(GLO)- Sau 3 năm (2016-2018) triển khai tại tỉnh Gia Lai, Dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, dự án này cũng phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ.
Dự án VnSAT được triển khai tại 13 tỉnh, thành phố trong cả nước gồm: 8 tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Cửu Long chuyên sản xuất lúa gạo và 5 tỉnh Tây Nguyên chuyên sản xuất cà phê. Dự án do Bộ Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ. Tại hợp phần phát triển sản xuất cà phê bền vững của dự án có các tiểu hợp phần như: hỗ trợ áp dụng công nghệ sản xuất và quản lý cà phê bền vững; hỗ trợ tái canh bền vững cà phê; nâng cao chất lượng dịch vụ công...
 |
| Đoàn cán bộ Dự án Trung ương kiểm tra một vườn ươm cà phê đạt chuẩn. Ảnh: N.D |
Theo thông tin từ Ban Quản lý Dự án VnSAT Gia Lai, sau 3 năm (2016-2018) triển khai thực hiện tại 3 huyện Đak Đoa, Ia Grai và Chư Prông, đến nay đã có 10 vườn ươm cà phê được các cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn để cung cấp giống mới năng suất cao cho người dân thực hiện tái canh; đã thành lập 19 tổ chức nông dân cùng tham gia sản xuất cà phê; 550 ha cà phê có hợp đồng bao tiêu sản phẩm… Ban Quản lý Dự án cũng đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật sản xuất và tái canh cà phê bền vững. Đặc biệt, từ 3 huyện ban đầu, Dự án đã mở rộng ra thêm 3 huyện gồm: Chư Pah, Mang Yang và Đức Cơ. Nhờ đó, đến nay, Dự án đã có 33.604 hộ nông dân được hưởng lợi; trên 3.763 ha cà phê áp dụng sản xuất bền vững; 1.222 ha cà phê tái canh bằng những giống mới năng suất cao như: TR4, TR9; 3.148 ha áp dụng phương pháp tưới tiết kiệm nước…
Ông Lê Tấn Hùng-Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Đak Đoa-cho biết: “Thời gian qua, Ban Quản lý Dự án VnSAT đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật sản xuất và tái canh cà phê bền vững cho người trồng cà phê tại các xã được thụ hưởng. Những kiến thức này được người dân áp dụng vào thực tiễn sản xuất và mang lại hiệu quả rõ rệt. Các giống cà phê mới năng suất cao được đưa vào trồng tái canh cũng đã góp phần mang lại hiệu quả lâu dài. Bên cạnh đó, Dự án còn hỗ trợ làm đường điện, đường giao thông ra khu sản xuất; xây dựng vườn ươm, mô hình tưới tiết kiệm nước… giúp người trồng cà phê trên địa bàn huyện đầu tư theo hướng lâu dài”.
Còn bà Chu Thị Phất-Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hợp tác xã Sản xuất và Dịch vụ nông nghiệp Liên Kết (xã Ia Bă, huyện Ia Grai) thì cho hay: Xã Ia Bă là một trong những vùng sản xuất cà phê lâu năm của huyện Ia Grai. Nhiều vườn cà phê của xã đã già cỗi, năng suất kém. Năm 2016, khi Dự án VnSAT được triển khai, người dân nơi đây đã tích cực tái canh cây cà phê bằng những giống mới năng suất cao như: TR4, TR9. Đến nay, các thành viên Hợp tác xã đã tái canh được gần 80 ha cà phê; dự kiến trong năm 2019 sẽ tiếp tục tái canh khoảng 64 ha. Điều đáng phấn khởi là các thành viên Hợp tác xã và người dân thụ hưởng được dự án hỗ trợ làm đường ra khu vực sản xuất cà phê, xây dựng sân phơi và kho chứa cà phê. Cách làm này giúp người dân ý thức hơn trong sản xuất cà phê theo hướng bền vững.
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo ông Nguyễn Xuân Vỵ-Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án VnSAT Gia Lai, trong quá trình thực hiện, Dự án còn gặp không ít khó khăn như: việc điều chỉnh nghiên cứu khả thi dự án (FS), điều chỉnh kế hoạch tổng thể và phân bổ vốn IDA của WB năm 2019 còn chậm; việc huy động vốn đóng góp của người hưởng lợi theo quy định của Dự án hiện rất khó khăn do năm 2018 cà phê mất mùa, mất giá. Bên cạnh đó, thời gian thẩm định, phê duyệt các báo cáo kinh tế kỹ thuật, các văn bản thường kéo dài. Các hoạt động hỗ trợ đầu tư nâng cấp vườn ươm tư nhân, mua máy móc, thiết bị chế biến cà phê thường bị gián đoạn do người hưởng lợi là các chủ vườn và tổ chức nông dân thay đổi nhu cầu đầu tư. Đặc biệt, dự án phát sinh việc rà phá bom mìn, vật liệu nổ theo yêu cầu của WB nên mất rất nhiều thời gian thực hiện. Vì vậy, để Dự án đạt kế hoạch đề ra, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và PTNT cần đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư phân bổ nguồn vốn IDA sớm hơn; cân đối thêm nguồn vốn hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho các tổ chức nông dân được hưởng lợi…
NGUYỄN DIỆP
