Phát triển lưới điện phục vụ nông thôn, miền núi

Với đặc thù quản lý cung ứng điện trên địa bàn miền Trung-Tây Nguyên, Tổng Công ty Điện lực miền Trung (trước đây là Công ty Điện lực 3) xác định công tác điện nông thôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Bởi lẽ, nó góp phần xây dựng cơ sở hạ tầng, từng bước chuyển đổi phương thức sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao đời sống người dân trên địa bàn.

Từ những năm 90 của thế kỷ trước, các dự án đưa điện về nông thôn đã được khởi động. Dự án đưa điện về 120 xã nông thôn giai đoạn 1998-1999 với tổng số vốn đầu tư gần 200 tỉ đồng là dự án đầu tiên Tổng Công ty triển khai thực hiện theo mô hình chủ đầu tư trực tiếp quản lý, điều hành dự án.

Hướng dẫn nhân dân cách sử dụng các thiết bị điện. Ảnh: Đức Thanh

Giai đoạn 2000-2001, Tổng Công ty đã hoàn thành 43 công trình hoàn thiện chống quá tải lưới điện. Điểm khó của các công trình này là phải thi công trong điều kiện lưới điện đang vận hành yêu cầu phải đảm bảo việc cấp điện liên tục cho các hộ dân, đóng điện kịp thời đáp ứng yêu cầu chống quá tải lưới điện góp phần giảm tổn thất điện năng. Trong giai đoạn này, Tổng Công ty đã triển khai thực hiện thành công dự án năng lượng nông thôn I (REI) dùng vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) có tổng vốn đầu tư hơn 767 tỉ đồng, đưa điện về 249 xã và cụm xã, cấp điện cho hơn 65 ngàn hộ đồng bào 10 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên. Quy mô xây dựng 4.918 km đường dây trung-hạ áp, 1.360 TBA tổng dung lượng 53.209 KVA. Đây là dự án có quy mô lớn lại được triển khai trên địa bàn rộng, hầu hết các xã trong dự án là những xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, điều kiện địa hình thi công núi cao cách trở, thủ tục đầu tư phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của tổ chức cho vay. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 3 năm (2001-2004) toàn bộ dự án đã hoàn thành, đảm bảo kế hoạch đề ra. Đây là dự án được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và WB đánh giá cao.

Cũng trong giai đoạn này, các công trình đưa điện về các xã đặc biệt khó khăn sử dụng vốn tự có của ngành điện như: Công trình đường dây và TBA 35 kV Vĩnh Điện-Nam Phước, TBA Trung gian 35 kV Đức Phổ-Sa Huỳnh; các công trình cấp điện các xã Trà Xinh, Trà Thanh (Quảng Ngãi); Măng Bút, Ngok Linh, Mường Hoong, Ngoc Tem, Đak Ring, Mô Rai (Kon Tum); Ia Khai, Ia Ga, Yang Nam, Kon Pne (Gia Lai)... Đến cuối năm 2004, bản đồ điện khí hóa nông thôn khu vực miền Trung có sự thay đổi vượt bậc, tỷ lệ số xã có điện đạt 98% và số hộ được sử dụng điện đạt tỷ lệ 86% vượt mức yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ.

Hiện nay, Tổng Công ty đang khẩn trương thực hiện dự án năng lượng nông thôn II (REII) phần trung áp có tổng vốn đầu tư gần 440 tỉ đồng, thực hiện ở 241 xã thuộc các tỉnh Quảng Bình, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên, thời gian thực hiện 2005-2011. Đến nay, Tổng Công ty đã hoàn thành đóng điện 121 xã, đang tích cực triển khai dự án cấp điện cho 852 thôn buôn 4 tỉnh Tây Nguyên để cấp điện cho 70.600 hộ dân với tổng vốn đầu tư 1.122 tỉ đồng. Đây là dự án rất phức tạp, triển khai trên địa bàn rộng, rải rác, địa hình hiểm trở, lại triển khai với thời gian rất ngắn (2007-2009). Bằng quyết tâm cao, đến nay dự án đã cơ bản hoàn thành, khối lượng ước đạt khoảng hơn 90%. Trước Tết Nguyên đán Canh Dần 2010, đơn vị đã hoàn thành đóng điện và lắp đặt công tơ, mạng điện trong nhà tại 750 thôn buôn; có thêm 56.000 hộ có điện đón Tết; dự kiến quý II-2010 hoàn thành toàn bộ dự án.

Tổng Công ty cũng đang tích cực triển khai các thủ tục đầu tư dự án cải tạo lưới điện phân phối tại các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai; dự án cải tạo lưới điện tại các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Gia Lai, Kon Tum, Đak Lak và Đak Nông…

Các dự án đưa điện về nông thôn, miền núi khu vực miền Trung-Tây Nguyên đã và đang được khẩn trương thực hiện. Đến cuối năm 2009 đã có 99,2% số xã và hơn 95% số hộ dân nông thôn miền Trung- Tây Nguyên đã sử dụng điện lưới. Lưới điện vươn xa về các buôn làng, mang đến những đổi thay tốt đẹp cho các vùng miền, đóng góp tích cực vào sự phát triển các địa phương.