(GLO)- Gần 2 thập niên kể từ ngày khởi công (4-11-1993), thủy điện Ia Ly-công trình đầu tiên và lớn nhất trên hệ thống thủy điện bậc thang sông Sê San đã trở thành dấu ấn không chỉ với những người đã gắn bó với Ia Ly vào ngày đầu xẻ núi, ngăn sông, chặn dòng Sê San hùng vĩ mà cả với những ai đã từng sống, làm việc tại nơi này.
Những mốc thời gian
Khởi công công trình (4-11-1993), thành lập nhà máy (28-2-2000), phát điện tổ máy số 1-thủy điện Ia Ly (12-5-2000) là những mốc thời gian đáng nhớ nhất với những người đã gắn bó với Ia Ly.
Còn nhớ ngày khởi công công trình, quang cảnh tấp nập của từng đoàn người, đoàn xe đổ về bên thác Ia Ly, trong rộn ràng tiếng cồng, tiếng chiêng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, tiếng mìn nổ khởi công là âm vang đánh thức dòng Sê San sau giấc ngủ ngàn năm giữa đại ngàn bừng tỉnh, bắt đầu cho một giai đoạn mới-giai đoạn chinh phục thiên nhiên của con người.
 |
| Thủy điện Ia Ly. Ảnh: Đức Thụy |
Và trong vòng 7 năm sau đó, một khối lượng công việc đồ sộ được thực hiện bởi hàng vạn người đủ mọi ngành nghề, lứa tuổi trên khắp đất nước. Họ làm việc với bao vất vả để đợi chờ thời khắc lịch sử: Khởi động tổ máy số 1-hòa lưới quốc gia. Và sau khi Nhà máy Thủy điện Ia Ly được thành lập hơn 2 tháng thì tổ máy số 1 phát điện vào chiều 12-5-2000, trở thành dấu ấn, niềm hạnh phúc với hàng ngàn người có mặt và chứng kiến.
Ngày 28-2-2000, Nhà máy Thủy điện Ia Ly được thành lập, theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp. Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của Công ty Thủy điện Ia Ly hôm nay. Ngày 28-2 hàng năm, cán bộ, công nhân viên (CB, CNV) Ia Ly qua các thế hệ lại nhớ, tìm về với Ia Ly.
Một miền ký ức
Gặp những người đã sống và chứng kiến những thời khắc lịch sử của Ia Ly mới hiểu được Ia Ly là ký ức đẹp trong đời họ. Kỹ sư Trần Thái Thùy-nguyên Trưởng ban Quản lý dự án công trình, người có mặt vào những ngày đầu khởi công, lúc tổ máy số 1 phát điện, hòa lưới thành công, ông đã nghỉ hưu, đang sống tại Đà Nẵng. “Nhận được điện thoại báo tin tổ máy số 1 hòa lưới thành công, tôi đã hét lên trong tràn ngập cảm xúc và… trong đêm đó bài thơ mở đầu với 2 câu: Chiều ấy, Ia Ly phát điện rồi/cồng chiêng đổ nhịp báo tin vui… được viết liền một mạch…”. Ông Thùy bồi hồi kể lại và đưa chúng tôi xem tập thơ, bút ký một thời gắn bó với Ia Ly của mình. Kế nhiệm ông Thùy là kỹ sư Đỗ Đông Xuyên có mặt tại Ia Ly từ năm 1997 đến khi nhà máy hoàn thành. Những người cộng sự trước đây của ông Xuyên kể rằng, mỗi khi gặp lại nhau ông vẫn thường nhắc về Ia Ly với những câu chuyện rất gần gũi, sâu sắc.
 |
Với kỹ sư Huỳnh Nở, từ lúc khởi công đến khi nhà máy được thành lập đưa vào vận hành và những năm làm Giám đốc Nhà máy Thủy điện Ia Ly có lẽ là quãng thời gian đáng nhớ nhất. Từ Phó ban Quản lý dự án kiêm Trưởng ban Chuẩn bị sản xuất rồi sau này là Giám đốc Nhà máy (năm 2000 đến 2006), ông đã để lại nhiều dấu ấn. Tính cách thẳng thắn, quyết đoán của ông đã góp phần kiến tạo nên một chuỗi kiến trúc công trình đẹp, hài hòa giữa ngổn ngang bề bộn khi nhà máy vừa đưa vào vận hành. Ông cũng góp phần đào tạo nên một thế hệ CB, CNV Ia Ly đầu tiên vững vàng, làm nòng cốt như hôm nay. Nhắc đến ông người ta còn nhớ đến những thành công trong quá trình xử lý các khiếm khuyết thiết bị khi các tổ máy của Ia Ly mới đưa vào vận hành. Bây giờ đã nghỉ hưu, nhưng mỗi khi nhắc đến Ia Ly, ông vẫn nhớ tường tận mọi việc như mới vừa diễn ra.
Đảm nhận vị trí cầm lái Ia Ly- sau hơn 8 tháng thủy điện Sê San 3 chính thức phát điện tổ máy số 1, thủy điện Plei Krông đang giai đoạn thi công đỉnh điểm và thời gian ngắn sau đó, Nhà máy Thủy điện Ia Ly được chuyển thành Công ty, Giám đốc hiện nay- Thạc sĩ Tạ Văn Luận cũng là người đến với Ia Ly trong những tháng, năm công trình đang xây dựng. Với vai trò Phó ban Chuẩn bị sản xuất, ông Luận cũng đã có rất nhiều kỷ niệm sâu sắc, nhất là giai đoạn nghiệm thu, chạy thử những hệ thống thiết bị công nghệ đầu tiên và những lần thức trắng đêm cùng đồng nghiệp, hồi hộp, nín thở trong từng thời khắc quan trọng của Ia Ly...
Là Giám đốc khi Công ty chuyển mình sang giai đoạn mới, quản lý 3 nhà máy: Ia Ly, Sê San 3 và Plei Krông, địa bàn trải rộng từ Gia Lai đến Kon Tum; khối lượng công việc nhiều hơn cùng những khó khăn mà nghề thủy điện đang phải đối mặt… Ông Luận đã đảm trách tốt vai trò của “Người cầm lái trên dòng Sê San”. Ngoài việc, lãnh đạo doanh nghiệp hoàn thành tốt nhiệm vụ, đảm bảo sản lượng luôn vượt kế hoạch EVN giao: Riêng năm 2011 sản lượng của toàn Công ty lên đến 5,695 tỷ kWh, đạt 148,7% kế hoạch giao và vượt hơn 7% sản lượng bình quân theo thiết kế, đóng gần 500 tỷ đồng thuế tài nguyên nước và VAT cho ngân sách địa phương 2 tỉnh Gia Lai, Kon Tum.
Ông Luận đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực và quan niệm con người là yếu tố then chốt quyết định thành công. Chính điều này đã giúp cho đội ngũ CB, CNV ngày càng vững về chuyên môn, thành thạo kỹ năng tay nghề. Cũng từ đây thương hiệu Ia Ly tiếp tục khẳng định vị thế của mình trên các phương diện: Đào tạo nguồn nhân lực vận hành, sửa chữa; thực hiện dịch vụ tư vấn, giám sát lắp đặt thiết bị; thử nghiệm hiệu chỉnh; sửa chữa cho các nhà máy thủy điện trên phạm vi cả nước.
Nhiều người nữa đã sống và làm việc tại Ia Ly, đó là những cán bộ, công nhân Ban Quản lý dự án, Ban Chuẩn bị sản xuất, các đơn vị tham gia thi công như: Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà, Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam, Công ty Tư vấn Thiết kế điện 1… và các kỹ sư, chuyên gia đến từ những xứ sở bạch dương xa xôi như: Viện Thiết kế thủy công Matxcơva, Viện Thiết kế Thủy công Ucraina… trong số họ, có người đã quay lại thăm Ia Ly những năm sau đó, nhưng có người vẫn chưa một lần trở lại. Nhưng tin rằng, trong sâu thẳm tâm hồn họ… thủy điện Ia Ly với đập dâng, tràn xả lũ, gian máy ngầm, những đêm làm việc thông ca trong âm vang rộn rã của công trường… sẽ mãi là miền ký ức đẹp.
Lời hứa bên dòng sông
Tiếp bước những người đi trước, các cán bộ, kỹ sư, công nhân Ia Ly hôm nay đang cần mẫn và hết lòng cho sự phát triển của Công ty. Sản lượng lũy kế đến cuối tháng 2-2012, hơn 46 tỷ kWh điện của 3 nhà máy do Công ty Thủy điện Ia Ly quản lý, vận hành đã được sản xuất và cung ứng lên lưới điện quốc gia. Phía sau con số ấn tượng này là cả một hành trình nỗ lực phấn đấu của người thợ điện Ia Ly, bởi nghề thủy điện luôn phải đối diện với những khó khăn về điều kiện làm việc, muốn đến Sê San 3 phải đi qua đèo cao, muốn vào Ia Ly phải đi trong hầm sâu và thời tiết, thủy văn diễn biến theo hướng bất lợi, khó lường.
Cùng với nhiệm vụ trọng tâm là sản xuất, những hoạt động khác cũng được “Người Ia Ly” hôm nay thực hiện thành công. Từ khai thác hiệu quả dịch vụ kinh doanh ngoài bằng lợi thế về nguồn lực để tạo doanh thu, nâng cao thu nhập, đời sống thì công tác sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất cũng được phát huy. Chỉ tính từ năm 2006 đến nay hơn 79 sáng kiến, hợp lý hóa sản xuất đã được đưa vào áp dụng mang lại hiệu quả kinh tế cao. An sinh xã hội, chia sẻ khó khăn với cộng đồng, cùng địa phương thực hiện công tác xóa đói giảm nghèo cũng được doanh nghiệp thực hiện với giá trị tăng dần qua từng năm bằng chính sự đóng góp của mỗi CB, CNV.
Gần 3 tỷ đồng, 12 căn nhà tình thương và nhiều hoạt động thiết thực khác đã được thực hiện địa bàn 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum. Đây chính là bằng chứng cho cam kết “Phát triển gắn với an sinh xã hội” được lãnh đạo Công ty xác định. Ngoài ra, thương hiệu Ia Ly “Lá cờ đầu về thủy điện trên đất Tây Nguyên”, “người Ia Ly” với tố chất “Thông minh-Tận tụy-Trung thực” tiếp tục được phát triển và không ngừng tỏa sáng.
*
Gần 20 năm về trước, dòng Sê San đã chứng kiến lời hứa của những người làm thủy điện: Sẽ khơi nguồn vàng trắng của dòng sông thành nguồn điện sáng cho đất nước. Lời hứa đó đã được thực hiện bởi những thế hệ gắn bó với Ia Ly trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Trường Sơn
