Đề xuất cơ chế thông thoáng hơn để cải tạo nhà chung cư cũ

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố này có 1.579 nhà chung cư cũ. Trong đó, 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư cũ và 306 nhà chung cư cũ độc lập, quy mô từ 2 - 5 tầng, xây dựng chủ yếu trong giai đoạn 1960 - 1990, đa phần tập trung tại 4 quận nội thành Hà Nội.

Từ năm 2007, Sở Xây dựng Hà Nội đã khảo sát, đánh giá chất lượng, phân loại hiện trạng được 940 nhà chung cư cũ theo 4 mức độ. Trong đó, đã thực hiện kiểm định 343 nhà, xác định 200 nhà cấp C (cần sửa chữa lớn để bảo đảm sử dụng bình thường), 6 nhà cấp D (phải sửa chữa lớn, ưu tiên làm ngay, có nguy cơ sập đổ)…

Bên cạnh đó, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại nhiều khu nhà chung cư cũ bị xuống cấp, lấn chiếm nên không đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dân. Đến nay, mới có 16 nhà hoàn thành cải tạo, xây dựng mới, đưa vào sử dụng (chiếm hơn 1%)...

Vấn đề cải tạo nhà chung cư cũ từng nhiều lần được đặt ra nhưng đến nay vẫn bế tắc. Để tạo cơ chế thông thoáng hơn, Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 101 năm 2015 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ theo hướng thuận lợi hơn, giúp doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể tham gia vào quá trình xã hội hóa xây dựng lại các khu nhà chung cư cũ xuống cấp không chỉ ở Hà Nội và một số đô thị trên phạm vi toàn quốc.

Theo Bộ Xây dựng, trường hợp cần thiết, có thể rà soát, lựa chọn 1 - 2 khu nhà chung cư cũ để đề xuất Thủ tướng đồng ý một số cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy tái thiết trong thời gian nhất định.

Bộ Xây dựng cho rằng, cơ chế đặc thù cho cải tạo nhà chung cư cũ tại Hà Nội cần lưu ý một số vấn đề như quy định hệ số bồi thường, tái định cư cho các hộ tầng 1 và từ tầng 2 trở lên áp dụng cho từng khu vực khác nhau.

Cụ thể, đối với chủ sở hữu căn hộ tầng 1 thì nên có thêm cơ chế mua, thuê phần diện tích dành đề kinh doanh để chủ đầu tư có cơ sở thỏa thuận với người dân. TP.Hà Nội cần quy định cụ thể phương án bố trí tạm cư tại khu vực dự án hoặc khu vực lân cận, bảo đảm thuận tiện trong sinh hoạt cho người dân trong quá trình cải tạo nhà chung cư cũ.

Cần có cơ chế khuyến khích chủ đầu tư dự án cải tạo nhà chung cư cũ lập phương án giảm bớt chi phí xây dựng nhà chung cư như không xây dựng tầng hầm để xe trong tòa nhà mà xây chỗ để xe tại địa điểm khác.

Quy định thống nhất trình tự thực hiện dự án cải tạo chung cư cũ theo 3 bước lập quy hoạch chi tiết khu vực dự án, phê duyệt phương án bồi thường tái định cư, lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án.

Giao trách nhiệm cho chính quyền cấp quận trong thực hiện giải phóng mặt bằng dự án thay vì để chủ đầu tư tự thỏa thuận với dân…

Theo Bộ Xây dựng, để thuận lợi hơn, cần cho phép thực hiện điều chỉnh quy hoạch khu vực nội đô để bảo đảm phù hợp với hiện trạng dân số hiện hữu tại khu vực dự án cải tạo nhà chung cư cũ.

Trong thời gian chờ cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật, Bộ Xây dựng đề nghị TP.Hà Nội ban hành kế hoạch cải tạo lại nhà chung cư cũ.

Đồng thời, bố trí kinh phí kiểm định chất lượng nhà chung cư cũ; tổ chức lập quy hoạch 1/500 các khu chung cư cũ cần sửa chữa, lập phương án bồi thường tái định cư; với các khu chung cư cũ xuống cấp nguy hiểm cần tổ chức di dời dân, cưỡng chế phá dỡ để triển khai dự án xây mới lại.