*Kiến nghị:
Ngày 10-2-2023, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 05/2023/QĐ-UBND quy định về mức hỗ trợ khám-chữa bệnh từ quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh, tại quy định này có giao Sở Y tế hướng dẫn trình tự, thủ tục theo đúng quy định của pháp luật.
Đến nay, Sở Y tế đã có văn bản hướng dẫn chưa, nếu chưa có văn bản hướng dẫn thì đề nghị Sở Y tế sớm ban hành văn bản hướng dẫn để người dân và đặc biệt là người nghèo, người dân tộc thiểu số, người mắc bệnh ung thư và các bệnh hiểm nghèo khác được tiếp cận và thụ hưởng chính sách.
Trả lời:
Căn cứ Quyết định số 139/2002/QĐ-TTg ngày 15-10-2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc khám-chữa bệnh cho người nghèo; Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg ngày 1-3-2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 139/2002/QĐ-TTg ngày 15-10-2002 về khám-chữa bệnh cho người nghèo (gọi tắt là Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg).
Ủy ban nhân dân tỉnh đã thành lập Ban Quản lý quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo theo Quyết định số 13/QĐ-UBND ngày 8-1-2013 (thời điểm này liên Bộ Y tế và Bộ Tài chính chưa ban hành Thông tư liên tịch số 33/2013/TTLT-BYT-BTC ngày 18-10-2013 hướng dẫn tổ chức thực hiện Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg). Thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Y tế (tại Công văn số 7626/BYT-KH-TC ngày 8-11-2012) và chỉ đạo của UBND tỉnh (tại Công văn số 4110/UBND-VHXH ngày 30-11-2012) Sở Y tế đã chỉ đạo các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh triển khai hỗ trợ tiền ăn, tiền đi lại cho bệnh nhân nghèo từ ngày 1-5-2013; đồng thời UBND tỉnh đã tạm ứng cho Ban Quản lý quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo 3 tỷ đồng để hỗ trợ cho bệnh nhân nghèo.
Đến ngày 19-11-2013, UBND tỉnh ban hành Công văn số 4017/UBND-KTTH đề nghị Ban Quản lý quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tạm thời chưa thực hiện chế độ của quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo, do “Trung ương chưa có hướng dẫn, chưa bổ sung kinh phí cho quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh; thu ngân sách của tỉnh gặp rất nhiều khó khăn, không cân đối được nhiệm vụ chi; giao Sở Tài chính tổng hợp từng nội dung chi của các cơ sở y tế báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30-11-2013”.
Tổng kinh phí đã hỗ trợ cho người nghèo từ ngày 1-5-2013 đến ngày 21-11-2013 của các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh là 6,1 tỷ đồng; số còn lại là 3,1 tỷ đồng các đơn vị phải tạm ứng từ các nguồn thu viện phí để hỗ trợ người nghèo.
Để giảm bớt khó khăn cho các đơn vị, Sở Y tế đã đề xuất cấp thẩm quyền xem xét cấp kinh phí 3,1 tỷ đồng còn thiếu của các cơ sở y tế đã thực hiện hỗ trợ cho bệnh nhân nghèo năm 2013, nhưng trong điều kiện của tỉnh chưa cân đối chi trả được.
Năm 2017, quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo được tiếp nhận số tiền 922 triệu đồng từ Bảo hiểm Xã hội tỉnh Gia Lai (kết dư bảo hiểm y tế năm 2015), do kinh phí ít nên chưa đủ để triển khai các hoạt động.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Sở Y tế đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 877/QĐ-UBND ngày 15-9-2020 về việc phê duyệt Điều lệ hoạt động quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh Gia Lai và Quyết định số 05/2023/QĐ-UBND ngày 10-2-2023 về việc ban hành Quy định về mức hỗ trợ khám-chữa bệnh từ quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh Gia Lai. Về pháp lý của quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo đến nay cơ bản đủ.
Sau khi Quyết định số 05/2023/QĐ-UBND của UBND tỉnh được ban hành, Sở Y tế đã xây dựng dự toán kinh phí hỗ trợ khám-chữa bệnh cho người nghèo năm 2023 và 2024 trình Sở Tài chính (theo Công văn số 2557/TTr-SYT ngày 25-7-2023), nhưng chưa được Sở Tài chính thống nhất trình UBND tỉnh, vì Bộ Tài chính có Công văn số 2790/BTC-HCSN ngày 28-3-2023 đề nghị địa phương không cấp kinh phí hoạt động cho quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo từ nguồn ngân sách Nhà nước.
Do đó trong khoảng thời gian từ ngày 22-11-2013 đến nay ngành y tế không triển khai hoạt động hỗ trợ khám-chữa bệnh từ quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh.
Theo Công văn số 2791/BTC-HCSN ngày 28-3-2023 của Bộ Tài chính gửi Bộ Y tế và Công văn số 2790/BTC-HCSN ngày 28-3-2023 của Bộ Tài chính gửi UBND tỉnh Đắk Nông về việc hoạt động của quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo, có nêu: Căn cứ quy định tại Điều 89 Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009; Điều 111 Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023; Luật Bảo hiểm y tế năm 2008; khoản 11 Điều 8 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015; khoản 3 Điều 26 Nghị định số 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ (quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập), đề nghị địa phương không cấp kinh phí hoạt động cho quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo từ nguồn ngân sách nhà nước (nguồn kinh phí này có thể sử dụng từ nguồn viện trợ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân và các nguồn kinh phí khác theo quy định của pháp luật).
Đồng thời Bộ Tài chính đề nghị Bộ Y tế rà soát sửa đổi hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi Quyết định số 139/2002/QĐ-TTg, Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg và Thông tư liên tịch số 33/2013/TTLT-BYT-BTC cho phù hợp với các văn bản pháp luật nêu trên.
Một số tỉnh cũng đã dừng hoạt động của quỹ này; đồng thời Sở Tài chính tỉnh Gia Lai cũng có văn bản đề cập nội dung tương tự và không thống nhất việc trình cấp thẩm quyền bố trí kinh phí cho quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo tỉnh Gia Lai từ nguồn ngân sách nhà nước.
Qua đợt giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh trong tháng 9-2023 về thực hiện khám-chữa bệnh cho người nghèo trên địa bàn tỉnh; tại Báo cáo kết quả giám sát số 437/BC-MTTQ-BTT ngày 20-10-2023, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh nhận định: Quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo triển khai thực hiện không ổn định do các văn bản hướng dẫn ở Trung ương chưa thống nhất nên khó áp dụng; đồng thời Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã đề xuất với Trung ương: “Đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo theo Quyết định số 14/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023” và đề nghị “Các bộ, ngành cần có văn bản hướng dẫn cụ thể, phù hợp với các quy định hiện hành để triển khai hoạt động của quỹ khám-chữa bệnh cho người nghèo được thông suốt và hiệu quả”.