Văn hóa

Văn học - Nghệ thuật

Món quê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Thời lúa gạo khan hiếm, nồi cơm của nhiều nhà thường độn đến một nửa. Dù có luân phiên khoai lang, khoai mì, đậu, bắp nhưng ăn mãi cũng ngán. Từ nguồn hoa màu làm được, người dân quê tôi tìm cách chế biến ra nhiều món có thể thay cơm bữa sớm, bữa tối trong ngày. Phổ biến nhất là món bột nhứt khuấy.
Bột nhứt là tinh bột được “chiết xuất” từ củ mì tươi, có giá trị nhất trong các loại bột mì như bột mì khô, bột nhì. Ngày xưa, người nông dân làm ra nó bằng cách mài rồi chà, lọc. Sau mùa thu hoạch mì, nhà nào cũng trữ vài lu hay vại bột nhứt. Hết gạo, chỉ cần xắn một miếng, khuấy chín ăn trừ bữa.
Việc khuấy bột không khó nhưng nếu không tập trung thì rất dễ bị sống. Tùy vào ý thích ăn loãng hay đặc mà cho lượng nước phù hợp, đánh tan bột, đổ vào chảo, dùng đôi đũa cái quậy liên tục, đều đặn đến khi nào chín thì nhấc khỏi bếp. Nếu khuấy không khéo, bột bị vón lại như viên cuội trắng, ngoài chín nhưng trong sống nhăn, ăn không được. 
Vì thế, con gái nơi khác về làm dâu làng tôi trước hết phải tập khuấy bột, rồi “học ăn” bột nữa! Có những chuyện dở khóc dở cười khi ăn: cô con dâu mới lần đầu cầm đũa dích bột lóng ngóng, bột văng vào mặt, cả nhà được một trận cười. Hay như bột mới chín, bên ngoài hơi nguội nhưng bên trong rất nóng, cho vào miệng là rộp cả lưỡi, vội nuốt cho trôi nhưng chạy đến đâu cứ tưởng ruột phồng đến đó, nước mắt nước mũi túa ra ròng ròng!
Ảnh minh họa : Internet
Ảnh minh họa : Internet
Miếng bột cháy ăn rất ngon, lúc còn trên bếp nóng hôi hổi, giòn rụm, bọn trẻ con rất thích. Để có nó thì phải dùng bếp củi, chảo gang, phi hành rồi khuấy cho đến khi thấy có tấm cháy là lật mặt đó lên, gỡ ra. Muốn ăn nữa thì đợi có lớp cháy mới. Cứ như thế một lúc hết nhẵn cả chảo bột!
Bột nhứt không kén nước chấm, xì dầu hay mắm cái đều được. Nhưng ngon nhất vẫn là nước mắm nhỉ dằm cá rô đồng nướng. Ăn mắm nhỉ không cần nhiều gia vị, thêm tỏi, bột ngọt hoặc đường thì sẽ làm mất mùi vị đặc trưng của nước mắm. Càng không nên cho ớt xanh vào vì sẽ làm cho nước mắm mất màu. Chỉ cần xắt một ít ớt bay chín đỏ bỏ vào là ngon nhất. Cá rô đồng thì phải nướng bếp than, phải đang nóng thì mới thơm ngon, dằm vào nước mắm nghe xèo xèo, kẹp với bột nhứt ăn đến mức đứng dậy không nổi!
Bột nhứt có tính mát, lại dễ khuấy, dễ ăn nên được dùng thường xuyên và rộng khắp ở làng quê. Người mẹ sau sinh ăn vào để có sữa cho em bé. Bọn trẻ nhờ thế mà lớn lên. Ngày nay, bột nhứt khuấy chấm mắm nhỉ dằm cá rô đồng trở thành đặc sản của quê tôi. Ngoài việc khuấy, bột nhứt còn chế biến rất nhiều món ngon khác, góp phần làm nên văn hóa ẩm thực Việt Nam.
 PHAN VĂN THIÊN

Có thể bạn quan tâm