Gia Lai: Nhiều bứt phá trong giáo dục và đào tạo

Trong bối cảnh khó khăn chung, năm học vừa qua, ngành GD-ĐT tỉnh đã quyết tâm thực hiện tốt “nhiệm vụ kép” là vừa phòng-chống dịch Covid-19, vừa duy trì chất lượng giáo dục, đảm bảo tiến độ chương trình theo khung kế hoạch thời gian năm học 2019-2020. Ngoài thành lập Ban Chỉ đạo phòng-chống dịch Covid-19, Sở GD-ĐT còn ban hành hơn 100 văn bản chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện công tác này trong toàn ngành, kiên quyết không để dịch bệnh bùng phát lây lan trong trường học; đồng thời xây dựng kế hoạch, chương trình giảng dạy, học tập theo hướng giảm tải.

Đặc biệt, trong thời gian học sinh nghỉ học để phòng-chống dịch bệnh, Sở GD-ĐT phối hợp với VNPT, Viettel Gia Lai, Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh triển khai dạy học trực tuyến và trên truyền hình với phương châm “Tạm dừng đến trường nhưng không dừng học”.

Kết thúc năm học 2019-2020, ngành GD-ĐT tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Theo đó, quy mô mạng lưới trường lớp không ngừng được mở rộng; cơ sở vật chất được quan tâm đầu tư theo hướng chuẩn hóa, kiên cố hóa. Toàn tỉnh hiện có 760 trường mầm non và phổ thông, đáp ứng nhu cầu phát triển GD-ĐT. Toàn ngành có 22.880 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên, trong đó có 5 tiến sĩ và 530 thạc sĩ.

Tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo trong độ tuổi đến lớp đạt 89%; tỷ lệ học sinh đi học đúng tuổi bậc tiểu học đạt 99,9%, THCS đạt 91,5%, THPT đạt 52%. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 50,13%, vượt 0,13% so với kế hoạch đề ra. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT toàn tỉnh tăng bền vững; riêng năm 2020 đạt 97,57% (tăng 6,95% so với năm trước). Tỉnh cũng đã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học, THCS và đạt chuẩn xóa mù chữ. Hoạt động quản lý dạy học ở các Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên ngày càng đi vào nền nếp, chất lượng đào tạo từng bước được nâng lên.

Cùng với giáo dục đại trà, giáo dục mũi nhọn cũng có nhiều khởi sắc. Số lượng học sinh đạt giải học sinh giỏi quốc gia THPT và chất lượng giải tăng đáng kể với 28 giải (tăng 15 giải so với năm học 2018-2019). Đáng chú ý, có 18/18 thí sinh thuộc 3 đội tuyển môn Sinh học, Ngữ văn và Địa lý đều đạt giải. Riêng đội tuyển môn Ngữ văn do 2 năm liền có trên 80% số thí sinh tham dự đạt giải nên Bộ GD-ĐT đã nâng số lượng thí sinh dự thi cấp quốc gia lên 8 thí sinh trong năm học 2020-2021. Ngoài ra, tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2019-2020, tỉnh đã đạt 1 giải nhì và 1 giải tư; xếp vị trí thứ 12/67 đơn vị dự thi có tỷ lệ dự án tham dự đạt giải đạt 100%.

Xác định tầm quan trọng của việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 (Chương trình giáo dục phổ thông mới), Sở GD-ĐT đã tham mưu giúp UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn liên quan. Sở cũng giao quyền chủ động cho cơ sở giáo dục trong việc lập kế hoạch giáo dục của nhà trường; điều chỉnh, sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện có để đổi mới hoạt động giáo dục; đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng, xây dựng kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm bổ sung thiết bị dạy học để thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới.

Bên cạnh đó, Sở đã tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục kiến thức địa phương lớp 1 và lựa chọn sách giáo khoa để triển khai thực hiện trên địa bàn theo đúng quy trình; chuẩn bị đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông để thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới. Chú trọng rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp, thực hiện dồn dịch các điểm trường lẻ, sắp xếp lại các cơ sở giáo dục có quy mô nhỏ, bảo đảm yêu cầu 1 lớp/phòng để học 2 buổi/ngày đối với lớp 1 và bố trí đủ bàn ghế 2 chỗ ngồi.

Trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới, ngành đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, sự đầu tư kinh phí của UBND tỉnh để xây dựng, mở rộng cơ sở vật chất, mua sắm trang-thiết bị dạy học, xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên để đáp ứng yêu cầu đổi mới. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của ngành phần lớn có năng lực chuyên môn cao; tỷ lệ giáo viên trên chuẩn ngày càng tăng; đã tiếp cận dần các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học mới, theo hướng mở từ nhiều năm học trước như: chương trình VNEN, phương pháp dạy học Mỹ thuật của Đan Mạch, phương pháp “Bàn tay nặn bột”, “Dạy học dựa trên dự án”, hoạt động trải nghiệm sáng tạo và nghiên cứu khoa học…

Tuy nhiên, trong năm, ngành cũng đối mặt với không ít khó khăn khi hệ thống trường lớp còn nhiều điểm lẻ; khoảng cách giữa các điểm trường xa; nhiều trường tiểu học xây dựng đã lâu năm, phòng học xuống cấp chưa được đầu tư sửa chữa. Hiện toàn tỉnh còn thiếu 1.255 phòng học, chỉ mới đạt tỷ lệ 0,93 phòng/lớp; nhiều trường chưa đủ 1 phòng/lớp để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và thiếu phòng học chức năng. Biên chế giáo viên còn thiếu trầm trọng; dự kiến đến năm học 2021-2022 khi triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới và sách giáo khoa mới ở lớp 2 và lớp 6, số giáo viên thiếu khoảng 2.817 người...

Phát huy những kết quả đạt được, toàn ngành tiếp tục thi đua, triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT; triển khai các chương trình, đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp với chính quyền địa phương và phụ huynh học sinh trong triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Sở cũng sẽ ưu tiên mọi nguồn lực để tập trung sửa chữa, nâng cấp, bổ sung cơ sở vật chất, trang-thiết bị, đội ngũ giáo viên cho các trường nằm trong lộ trình xây dựng trường chuẩn quốc gia giai đoạn 2021-2025. Tiếp tục phát triển mô hình trường phổ thông dân tộc bán trú; khai thác, sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả; khắc phục tình trạng học sinh bỏ học. Chuẩn bị mọi điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên cho việc thay đổi chương trình, sách giáo khoa mới theo lộ trình. Thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ giáo viên và học sinh, đặc biệt đối với học sinh bán trú ở vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn; từng bước nâng cao chất lượng giáo dục ở khu vực này. Xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm nâng cao tỷ lệ tốt nghiệp THPT hệ giáo dục thường xuyên.

Cùng với đó, tăng cường quản lý chất lượng các cơ sở giáo dục; triển khai công tác kiểm định chất lượng giáo dục và đánh giá ngoài các cơ sở giáo dục; tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua do ngành phát động; củng cố và quản lý hoạt động liên kết đào tạo… Tổ chức rà soát, sáp nhập, sắp xếp đối với các đơn vị sự nghiệp công lập một cách hiệu quả, không gây biến động trong xã hội. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm chấn chỉnh kịp thời những thiếu sót trong quá trình triển khai thực hiện, quyết tâm thực hiện thắng lợi kế hoạch năm học 2020-2021, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu về văn hóa-xã hội của tỉnh.