Sổ đỏ (hay giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi cá nhân, tập thể khi đảm bảo và công nhận quyền lợi hợp pháp của chủ sở hữu đó trên diện tích mảnh đất được cấp phép. Chính vì vậy mua đất không có sổ đỏ là hành động mang nhiều rủi ro đã được nhiều chuyên gia cảnh báo.
Khó xác minh chính xác nguồn gốc của đất
Đây có lẽ là rủi ro lớn nhất mà người mua phải đối diện khi không biết rằng mảnh đất mình mua có đang trong tình trạng bị lấn chiếm, tranh chấp, đất nông nghiệp và thậm chí là đất đã có quyết định thu hồi… hay không. Chính vì thế mà người mua có thể sẽ phải đối mặt với những tranh chấp về pháp lý bất cứ lúc nào.
Dễ xảy ra tranh chấp
Theo khoản 3, Điều 188 Luật Đất đai (2013) quy định: “Việc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất phải đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính".
Theo quy định trên, khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và việc chuyển nhượng chỉ có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính.
| Thực tế cho thấy, có rất nhiều tranh chấp giao dịch đất đai, nhà cửa liên quan đến sổ đỏ. Đồ họa: Kim Nhung |
Về pháp lý khi không đăng ký biến động dù một bên đã trả tiền cho bên kia nhưng người sử dụng đất vẫn không thay đổi. Hay nói cách khác, dù đã trả tiền nhưng không có quyền sử dụng đất. Việc chuyển nhượng không đúng quy định của pháp luật sẽ không tồn tại quan hệ chuyển nhượng. Nếu như không có sổ đỏ, không có giấy tờ biên nhận, hợp đồng hoặc người làm chứng thì dễ xảy ra các tranh chấp không đáng có như đòi lại quyền sử dụng đất,…
Không được thế chấp để vay tiền
Theo khoản 3, Điều 188 Luật Đất đai (2013) thì việc thế chấp quyền sử dụng đất được tiến hành khi có sổ đổ. Khi mảnh đất không có sổ đỏ, đồng nghĩa với việc ngân hàng sẽ không chấp nhận cho bạn thế chấp để vay tiền vì rủi ro mất trắng một khoản cho vay là rất lớn.
Khó thực hiện các quyền của người sử dụng đất
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, người sử dụng đất sẽ có một số quyền như: chuyển nhượng, tặng cho hay thế chấp,… đối với mảnh đất thuộc quyền sở hữu của mình. Và nếu như đất không có sổ đỏ thì người mua sẽ bị hạn chế, thậm chí là không thể thực hiện được các quyền nêu trên.
Bị thu hồi và không được bồi thường
| Từng có nhiều trường hợp bị treo “sổ đỏ” vì chủ đầu tư đem thế chấp bên ngoài. Điển hình như vụ việc 192 hộ dân sinh sống tại Khu nhà ở Thiên Long (Phường 5, Thành phố Bạc Liêu) dù đã thanh toán tiền cho chủ đầu tư nhưng gần 5 năm nay họ không nhận được “sổ đỏ”. |
Nếu mảnh đất bạn mua không có sổ đỏ, lại chẳng may thuộc diện thu hồi để phục vụ việc thi công các dự án công cộng của Nhà nước thì dĩ nhiên là bạn sẽ không được bồi thường bất cứ một khoản nào giống như đất đã quy hoạch, có sổ đỏ đầy đủ.
Khó bán lại
Đa số những mảnh đất không có sổ đỏ thì rất “kén” người mua bởi đa phần ai cũng mang tâm lý e dè, sợ rủi ro. Đất không có sổ đỏ, tức tính an toàn không cao và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Như vậy, đứng trước các rủi ro về mặt pháp lý nêu trên, người mua đất cần cân nhắc kĩ việc mua bán đất khi chưa có sổ đỏ, tránh tiền mất, tật mang.
KIM NHUNG (LĐO)