuyển một số nhà máy sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Dell từ chối bình luận về sự thay đổi trong kế hoạch sản xuất nhưng cho biết họ mong chờ "chính phủ Mỹ và Trung Quốc tiếp tục đối thoại để giải quyết các vấn đề còn tồn tại" và hy vọng sẽ thấy một thỏa thuận. Trong khi đó, HP, Google, Microsoft, Sony, Nintendo, Lenovo và Amazon đã từ chối trả lời câu hỏi này.
An Chi (Diễn đàn Doanh nghiệp)