MỖI NĂM VỀ NHÀ VÀI LẦN
Sớm mai, ông Lê Văn Nồng (43 tuổi, ở P.Phổ Thạnh, TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi) lái ghe lướt sóng ra biển. Đến nơi đã định, ông neo ghe rồi nổ máy bơm dưỡng khí và cẩn thận kiểm tra dụng cụ mang theo bên mình. Ông ngậm ống dưỡng khí, đeo kính lặn và rời ghe. Ghềnh đá nơi đáy biển hiện ra trong mắt. Đá lớn nhỏ xếp chồng lên nhau như núi non trên cạn. Đá tạo thành hang hốc cho cá, tôm, cua, ốc, bạch tuộc... trú ngụ, lượn lờ tìm kiếm thức ăn.
Nhiều ghềnh đá lớn với lòng hang rộng và sâu hoắm khiến người yếu vía e sợ. Thế nhưng ông Nồng vô cùng thích thú khi gặp hang như thế, bởi nơi ấy thường có cá to săn mồi. Ông cẩn thận kiểm tra súng bắn tên sắt mang theo bên mình. Khi phát hiện con mồi, ông liền giương súng ngắm chuẩn rồi lẫy cò.
"Khu vực biển Mỹ Á (P.Phổ Quang, TX.Đức Phổ) có nhiều ghềnh đá lớn lắm, hang hốc nhiều và rộng. Có những hang rộng như nhà lầu, có nhiều cá lớn, mỗi con nặng hàng chục cân. Bắt được cá như thế sướng lắm...", ông Nồng tâm sự.
Vừa về bờ sau chuyến đánh bắt dài ngày trên biển, ngư dân Huỳnh Hiếu (ở P.Phổ Thạnh) hồ hởi chuyện trò với bạn bè. Sau hơn 2 tháng đi bạn (làm thuê) trên tàu cá khai thác hải sản vùng biển phía bắc, ông Hiếu nhận được gần 100 triệu đồng. Nhiều năm theo nghề đánh bắt hải sản, ông Hiếu cùng nhiều ngư dân khác đi khắp các vùng biển của Tổ quốc, từ ngư trường phía nam cho đến phía bắc, rồi Hoàng Sa, Trường Sa…
Ông cùng bạn chài cặm cụi làm việc trên boong tàu, bất chấp mưa gió hay trưa nắng rát da. Sau khi kéo lưới, mọi người vội vã phân loại và đưa hải sản vào hầm chứa ướp lạnh bất kể đêm ngày. Giấc ngủ của họ chập chờn trên sóng nước giữa biển cả bao la.
Khi hải sản đánh bắt được nhiều, chủ tàu gửi cho tàu cùng tổ đội đoàn kết chuyển vào bờ để bán và mua thực phẩm trở ra biển. Họ lần lượt thay phiên nhau vào bờ - ra biển như thế để giảm chi phí giữa thời buổi khó khăn. "Chúng tôi ở trên biển chứ ít khi vào bờ. Nếu có vào thì cũng trở ra biển chứ không về nhà vì ở xa quê. Mỗi năm về một vài lần thôi...", ông Hiếu thổ lộ.
ĐỚN ĐAU KHÔN CÙNG
Sắp bước sang tuổi 60, ông Võ Lệ (ở tổ dân phố Thạnh Đức 2, P.Phổ Thạnh) nếm trải bao ngọt bùi lẫn đớn đau từ biển cả. 17 tuổi, ông rời mái trường lên tàu cá do người anh cả điều khiển, lênh đênh sóng nước mưu sinh. Tàu cá vỏ gỗ với chiều dài hơn 12 m, hành nghề lưới rê của gia đình ông lúc bấy giờ có giá trị khá lớn. Chiều phai nắng, ông cùng anh trai và 5 ngư dân lên tàu xuất bến, ra cách bờ chừng 7 hải lý thì cùng nhau buông lưới.
Khi lưới được kéo lên sàn tàu, cá thu, cá ngừ với trọng lượng từ 1 kg trở lên giãy đành đạch. Mọi người vội gỡ cá ra khỏi lưới rồi cho vào dụng cụ bảo quản. Tàu quay mũi vào bờ khi bình minh ló dạng. Sớm tinh mơ, trên bến dưới thuyền rộn ràng tiếng nói cười, ngã giá bán mua. Từng giỏ cá tươi được ông Lệ và bạn chài chuyển lên bờ bán cho thương lái. "Lúc đó, giá cá thấp nhưng đánh bắt được nhiều nên cuộc sống thoải mái", ông Lệ nói.
Sau nhiều năm tích cóp, ông Lệ cùng anh trai hùn vốn sắm tàu cá và ngư cụ hành nghề lưới vây rút. Biển cả cho cá tôm để ông cùng bạn chài nuôi sống gia đình. Rồi ông bán tàu để mua chiếc khác, chuyển sang hành nghề giã cào với hy vọng cuộc sống khá hơn.
Năm 2015, ông Lệ và con trai đầu tư 2,8 tỉ đồng mua đôi tàu với chiều dài mỗi chiếc gần 20 m rồi cải hoán, nâng tổng công suất lên 900 CV để vươn khơi đánh bắt dài ngày trên biển. Trong đó, vốn vay ngân hàng 2 tỉ đồng. Hải sản ngày càng cạn kiệt nên nhiều chuyến ra khơi lỗ vốn, cuộc sống khó khăn dần.
Giữa năm 2019, chiếc tàu lớn chở hầu hết ngư cụ bị chìm trên biển. Ông Lệ rao bán tàu nhỏ để trả bớt nợ nhưng không có người mua. Ngân hàng giữ tàu, tháo rời từng bộ phận để bán nhưng chỉ được 90 triệu đồng.
"Cha con tôi mua bảo hiểm tàu cá nhưng do có thiếu sót trong việc cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá và giấy phép khai thác thủy sản nên công ty bảo hiểm từ chối bồi thường. Tôi làm đơn gửi tòa án nhưng chưa giải quyết dứt điểm...", ông Lệ nói.
Tháng 8.2024, ông Lệ chết lặng khi nhận tin con trai Võ Thái Sinh mất tích giữa sóng nước. Tàu cá chở Sinh và 11 ngư dân bị tàu hàng đâm chìm trên vùng biển phía bắc, 8 người được cứu vớt, Sinh cùng 3 bạn chài khác bị sóng nhấn chìm. Vợ ông là bà Thái Thị Tiến ngã ra bất tỉnh. Sau nhiều ngày tìm kiếm không phát hiện tung tích, gia đình xây mộ gió cho anh Sinh theo phong tục bao đời truyền lại.
Nỗi đau còn chưa nguôi thì tai họa lại ập đến gần 3 tháng sau đó. Con trai nhỏ của ông là Võ Thái Thạch bị sóng nhấn chìm khi đang mưu sinh trên biển sáng 23.11.2024. Tàu đánh bắt cách bờ chừng 500 m thì bị sóng nhấn chìm, 4 ngư dân chới với giữa cơn cuồng nộ của biển. Người dân ngồi trên bờ câu cá bơi ra cứu được 3 ngư dân, còn Thạch chìm vào lòng biển.
Nhận tin dữ, bà Tiến mê man rồi buông tiếng khóc mỗi khi hồi tỉnh. Ông Lệ như người mất hồn, cuốc bộ dọc theo bờ biển, thắp nhang khấn vái cầu mong con thoát nạn. Dân làng dìu ông về nhà trong nỗi xót xa. Hôm sau, lực lượng cứu nạn phát hiện thi thể Thạch dạt vào bờ.
"Ở đây có người làm giàu từ biển và cũng có người sạt nghiệp vì biển, có người chết khi mưu sinh trên biển… Nhưng gia đình ông Lệ mất mát quá lớn, mất 2 con trai, tàu cá bị chìm, nhà cửa thế chấp vay vốn cũng bị ngân hàng kê biên để bán thu hồi nợ. Cuộc sống hết sức khó khăn...", ông Võ Ngọc Duyên, Tổ trưởng tổ dân phố Thạnh Đức 2, chia sẻ... (còn tiếp)
Theo Trang Thy (TNO)