(GLO)- Năm 2005, ông Trần Văn Khanh được Bộ Tư lệnh Binh đoàn 15 điều về làm Giám đốc Công ty Bình Dương (nay là Công ty TNHH một thành viên Bình Dương). Đến tháng 5-2012, ông chuyển đi khỏi đơn vị này. Gần 8 năm làm Giám đốc ở đây, ông Trần Văn Khanh đã biến Công ty này thành đơn vị thua lỗ nợ nần nhất Binh đoàn, đời sống công nhân hết sức khó khăn, phá sản 500 ha cà phê của đơn vị, tự ý phá hàng ngàn ha rừng.
Năm 2010 và 2011, UBND tỉnh Gia Lai giao 4 quyết định thu hồi đất lâm nghiệp của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ia Puch và cho Công ty Bình Dương (Binh đoàn 15) thuê đất để trồng cao su tại huyện Chư Prông, với tổng diện tích 2.774 ha. Trong khi nhiều doanh nghiệp khác thực hiện khá nghiêm chỉnh chủ trương chuyển đổi đất lâm nghiệp trồng cao su thì Công ty Bình Dương đã cố tình làm sai.
 |
| Ảnh minh họa |
Ngày 27-4-2010 và ngày 7-7-2010, UBND tỉnh có 2 quyết định thu hồi 840,6 ha đất của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ia Puch cho Công ty Bình Dương thuê để trồng cao su tại xã Ia Me, huyện Chư Prông, trong đó có 80 ha là đất lâm nghiệp chưa có rừng, còn lại hơn 760 ha là đất lâm nghiệp có rừng nghèo. Thế nhưng khi triển khai thực hiện dự án này, Công ty Bình Dương chỉ trồng 529 ha cao su trong vùng dự án. Diện tích đất lâm nghiệp rộng khoảng 700 ha lân cận không được UBND tỉnh Gia Lai cho phép chuyển đổi từ đất lâm nghiệp sang đất trồng cao su đã bị Công ty Bình Dương cho san phẳng trồng 474 ha cao su ra ngoài ranh giới, địa phận được giao đất.
 |
| Ảnh minh họa. Ảnh: Bích Hà |
Tương tự, tại tiểu khu 935, 936 xã Ia Puch (huyện Chư Prông) UBND tỉnh Gia Lai giao cho Công ty Bình Dương thuê 927,6 ha, Công ty này trồng 692 ha trong phạm vi cho thuê và 184 ha ra ngoài khu vực cho phép. Tại tiểu khu 925, 932 xã Ia Puch, diện tích cho thuê đất là 571 ha, Công ty này trồng cao su trong dự án là 533 ha, trồng ngoài khu vực cho phép là 71 ha. Trong số hơn 700 ha cao su trồng xâm lấn đất rừng này, đến nay có khoảng 330 ha vườn cây kém chất lượng, không phát triển nên Binh đoàn 15 đang yêu cầu dừng chăm sóc. Nếu bình quân mỗi ha cao su đầu tư đến nay khoảng 70 triệu đồng thì số diện tích mà Công ty phá rừng để trồng ra ngoài quy hoạch gây thiệt hại hơn 20 tỷ đồng.
Quyết định 746 năm 2009 của UBND tỉnh Gia Lai nêu rõ: “Không được lấy đất dân đang sản xuất và đất đã được giao khoán bảo vệ rừng theo Quyết định 304/2005/QĐ-TTg, không xâm phạm khu vực mồ mả của dân…, trồng cao su cách mép sông suối tối thiểu 50 mét, cách đường liên huyện tối thiểu 100 mét”.
Thế nhưng Công ty Bình Dương đã không làm như vậy, cụ thể: Tại địa bàn xã Ia Me, mép suối Tải và suối Ia Mơ, Công ty này đã không chừa đất lại cho dân dọc chiều dài suối hơn 3.000 mét với diện tích khoảng 15 ha. Công ty cũng sử dụng một phần diện tích đất được giao trồng cao su để xây dựng nhà đội và chia cho 31 hộ công nhân xây dựng nhà ở khi chưa lập thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.
 |
| Ảnh: Bích Hà |
Tại khu vực xã Ia Puch, Công ty Bình Dương cũng tự ý chặt cây rừng, giải phóng toàn bộ thực bì trên 13 ha đất lâm nghiệp để xây dựng nhà làm việc các đội 14, 15, 19 và chia cho 89 hộ gia đình công nhân dựng nhà ở.
Nếu tính theo tỷ lệ sử dụng đất mà UBND tỉnh Gia Lai giao cho Công ty Bình Dương 2.774 ha, Công ty này trồng được hơn 2.000 ha (trong quy hoạch), đồng nghĩa với hệ số sử dụng đất đạt khoảng 70%, thì con số hơn 700 ha cao su mà Công ty này trồng xâm lấn ra ngoài quy hoạch, buộc phải phá hàng ngàn ha rừng.
Tại Quyết định số 746/QĐ-UBND, UBND tỉnh đã giao cụ thể: “Chủ rừng, chính quyền địa phương có trách nhiệm theo dõi, giám sát khai thác tận dụng lâm sản của chủ đầu tư; quản lý chặt chẽ diện tích rừng giáp ranh với khu vực được phép khai thác tận dụng lâm sản”. Thế nhưng vừa qua, khi chúng tôi đặt vấn đề làm việc với lãnh đạo Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ia Puch, cũng như UBND huyện Chư Prông, cả hai cơ quan này đều không biết gì về việc hàng ngàn ha rừng đã bị chuyển đổi sang trồng cao su? Lãnh đạo Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ia Puch chỉ xác nhận Công ty Bình Dương có xâm hại khoảng 120 ha rừng trên địa bàn nhưng do chưa đo đạc cụ thể nên Ban không rõ.
Làm việc với Sở Nông nghiệp và PTNT và Sở Tài nguyên và Môi trường, hai sở này cũng không nắm được việc có hàng ngàn ha đất lâm nghiệp đã mất trên địa bàn huyện Chư Prông. Ngày 7-11-2013 Sở Nông nghiệp và PTNT có văn bản báo cáo UBND tỉnh và các cơ quan chức năng về việc Công ty Bình Dương trồng 248,6 ha cao su ra ngoài phạm vi, ranh giới, diện tích được giao đất ở Ia Puch, còn diện tích 474 ha cao su trồng ngoài phạm vi, ranh giới giao đất ở xã Ia Me không thấy 2 sở này nhắc tới.
Việc Công ty Bình Dương xâm hại hàng ngàn ha đất lâm nghiệp có rừng này để trồng cao su, đồng nghĩa với việc hàng ngàn khối gỗ được khai thác. Số gỗ này tiêu thụ thế nào cũng là câu hỏi lớn cần làm sáng tỏ.
Huỳnh Kiên
