Đó là quan điểm của Bộ Công thương khi công bố triển khai lộ trình áp dụng thí điểm cơ chế 2 thành phần, gồm giá công suất và giá điện năng.
 |
Bộ Công thương sẽ thí điểm cơ chế giá điện 2 thành phần |
Khuyến khích sử dụng điện hiệu quả
Bộ Công thương cho rằng, biểu giá bán lẻ điện hiện nay chỉ áp dụng một thành phần giá điện năng (đồng/kWh), chưa tạo ra tín hiệu giá bán điện phản ánh đúng chi phí bởi hành vi sử dụng điện gây ra cho hệ thống điện; chưa khuyến khích khách hàng nâng cao hệ số phụ tải điện.
Theo kinh nghiệm quốc tế, các nước trong khu vực và trên thế giới đã áp dụng giá điện 2 thành phần để đưa ra tín hiệu đúng cho cả bên sản xuất điện và bên tiêu thụ điện cùng nâng cao hiệu quả kinh tế từ việc phân bổ, sử dụng nguồn lực hợp lý.
Bộ Công thương cho rằng áp dụng thêm thành phần giá công suất (đồng/kW hoặc đồng/kVA) mục tiêu là làm cho khách hàng phải luôn quan tâm đến chế độ sử dụng điện của mình để giảm hóa đơn tiền điện mà họ phải trả.
Tác động này giúp ngành điện giảm được công suất mang tải cực đại của hệ thống điện (Pmax), tăng khả năng huy động các nguồn phát, nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị ngành điện của khách hàng thông qua chỉ số Tmax (thời gian sử dụng công suất cực đại).
Ngoài ra, cơ chế giá điện 2 thành phần sẽ khuyến khích khách hàng sử dụng điện hiệu quả, nâng cao hệ số phụ tải điện và tiết kiệm được tiền điện; giúp giảm việc đầu tư công suất nguồn và mở rộng lưới điện (giảm chi phí tránh được) để đáp ứng nhu cầu điện cho khách hàng và thu hồi được chi phí đầu tư đối với khách hàng đăng ký công suất lớn nhưng sử dụng ít hơn so với mức công suất đã đăng ký.
Bộ Công thương khẳng định, việc áp dụng đem lại lợi ích cho cả khách hàng và đảm bảo thu hồi được chi phí đầu tư của ngành điện nên cơ chế này được xem như biện pháp quản lý nhu cầu phụ tải tự nhiên.
Chưa ảnh hưởng đến tiền điện của khách hàng
Bộ Công thương khẳng định, giá bán điện 2 thành phần có nhiều ưu thế vượt trội với mục tiêu tính đúng, tính đủ chi phí mà người tiêu dùng điện gây ra cho hệ thống, để áp dụng được đòi hỏi hệ thống đo đếm được 2 thành phần điện năng (kWh) và công suất.
Hiện nay, các tổng công ty điện lực đã triển khai áp dụng công tơ điện tử có khả năng đo công suất và điện năng đối với hầu hết các khách hàng sử dụng điện cho mục đích sản xuất, kinh doanh (những khách hàng thuộc đối tượng áp dụng giá điện theo thời gian sử dụng điện trong ngày - TOU).
Cập nhật đến năm 2019, cả nước lắp đặt hơn 523.000 công tơ TOU cho tất cả các khách hàng đủ điều kiện áp dụng biểu giá TOU, như khách hàng sản xuất và kinh doanh dịch vụ. Hạ tầng ngành điện (công nghệ thông tin, hệ thống đo đếm) cũng sẵn sàng cho việc áp dụng biểu giá điện hai thành phần.
Phân tích cụ thể về những tác động, Bộ Công thương nhận định, việc áp dụng biểu giá này sẽ làm thay đổi hành vi cơ bản về tính chất sử dụng điện, tác động trực tiếp đến chế độ sử dụng điện của khách hàng, hóa đơn tiền điện và cả hệ thống điện. Do đó, cần phải có lộ trình thử nghiệm trên giấy, công tác tuyên truyền để khách hàng hiểu, áp dụng và có giai đoạn thí điểm.
Bộ Công thương khẳng định, việc áp dụng thí điểm cơ chế giá bán điện 2 thành phần bước đầu chỉ mang tính chất tính toán, nghiên cứu ứng dụng và không ảnh hưởng tới tiền điện của khách hàng sử dụng điện, do khách hàng tiếp tục trả tiền điện theo biểu giá điện hiện hành.
Do áp dụng thí điểm thông qua dữ liệu đo đếm từ công tơ điện nên sẽ chưa tác động điều chỉnh hành vi sử dụng điện trực tiếp tới khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và đem lại hiệu quả cho khách hàng.
Tuy nhiên, Bộ Công thương nhấn mạnh, triển khai thí điểm là việc làm cần thiết để đánh giá, tính toán được khoản tiền điện chênh lệch giữa biểu giá điện hiện hành và biểu giá điện 2 thành phần nhằm giúp cơ quan quản lý xây dựng cơ chế giá điện hai thành phần khi áp dụng phù hợp với thực tế.
Ở thời điểm hiện tại, việc áp dụng giá điện 2 thành phần mới ở bước nghiên cứu thí điểm trên giấy đối với nhóm khách hàng sản xuất kinh doanh, chưa áp dụng với khách hàng sinh hoạt. Sau khi thí điểm, Bộ Công thương tiếp tục nghiên cứu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định việc triển khai áp dụng phù hợp.
