Với nguồn nguyên liệu dồi dào cũng như thị trường rộng mở, Công ty TNHH Quicornac đã tạo ra nhiều cơ hội cho người trồng chanh dây trong khai thác hiệu quả loại cây trồng này tại Gia Lai.
Tiềm năng thị trường xuất khẩu
Chanh dây được xác định là 1 trong 4 loại cây ăn quả xuất khẩu chủ lực của tỉnh, là cây trồng chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội, hướng đến xuất khẩu.
Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, Gia Lai đang đứng đầu cả nước về diện tích chanh dây. Theo thống kê, cuối năm 2023, tổng diện tích chanh dây của tỉnh khoảng 4.800 ha và dự kiến đến năm 2025 sẽ tăng lên khoảng 20.000 ha.
So với nhiều loại cây trồng khác, chanh dây đang cho thấy hiệu quả kinh tế cao khi thời gian sinh trưởng ngắn, khả năng thu hồi vốn nhanh. Theo tính toán của cơ quan chuyên môn, 1 ha chanh dây cho sản lượng khoảng 40 tấn/năm. Với giá bình quân 15 ngàn đồng/kg, trừ chi phí đầu tư khoảng 200 triệu đồng thì người trồng sẽ lãi từ 350 đến 400 triệu đồng.
Thế nên, cùng với việc nâng dần diện tích chanh dây, tỉnh cũng chú trọng nâng cao chất lượng và tăng cường khâu chế biến để mở rộng thị trường xuất khẩu. Hiện chanh dây là loại trái cây được ưa chuộng tại nhiều nước, đồng thời được sử dụng rộng rãi trong ngành sản xuất nước giải khát.
Theo thống kê, Việt Nam có thể đáp ứng nhu cầu xuất khẩu chanh dây quả tươi ra thị trường thế giới lên đến hàng trăm ngàn tấn/năm và nước ép chanh dây cô đặc khoảng trên 30.000 tấn/năm.
Hiện nay, sản phẩm chanh dây của Gia Lai đã có mặt tại thị trường các nước thành viên EU, Mỹ La tinh, Malaysia, Hàn Quốc, nhiều nhất là Trung Quốc.
Dự kiến, năm 2025, Mỹ và Việt Nam đàm phán thành công về biện pháp kiểm dịch thực vật với chanh dây tươi. Khi đó, nước ta sẽ có thêm sản phẩm chanh dây xuất khẩu sang thị trường Mỹ với kim ngạch từ 50 đến 100 triệu USD/năm.
Với lợi thế thấy rõ, Công ty TNHH Quicornac đã lựa chọn Gia Lai là địa bàn chiến lược phát triển sản xuất và chế biến chanh dây. Sự có mặt của nhà máy chế biến chanh dây với vốn đầu tư FDI lớn nhất tại tỉnh đã tạo bứt phá ngoạn mục cả về năng suất, sản lượng lẫn kim ngạch xuất khẩu.
Lợi thế của Công ty TNHH Quicornac là có công suất chế biến hàng chục ngàn tấn chanh dây tươi mỗi năm. Tuy nhiên, con số này cũng chỉ mới đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu của thế giới.
Hiện nhà máy chế biến trái cây của Công ty TNHH Quicornac đang sản xuất các mặt hàng chế biến từ chanh dây như: nước chanh dây cô đặc đông lạnh, chanh dây thanh trùng đông lạnh, hương chanh dây tự nhiên.
Các sản phẩm của Quicornac xuất khẩu đến hơn 40 quốc gia trên thế giới, chinh phục hầu hết các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Pháp, Mỹ, Hà Lan, Anh, các nước Hồi giáo… Điều này cho thấy năng lực thu mua và chế biến của Công ty là rất lớn. Đây là yếu tố quan trọng để ổn định đầu ra sản phẩm cho nông dân.
Tạo cơ hội nâng cao thu nhập cho người dân
Ông Lưu Quốc Thạnh-Tổng Giám đốc Công ty TNHH Quicornac-khẳng định: Hiện nay, năng lực thu mua và chế biến của Quicornac là rất lớn, đảm bảo thị trường tiêu thụ ổn định quanh năm cho bà con nông dân tỉnh Gia Lai nói riêng, các tỉnh Tây Nguyên nói chung và các vùng trồng khác trên cả nước.
Tuy nhiên, biến động thị trường cùng sự ảnh hưởng của khí hậu khiến sản lượng chanh dây năm 2024 giảm mạnh so với năm 2023. Năm 2024, sản lượng chanh dây mua vào không đáp ứng đủ năng lực thu mua và sản xuất của nhà máy.
Không riêng Quicornac mà các nhà máy chế biến chanh dây trên địa bàn cũng đang lo ngại thiếu nguyên liệu sản xuất do sự sụt giảm sản lượng.
Nhu cầu tiêu thụ chanh dây trên thế giới đang ngày càng tăng, bao gồm cả chanh dây tươi và sản phẩm chanh dây đã qua chế biến. Dựa trên thị trường thực tế và tình hình diễn biến khí hậu không thuận lợi ở các nước Nam Mỹ và Trung Quốc, các chuyên gia dự báo, giá chanh dây tiếp tục giữ vững “phong độ” trong thời gian tới.
Bà con nông dân nếu nắm bắt cơ hội tốt, gieo trồng đúng thời điểm, phù hợp với nhu cầu thị trường sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ngoài ra, bà con cũng không nên quá tập trung vào một loại cây trồng (ví dụ như sầu riêng), dễ dẫn đến nguy cơ cung vượt quá cầu, sản phẩm dư thừa và rớt giá.
Trước thông tin thị trường, nhu cầu chanh dây trên thế giới ngày càng tăng cao trong khi sản lượng tiêu thụ đang bị thiếu hụt trầm trọng, bà Võ Trần Bích Hạnh-Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Nông nghiệp SeSan Gia Lai (Khu Công nghiệp Diên Phú, TP. Pleiku) cho rằng: Thị trường tiêu thụ chanh dây đang rất rộng mở.
Trong những năm qua, lượng đặt hàng từ các đối tác nước ngoài với các sản phẩm của Công ty như: chanh dây tươi, chanh dây tách hạt, dịch chiết chanh dây… tăng trưởng rất mạnh. Nhiều thời điểm, doanh nghiệp không cung ứng đủ nguồn hàng cho đối tác vì nguồn nguyên liệu chanh dây tươi tại chỗ chưa đủ đáp ứng nhu cầu.
Tây Nguyên được xem là thủ phủ chanh dây của Việt Nam khi chiếm tới hơn 90% diện tích trồng chanh dây của cả nước nhưng hiện cũng chỉ đủ cung cấp một phần nhỏ nhu cầu chế biến cho các nhà máy trên địa bàn.
Bên cạnh các đối tác truyền thống như Trung Quốc, châu Âu, một thị trường tiềm năng khác vừa mở ra với chanh dây Việt Nam là Mỹ. Với cơ hội này, quả chanh dây sẽ được nâng tầm chất lượng, có giá bán tốt hơn và mang lại lợi nhuận cao hơn cho bà con nông dân.
Nắm bắt xu hướng thị trường, Công ty TNHH một thành viên Nông nghiệp SeSan Gia Lai xem đây là cơ hội để tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu, liên kết hợp tác với nông dân để đảm bảo nguồn cung lớn cho thị trường xuất khẩu.
“Chúng tôi đánh giá thị trường Mỹ và châu Âu rất tiềm năng với trái chanh dây Việt Nam. Đây là những thị trường lớn, sẵn sàng nhập khẩu với mức giá cao gấp nhiều lần các thị trường khác nhưng đòi hỏi về tiêu chuẩn chất lượng cũng khắt khe hơn gấp nhiều lần.
Do đó, để chiến thắng tại thị trường này, nông dân và doanh nghiệp đều phải thay đổi, tập trung vào xây dựng sản phẩm chất lượng cao”-bà Hạnh nhấn mạnh.
Trước cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn, nhiều nông dân trong tỉnh yên tâm sản xuất, mở rộng thêm diện tích với kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Chị Lê Thị Mây (thôn 5, xã An Phú, TP. Pleiku) phấn khởi cho hay: “Gia đình tôi có 5 năm theo nghề trồng chanh dây. Năm nay, tôi xuống giống Summit Đức Điền trên diện tích khoảng 18 ha ở 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum.
Với năng suất trung bình khoảng 50 tấn/ha; quả to, đẹp, đảm bảo chất lượng với tỷ lệ xuất khẩu sang châu Âu tới 90%; giá đạt khoảng 65.000 đồng/kg (chanh thường khoảng 17.000 đồng/kg) thì gia đình tôi sẽ có thu nhập khá cao.
Tôi cũng như bà con trồng chanh dây rất vui mừng, mong giá cứ ổn định như hiện tại để người dân yên tâm sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm”.
Giá chanh dây thời gian gần đây đã ổn định trở lại, nhích dần lên là tín hiệu tốt để người nông dân yên tâm đầu tư sản xuất, đảm bảo ổn định vùng nguyên liệu cho các nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, đây là dấu hiệu lạc quan cho thấy sự phục hồi của thị trường chanh dây và cũng là tín hiệu đáng mừng để bà con nông dân nắm bắt cơ hội cho mùa vụ mới.